به گزارش صلح خبر، یخچال قدیمی و بزرگ کن را از همان ورودی‌های منطقه پنج تهران می‌توان دید و تنها نشانی این روزهایش زمینی برهوت با دیواری ضخیم و نیمه تخریب‌شده است که برای دادن نشانی بیشتر برایش حالا باید به باقی‌مانده‌های طاق‌های ضربی و جای خالی چیزی شبیه به آب‌انبار اشاره کرد.
زمینِ یخچالِ باقی‌مانده از منبع آب کنی‌های قدیم حالا نه تنها به محلِ آوار زباله‌های منطقه تبدیل شده بلکه رد تایرهای ماشینی سنگین و شبیه به بیل‌های مکانیکی کوچک روی سطح زمین، بی‌توجهی میراث فرهنگی و مدیریت شهری در این محوطه را بیشتر نشان می‌دهد.
حالا با آشکار شدن سازه‌ای لاشه‌چین در ضلع شمالی زمینِ بایر یخچال، باید به ضرورت حفاظت از یخچال قدیمی کن بیشتر توجه داشت، اما اگر میراث فرهنگی بشنود و ببیند. سازه‌ای که امروز نه سقف دارد و نه نشان خاصی به جز دیواره‌هایی با نشانه‌ای ضربی و سنگ‌های لاشه‌چینی که بناهای قدیمی مانند وردیج و واریش در نزدیکی همین کن، نمونه‌هایش را زیاد به چشم دیده، اما امروز کمتر نشانی از آن‌ها باقی مانده است.
اما کارگاه چوب‌بری در ضلع شمالی یخچال را باید نزدیک‌ترین سازه فعال در همسایگی یخچال دانست که به نظر می‌رسد به همین واسطه در طول سال‌های گذشته تعرض‌هایی نیز به این بنا اتفاق افتاده است.
ضلع جنوبی یخچال را بن‌بستی باریک و خاکی گرفته و ضلع غربی‌اش به خیابان می‌رسد اما ضلع شرقی‌اش به دیواره‌ای قطور و پهن می‌رسد و خانه‌های پشت دیواره. منطقه‌ای که هنوز چند نشانه مانند خانه‌ها و محله‌های قدیمی‌اش را حفظ کرده از محله سرآسیاب گرفته تا بناهای قدیمی مانند حمام قاجاری کن، خانه آیت‌الله مهدوی کنی، چند امامزاده و درختان قطور و قدیمی‌اش و پل قاجاری‌اش که نای سرپا ماندن ندارد.
محمد عزیز، پیرمردِ کنِ قدیم که زمان استراحت را معمولا در میدانگاهی کوچک کن می‌گذراند، آب برداشتن از یخچال قدیمی و زیر خاک پنهان‌شده کن را شبیه خاطره‌ای زنده تعریف می‌کند، انگار هنوز و هر روز از یخچالی که آواری بیشتر از آن باقی نمانده آب برمی‌دارد. از برداشتن تکه‌های یخ از داخل فضای یخچال در ماه رمضان تا تامین کردن آب خنک تابستان برای همه مردم منطقه‌ای که روزی فقط ۱۵۰۰ نفر سکنه داشت.
حالا یخچالِ کن نه نفسی دارد و نه توانی برای سرپا ماندن. این را نه فقط دیواره‌های خشتی نصفه و نیمه‌اش که باقی‌مانده‌های بنایش که حالا راه جدیدی برای حفظِ نام شاید بزرگترین یخچال تهران را به دوش می‌کشند، ثابت می‌کنند، اگر میراث فرهنگی و مدیریت شهری راه یخچالِ کن را پیدا کنند.
انتهای پیام
