برترین‌ها: تصمیم به بارداری و داشتن فرزند یکی از بزرگ‌ترین و پرچالش‎ترین مراحل زندگی هر زوجی به شمار می‌رود. طبیعتاً وجود یک نوزاد می‌تواند تغییرات خیلی زیادی را در زندگی ایجاد کند و صبح تا شب و شب تا صبح آن‌ها را تحت تأثیر خود قرار دهد.

با این حال مسئله به همین‌جا ختم نمی‌شود. وقتی یک زوج جوان تصمیم به بچه‌دار شدن می‌گیرند باید مقدماتی را نیز برای آن فراهم کنند. از انواع مشاوره‌های قبل از بارداری گرفته تا تمامی معاینات و مراقبت‌های پیش از حاملگی. در این مطلب همراه ما باشید تا در این رابطه بیشتر برایتان بگوییم.

چرا مشاوره و معاینه قبل از بارداری لازم است؟

پیش از هر چیز می‌توان گفت که انجام مشاوره و معاینه‌های پیش از بارداری به زوجین کمک می‌کند تا بتوانند از نظر جسمی و البته روحی، خود را برای بچه‌دار شدن آماده کنند. این مسئله زیر نظر پزشک متخصص زنان و زایمان انجام می‌شود و می‌تواند در ایجاد یک بارداری سالم همراه با آسایش و با حداقل مشکلات ممکن برای مادر و نوزاد تأثیرگذار باشد.

به طور کلی توصیه می‌شود که انجام مراحل مشاوره و معاینه قبل از بارداری چیزی حدود حداقل ۴ ماه قبل از اقدام به بارداری صورت پذیرد. علاوه بر اینها، تشکیل پرونده سلامتی که پیش از بارداری فرد صورت می‌گیرد نیز می‌تواند به عنوان یک مرجع مناسب در دوران بارداری او به کار آید.

همان‌طور که گفته شد مشاوره قبل از بارداری می‌تواند برای تمامی افراد لازم باشد، اما برای برخی از خانم‌هایی با شرایط خاص و ویژه‌تر، انجام معاینه و البته مشاوره‌های قبل از بارداری از ضروریات به حساب می‌آید. به طور کلی می‌توان گفت که انجام مشاوره قبل از بارداری برای این افراد واجب و ضروری خواهد بود:

• زنانی که از روش‌های پیشگیری از بارداری استفاده می‌کنند. این افراد باید بدانند که فاصله زمانی قطع روش تا بارداری باید چقدر باشد.
• زنان زیر ۱۸ سال و بالای ۳۵ سال
• زنانی که سابقه بیماری‌های ارثی را در خانواده خود دارند.
• زنانی که احتمال بارداری پرخطر از ناشی از سوءتغذیه، حاملگی‌های متعدد، کم‌خونی، چاقی یا لاغری و… دارند.
• زنانی که پیش از این سابقه سقط مکرر و یا تولد نوزاد ناهنجار داشته‌اند.
• زنانی که دارای نارسایی کلیه و کبد، دیابت، بیماری‌های مزمن قلبی و عروقی، صرع، اختلالات انعقادی و… هستند.

معاینه زنان پیش از بارداری

زمانی که یک خانمی برای مراحل پیش از بارداری خود و جهت معاینه به سراغ متخصص زنان و زایمان می‌رود غالباً از او سؤالات و اطلاعاتی پرسیده می‌شود، چیز‌هایی از این دست که آیا در شغل خود با مواد خطرناک در ارتباط است؟ آیا در قاعدگی خود مشکلاتی حس می‌کند؟ چقدر ورزش می‌کند؟ وضعیت روحی و عاطفی او به چه شکلی است؟ عادت‌های غذایی و سبک زندگی‌اش به چه صورت است و…

در این میان، اما پزشک معالج علاوه بر تمامی این سؤالات باید با شرایط عمومی مادر نیز آشنا شده و در صورت وجود هر کدام از مسائلی همچون دیابت، آسم، فشار خون، صرع، مشکلات تیروئید، ناراحتی‌های قلبی، مشکلات ذهنی و… از آن‌ها باخبر شود.

