روزنامه همدلی – مهدی فیضی‌صفت: یکی از جدیدترین انتظارهای فوتبالی، لحظه‌شماری برای اعلام نام گزارشگر بازی هاست؛ کانال‌های تلگرامی و حتی خبرگزاری های رسمی کورس می‌گذارند تا زودتر از بقیه اعلام کنند صدای چه کسی قرار است با هیجانِ فوتبال همراه شود. اگر نام عادل فردوسی پور از درون گردونه شبکه 3 بیرون بیاید، کانال های هواداران نفسی به راحت می کشند ولی امان از روزی که صحبت از گزارشگرانِ نامحبوبی مثل علیرضا علیفر، محمد سیانکی و البته جواد خیابانی باشد.

ادامه روند نزولی خیابانی

وقتی به صورت رسمی اعلام شد جواد خیابانی همراه با کاروان تیم فوتبال پرسپولیس به ژاپن سفر کرده تا بازی رفت فینال لیگ قهرمانان آسیا مقابل «کاشیما آنتلرز» را گزارش کند، آهِ حسرت از نهاد هواداران تیم سرخ پوش پایتخت بلند شد. خیابانی در سال های اخیر نشان داده هیچ علاقه ای ندارد اطلاعات فوتبالی‌اش را به‌روز کند و اصلا برایش مهم نیست نام بازیکنان را هم اشتباه بگوید.

وقتی حدود یک نیمه ارتباط با خیابانی قطع شد، بسیاری از مردم در شبکه های مجازی از خوشحالی سر از پا نمی‌شناختند! بماند که برای چنین بازی مهمی، تمهیدات لازم سخت افزاری در نظر گرفته نشد تا اتفاقات غیر منتظره رخ ندهد.

سرهنگ علیفر هم انگار کمین کرده تا خواب را از چشم بینندگان بدزد و با فریادی ناگهانی بگوید «توی دروازه»! پیمان یوسفی که گویی تاریخ بیهقی را برای مخاطبان روایت می کند و به لطایف الحیلی در حال گزارش بازی است. سیانکی و میرزایی هم به قدری از صحنه ها جا می مانند و شورِ بازی را می کُشند که هوادارانِ نشسته در خانه برای شان تفاوتی ندارد بازی را با صدا بشنوند یا بدونِ صدا.

دایره بسته

خیابانی اما پدیده ای است متفاوت، بعد از مصاحبه عجیبش با سرمربی تیم ملی فوتبال بولیوی و سوال حیرت انگیزش که در هیچ یک از قواعد زبان انگلیسی نمی گنجید، با کج سلیقگی مدیران سازمان صدا و سیما راهی ژاپن شد؛ مدیرانی که انگار تعمدی دارند برای لج‌بازی با مخاطبانِ در حال ریزش خود. وقتی سه هفته آنتن را از برنامه 20 ساله «نود» دریغ کردند، نشان دادند سلیقه مخاطب برای شان در صدر فهرست اولویت ها نیست.

نکته قابل تامل این که دایره گزارشگران فوتبالی رسانه ملی بسیار محدود است و در یک دهه گذشته به ندرت چهره ای توانسته خود را وارد حلقه کند. در سال های اخیر تنها محمدحسین میثاقی توانسته خود را به جمع گزارشگران و مجریان فوتبالی صدا و سیما اضافه کند. اما مهم این است که او هم به واسطه دوستی با عادل فردوسی پور و سال ها تلاش شبانه روزی در برنامه نود موفق شد جایگاهی در میان گزارشگران ثابت و تکراری پیدا کند.

کدام آقای گزارشگر؟

چند سالی مسابقه ای در ایام عید نوروز به روی آنتن شبکه سه رفت که قصد داشت استعدادیابی کرده و چهره های جدیدی را به دنیای گزارشگری معرفی کند اما این برنامه هم خروجی خاصی نداشت و باز هم گزارش های فوتبالی میان همان گزارشگران همیشگی دست به دست شد.

وقتی از چند مخاطب جدی فوتبال پرسیدیم صدا و گزارش کدام گزارشگر ایرانی را ترجیح می دهند، انتخاب‌شان عادل فردوسی‌پور بود و البته ترجیح شان زمان گزارشِ گزارشگرانی مانند علیفر، سیانکی و خیابانی این بود که صدای تلویزیون را قطع کنند! این روزها بعد از بازی های آسیایی پرسپولیس و حتی رقابت‌های مهم اروپایی، به کرات دیده می شود صحنه گل یا موقعیت خطرناک با گزارش عربی دست به دست می شود.

گزارشگران عربی با هیجان وصف ناپذیر و البته تعابیر جالب، تماشای تلویزیون را برای مخاطبان جذاب تر می کنند؛ کاری که در تلویزیون ایران ظاهرا به قصد تخریب لحظه های ماندگار فوتبالی صورت می‌گیرد. به طور مثال چندی پیش لیونل مسی و لوئیس سوارز، ستاره های تیم فوتبال بارسلونا تصمیم گرفتند ضربه پنالتی را به شکلی نادر بزنند؛ مسی پنالتی را پاس داد و سوارز گل کرد؛ گزارشگر اسپانیایی چنان فریادی زد که تصور شد تا مرز بیهوشی رفته اما مزدک میرزایی بدون هیجانی، صحنه را گزارش کرد و به نوعی لذت ناب هیجان را کُشت.

گزارشگران انگلیسی هم دست‌کمی از عرب زبان ها ندارند؛ در سالی که تیم فوتبال لسترسیتی، معجزه کرد و قهرمان لیگ عالی انگلیس شد، گزارشگران از تعابیری مانند «حضور در بهشت» استفاده می کردند؛ توصیف هایی که گزارشگران عربی هم با توجه به غنای زبانی خود در آن سرآمد هستند اما گزارشگران ایرانی با جمله های اضافه و بی فایده که هیچ ارتباطی با فوتبال ندارد و ارائه اطلاعاتی از جمله نسبت های فامیلی بازیکنان، شور بازی را از بین می برند.

دانشگاهی بدون خروجی

عجیب تر اینکه صدا و سیما، دانشگاهی مخصوص به خود دارد، اما در سال های اخیر حتی نتوانسته چهره ای را به دنیای گزارشگری فوتبال معرفی کند؛ مدیومی که چند دَه میلیون نفر را پای تلویزیون می‌نشانند و طبیعتا باید از اهمیت زیادی برای مدیران رسانه ملی برخوردار باشد.

اوضاع در دیگر حوزه های اجرای تلویزیونی هم بهتر نیست؛ جز رضا رشیدپور، علی ضیا، احسان علیخانی، فرزاد حسنی و اخیرا پیمان طالبی کدام مجری با سطحی قابل قبول به رسانه ملی پای گذاشته و توانسته رضایت مخاطبان را جلب کند؟ در این روزها شاید هواداران پرسپولیس به همان اندازه که نگران جبران شکست در بازی رفت هستند، می خواهند بدانند چه کسی قرار است مهمترین بازی تاریخ باشگاه شان را گزارش کند!