فایننشیال تایمز در گزارشی با این مقدمه نوشت: زمانی که جک دورسی، مدیرعامل توییتر سال ۲۰۱۳ در پیام توییتی از حسن روحانی، رئیس جمهور ایران پرسید آیا شهروندان این کشور قادرند توییتهای رئیس جمهورشان را بخوانند، احتمالا انتظار پاسخ نداشت. اما در کمال تعجب بسیاری در غرب، آقای روحانی فورا پاسخ داد دسترسی به اطلاعات جهانی، حق شهروندان ایرانی است.

چنین حرکتهای دلگرم کننده‌ای به همراه لغو تحریمهای اقتصادی، موجی از امید را در میان گروههای مخابراتی، فناوری و رسانه‌ای غربی ایجاد کرده که یکی از معدود بازارهای جدید در خاورمیانه سرانجام برای فعالیت آنها گشوده شده است.

سر مارتین سورل، مدیرعامل WPP، ایران را آخرین بازار بکر بزرگ دنیا خوانده است. این شرکت تبلیغات بین المللی و روابط عمومی، یکی از نخستین شرکتهای غربی بود که در دوران پساتحریم، تلاش کرد وارد ایران شود.

سورل با اشاره به قرارداد همکاری که در ماه ژوییه با شرکت تحقیقات بازار «راهبر بازار» بسته شد، اظهار کرد شرایط تحریمها هنوز روشن نیست، اما ما در این زمینه پیشرفت می کنیم.

امتیازها برای شرکتهایی که زودتر وارد بازار ایران شوند، قابل توجه است. ایران با وجود انزوای اجباری از سوی دنیای غرب، کشور نسبتا ثروتمند با جمعیت جوانی است که مشتاق رسانه نوین و خدمات ارتباطات و فناوری هستند.

بخش مخابراتی تا حدود زیادی دولتی است و تحلیلگران انتظار دارند، بخشهایی از بازار در آینده نزدیک خصوصی شود. طبق گزارش Analysys Mason، ایران در حال حاضر با ۱۰۳ میلیون اشتراک تلفن همراه و ۴۷ میلیون تلفن هوشمند که در سال ۲۰۱۵ مورد استفاده بودند، بزرگترین بازار تلفن همراه در خاورمیانه است.

در این بین خطوط اینترنت پرسرعت ثابت در فاصله سال ۲۰۱۱ تا ۲۰۱۵، چهار برابر شده و به ۸.۳ میلیون خط رسیده است.

فهرست بلند بالا از شرکتهای مخابراتی بین المللی برای ورود به بازار ایران صف کشیده‌اند تا دسترسی به اینترنت و خدمات موبایل را بهبود ببخشند. شرکت ودافون، تلکام ایتالیا، AT&T و نوکیا در ماه‌های اخیر برای ورود به بازار ایران و بستن قرارداد با گروههای ایرانی تلاش کرده‌اند در حالیکه اورانج و اینتروت (Interoute) قصد دارند در ایران حضور داشته باشند. از زمان برداشته شدن تحریمها، ۵۲ درخواست مجوز برای فعالیت خدمات مخابراتی در ایران وجود داشته است.

اما این شرکتها نخستین شرکتهایی نیستند که وارد بازار ایران می شوند. شرکت MTN آفریقای جنوبی و شرکت سازنده تجهیزات مخابراتی سوئدی اریکسون حتی در دوران تحریمها در ایران فعالیت کردند.

امید مدیران مخابراتی این است که ایران به تدریج تمایل بیشتری برای جذب سرمایه‌گذاری پیدا کند. دولت ایران که در سال ۲۰۱۳ بر سر کار آمد، از ورود شرکتهای مخابراتی غربی به بازار ایران استقبال کرده است.

الساندرو تالوتا، مدیرعامل تلکام ایتالیا اسپارکل ماه گذشته در کنفرانس «ظرفیت اوراسیا» در آتن گفت: تمایل به سرمایه‌گذاری از سوی بخش خصوصی برای ارتقای زیرساخت مخابراتی ایران وجود دارد. دولت ایران هم در زمینه سرمایه‌گذاری پهنای باند و ارتباطات و اطلاعات فناوری دیدگاه روشنی دارد. در نتیجه اسپارکل با شرکت زیرساخت مخابرات ایران برای توسعه شبکه اینترنت جهانی خود به ایران قرارداد امضا کرده است.

تحلیلگران می گویند معرفی شرکتهای غربی به توازن بخش مخابراتی که در آن چینی‌ها هم حضور دارند، کمک خواهد کرد.

به گفته کریم یایچی، تحلیلگر ارشد شرکت Analysys Mason، رشد بیشتر بازار مخابراتی نیازمند تسهیل بیشتر محدودیتها برای سرمایه گذاری شرکتهای خارجی است.

5656