علاوه بر تمامی این‌ها غالباً معاینات قبل از بارداری شامل این موارد نیز می‌شود:

• اندازه‌گیری قد و وزن
• بررسی فشار خون فرد و اندازه‌گیری آن
• بررسی وضعیت نبض و تنفس
• معاینات واژن برای اطمینان خاطر از عدم وجود عفونت، زگیل تناسلی، حساسیت به لمس و…
• معاینات داخلی دستگاه تناسلی جهت بررسی وجود عفونت و یا کیست
• بررسی رحم برای وضعیت مخاط دهانه و وضعیت عمومی رحم
• بررسی غده تیروئید
• معاینه پوست
• معاینه شکم و اندازه‌گیری طحال و کبد
• معاینه چشم‌ها برای وجود کم‌خونی
• معاینه سینه‌ها برای وجود توده و یا ترشح

آزمایش‌های پیش از بارداری

به طور کلی در زمان معاینات قبل از بارداری، آزمایش‌هایی توسط پزشک تجویز می‌شود که مادر باید آن‌ها را به انجام برساند. برای مثال در صورت وجود روابط جنسی محافظت نشده معمولاً توصیه می‌شود که آزمایش‌های غربالگری و آزمایش پاپ اسمیر برای عفونت‌های منتقله آمیزشی از جمله اچ آی وی، سفلیس، کلامیدیا، هپاتیت B و… انجام گیرد.

علاوه بر این آزمایش خون دوره‌ای و یا چکاپ نیز یکی دیگر از مواردی است که باید پیش از بارداری انجام داد. در این شرایط معمولاً متخصص زنان و زایمان نگران کم‌خونی مادر است و در صورت کم‌خونی او نیز غالباً از مکمل‌های آهن بیشتری در دوران بارداری استفاده می‌شود. علاوه بر این برای اطمینان خاطر از مسائلی همچون سرخجه نیز توصیه می‌شود که حتماً آزمایش خون پیش از بارداری را جدی بگیرید.

غربالگری ژنتیک نیز یکی دیگر از مواردی است که در معاینات پیش از بارداری به آن تأکید می‌شود. به طور کلی می‌توان گفت که نژاد، سابقه خانوادگی و همین‌طور سن از عواملی هستند که می‌توانند احتمال تولد نوزادی با عارضه‌های مادرزادی و ژنتیکی را افزایش دهند. برخی از این عارضه‌ها می‌توانند در کیفیت و همین‌طور طول عمر کودک نیز تأثیرگذار بوده و آن را کاهش دهند.

واکسیناسیون بارداری نیز از دیگر مواردی است که در معاینات قبل از بارداری به آن تأکید بسیاری می‌شود. به طور کلی می‌توان گفت که عملکرد سیستم ایمنی یک خانم باردار در دوران بارداری او بسیار کاهش پیدا می‌کند و در نتیجه، فرد با احتمال بیشتری در معرض عفونت و یا برخی از بیماری‌ها قرار خواهد گرفت. به همین دلیل نیز انجام واکسیناسیون بارداری می‌تواند در پیشگیری و یا کاهش بیماری‌های احتمالی مادر تأثیر بسزایی داشته باشد. برای مثال واکسن آنفولانزا معمولاً برای مادرانی تجویز می‌شود که زمان بارداری آن‌ها با فصل شیوع آنفولانزا هم‌زمان است.

لازم به ذکر است که واکسن‌هایی از جمله آبله مرغان، سرخجه و… را نمی‌توان در دوران بارداری تجویز کرد. به همین دلیل نیز می‌توان با مشورت و تجویز پزشک پیش از دوران بارداری آن‌ها را به انجام رساند.