شعیب بهمن در گفت‌وگو با صلح خبر در پاسخ به سوالی در مورد روابط ایران و روسیه در سال 1398 و فراز و نشیب‌هایی که این رابطه با آن رو به رو بوده است ، اظهار کرد: ایران و روسیه در سال گذشته روند رو به گسترشی که در عرصه مناسبات منطقه ای و بین المللی با یکدیگر در ساهای اخیر آغاز کرده‌اند را ادامه دادند چنانکه شاهد بودیم که روابط تهران و مسکو در حوزه‌های مختلف از جمله همکاری‌های منطقه‌ای ادامه پیدا کرد و روسیه در برابر بسیاری از فشارهای غرب به خصوص آمریکا در عرصه بین‌المللی از ایران حمایت کرد.
وی ادامه داد: مثلا در موضوع برجام ، روسیه بارها از ایران حمایت کرد و اروپا و آمریکا را به صورت مستقیم متهم به نقض برجام کرد یا در مورد سرنگونی پهپاد آمریکایی از سوی ایران، دولت مسکو از جمله دولت‌هایی بود که از ایران در این زمینه حمایت و اعلام کرد این پهپاد به قلمروی هوایی ایران تجاوز کرده است . در مورد بحث ترور سردار قاسم سلیمانی نیز ، روس‌ها اقدام آمریکا در ترور این مقام عالی رتبه نظامی ایران را محکوم کردند ، بنابراین می‌توان گفت در بسیاری از چالش‌هایی که بین ایران و غرب در سال گذشته به وجود آمد روسیه عموما رویکرد جانبدارانه از ایران داشت و این مساله مهمی در عرصه بین‌المللی به حساب می‌آید.
این کارشناس مسائل روسیه با بیان این‌که در زمینه دور زدن تحریم‌ها نیز روس‌ها پیشنهادات خوبی را مطرح کردند که برخی از آنها تاکنون اجرایی شده است، اظهار کرد: برای نمونه می‌توان به ایده تهاتر نفتی و تغییر مسیر انتقال نفت ایران اشاره کرد. آنها همچنین بحث استفاده از سوئیفت روسی را مطرح کردند که البته این پیشنهاد تا حدودی اجرا شد ولی به صورت گسترده عملیاتی نشد که علت اصلی آن مشکلات بانکی است که ما در داخل کشور با آن روبه‌رو هستیم.
وی با بیان این‌که در سال 1398 شاهد پیوستن ایران به “اتحادیه اقتصادی اوراسیا ” بودیم، گفت: این موضوع روابط ایران با روسیه و سایر کشورهای عضو این اتحادیه را تسهیل می‌کند و واقعیت این است که در این زمینه کرملین نقش اصلی را ایفا کرد.
این کارشناس مسائل روسیه خاطر نشان کرد: این موضوع فرصتی برای ایران جهت توسعه صادرات غیرنفتی‌اش در دوران تحریم‌ها است و همچنین فضای تنفسی را برای تهران فراهم می‌کند که روابط اقتصادی خود را با کشورهای عضو این اتحادیه گسترش دهد.
بهمن با بیان این‌که به نظر می‌رسد در سال جاری نیز چشم‌انداز مثبتی بر توسعه روابط دو کشور حاکم باشد، ادامه داد: فضای بین‌المللی به نحوی است که احتمالا در آینده نزدیک فشارهای جدی از سوی غرب بر روسیه وارد می‌شود و طبیعتا هرچه تنش بین روسیه و غرب بیشتر باشد،تمایل روسیه برای همکاری با کشورهایی چون ایران، چین و هند افزایش پیدا می‌کند و این فرصتی است که ایران باید به خوبی از آن استفاده کند.
