یکی از روحانیان دست‌اندرکار مساجد آماری ارائه کرد؛ مبنی بر آن
که در کشور ما بر اساس سرانه‌ی جهانی، هنوز  مسجد
کم داریم! شخصیت دیگر، همان سردار محبوب و متواضع[سردارسلیمانی]، سخن از ضرورت جذب و
انجذاب بیشتر مساجد به میان آورد و روحانیان را هشدار داد، که فتنه‌ی در
پیش، در بعد داخلی، اختلاف مذهبی و تفرّق دینی ست، و مسجدیان روحانی، کافی
نیست تا به جرگه‌ی خودی‌های مسجدی اکتفا کنند و دامن از غیر مسجدیان
فراشویند، بلکه باید دایره‌ی جذب خود را فراتر برند و این خانواده‌ی بزرگ
ایرانی را در شکل‌ها و سلیقه‌های گوناگون، بیش گرد یکدیگر فرا آورند.
برای این منظور، به زعم این قلم باید چند نکته را بازخوانی و باز اندیشی کرد:
۱ـ امامان مساجد از بیش فعالی کناره گیرند و هر مسجد را به مرکزی متمرکز
برای کار فرهنگی هر محله تبدیل کنند. مشاغل مختلف به اصطلاح فرهنگی و اغلب
سیاسی در ارگان‌های پراکنده را وداع کنند و در خانه‌ی امن محلات خود، به
عائله‌ی محله‌ی خویش بپردازند.
پیش نمازی شغل نیست که سر اذان بیایند و بعد از تعقیبات بروند، بلکه یک
منزلت است که هم وقت موسّع می‌خواهد و هم روی خوش می‌طلبد و هم مجال کافی
برای چهره به چهره شدن لازم دارد.
۲ـ در زمانه‌ای که به قول آن سردار، فتنه‌ی انشقاق دینی و انشعابات عقیدتی
جان مسلمانی را از رمق انداخته، به تفرّقات گوناگون دامن نزنند و این
خانواده‌ی بزرگ ملی و میهنی را در سایه‌ی مدارا و محبت دینی و رواداری در
سبک و سلیقه‌های زندگی گرد هم آورند. یک امام جماعت، یک عقل است در کنار
دیگر عقول بزرگان هر محل. این عقل باید راهبری و پدری کند و نه تکروی و
تحکم.
۳ـ با حفظ قداست و حریم عقلی و عرفی مساجد، شور فرهنگی و جاذبه‌های رفت و
آمد نوجوانان و جوانان را افزون کنند و بر بار آموزشی و اخلاق پروری مساجد
بیفزایند. زیبایی ظاهری و وزانت مساجد را برای امور روزمره‌ی فرهنگی، بیش
دغدغه ورزند؛ تا تالار سازی برای مجالس تعزیت و ترحیم. به جای آن که
بلندگوها را از مناره‌ها، ناخوانده مهمان خانه‌های محله کنند، برای
فراخواندن اهل محل به مسجد، جاذبه و دعوت بیاورند.
۴ـ و پا به پای دغدغه مندی برای رساندن آمار تعداد مساجد به سطح سرانه‌ی
جهانی، دلمشغول افزایش کمی و کیفی مدارس در هر محله باشند. آن کس که همچنان
حاضر است برای گنبد و مناره‌ی مسجد خرج کند، اما هنوز حسی برای توسعه‌ی
امکانات مدرسه‌ی محل خود ندارد و ضرورت آن را نمی‌فهمد، باید در همین مساجد
به فهم درست نائل آید.

23302