وی با اعتقاد بر این‌که روند فضای بین‌الملل حکایت از این دارد که فشارهای غرب بر ایران و روسیه طی ماه های آتی افزایش پیدا می‌کند و دو کشور در چنین شرایطی ناگزیر هستند که با یکدیگر همکاری بیشتری داشته باشند ، افزود: در واقع ایران و روسیه با منافع و تهدیدهای مشترکی روبه رو هستند و این خود پیش زمینه‌ای را برای تداوم هرچه بیشتر روابط بین دو کشور فراهم می‌کند.
بهمن در پاسخ به این سوال که در سال 1398 روابط دو کشور ایران و روسیه با چه نشیب‌هایی روبه‌رو بود، ادامه داد: نشیب‌هایی که در روابط دو کشور وجود داشت، نشیب‌های سنتی هستند که مربوط به سال 1398 نیست.
وی با بیان این‌که چالش‌های ذهنی بخشی از موانع توسعه روابط ایران و روسیه است، ادامه داد: نخبگان فکری دو کشور براساس دیدگاه‌های منفی تاریخی به توسعه روابط دو کشور بی‌اعتماد هستند و این بی‌اعتمادی در سال 1398 نیز ادامه داشت.
این کارشناس مسائل بین الملل با اعتقاد بر این که فقر فعالیت‌های فرهنگی بین دو کشور باعث شده که این دیدگاه‌های منفی و بی‌اعتمادی که بعضا ریشه تاریخی دارد، همچنان ادامه داشته باشد ، تاکید کرد: بر اثر این بی اعتمادی ، نخبگان ایرانی معتقدند که روس‌ها در بزنگاه‌های تاریخی پشت ایران را خالی می‌کنند و نخبگان روسی نیز معتقدند که اگر ایران روابطش با غرب خوب شود به راحتی روسیه را فراموش می‌کند.
بهمن همچنین با بیان این‌که در این سال ها ارتباطات مردمی بین ایران و روسیه تقویت نشده است و تعاملات فرهنگی بین مردم دو کشور در سطح پایینی قرار دارد، اظهار کرد: گسترش ارتباطات مردمی از جمله توسعه گردشگری نه تنها باعث افزایش درآمدهای اقتصادی برای دو کشور می‌شود بلکه شناخت مردم دو کشور از یکدیگر را افزایش می‌دهد و این موضوعی است که دو کشور تاکنون به آن توجهی جدی نداشته اند .
وی همچنین با اشاره به اخبار منتشر شده مبنی سفر وزیر خارجه روسیه به تهران در سال 1399 نیز اظهار کرد: قطعا رفت و آمد مقامات دو کشور به تهران و مسکو می‌تواند در گسترش روابط تاثیرگذار باشد یک ضعفی که در گذشته بر روابط ایران و روسیه وجود داشت ، این بود که علی‌رغم این‌که دو کشور دیدگاه‌های مشترکی در مورد مسائل مختلف منطقه‌ای و بین‌المللی داشتند ولی به خاطر پایین بودن سطح رایزنی‌های سیاسی نتوانسته بودند از این دیدگاه‌های مشترک استفاده کنند، ولی در سال‌های اخیر خوشبختانه تعداد دیدار مقامات سیاسی دو کشور افزایش پیدا کرده و این باعث شده مقامات دو کشور درک مشترکی از تحولات در عرصه بین‌المللی و منطقه‌ای داشته باشد.
این کارشناس مسائل روسیه با انتقاد از پایین بودن سطح روابط اقتصادی دو کشور علی‌رغم توسعه همکاری‌ها بین ایران و مسکو در زمینه‌های سیاسی گفت: 25 میلیارد دلار توافق‌نامه تجاری بین دو کشور امضاشده است ولی در حال حاضر این سطح روابط حدود دو میلیارد دلار است. بنابراین آنچه روی کاغذ است با آنچه که اجرا شده فاصله زیادی دارد و بر این اساس اجرایی شدن این توافق‌ها در کنار اهمیت داشتن اراده لازم نیازمند رایزنی‌های مستمر بین مقامات دو کشور است.
انتهای پیام
