معاون گسترش زبان فارسی و ایران‌شناسی در دانشگاه‌ها و مراکز علمی خارج از کشور مرکز همکاری‌های علمی بین‌المللی وزارت علوم در گفت‌وگو با صلح خبر درباره تازه‌ترین فعالیت‌های این معاونت اظهار کرد: نخستین شورای علمی و برنامه‌ریزی این معاونت در سال ۱۳۹۸ با حضور اعضای محترم این شورا در حضور آقای دکتر حسین سالار آملی، قائم مقام وزیر علوم، تحقیقات و فناوری در امور بین‌الملل و رئیس مرکز همکاری‌های علمی بین‌المللی، در دفتر وزیر علوم برگزار شد و اعضای شورا در جریان تازه‌ترین اخبار و تحولات قرار گرفتند. این موارد عبارتند از این‌که خوشبختانه بخش عمده‌ای از بودجه امسال این معاونت تخصیص یافته است، البته هنوز به حساب وزارت علوم واریز نشده، اما امیدواریم در روزهای آینده با دریافت این بودجه، کرسی‌های زبان و ادبیات فارسی و ایران‌شناسی در جهان، به رونق پیشین خود بازگردند و شاهد حضور گرم و پرنشاط استادان اعزامی در آن کشورها باشیم. همچنین برای نخستین‌بار برنامه راهبردی ۱۰ ساله معاونت گسترش زبان فارسی و ایران‌شناسی با همکاری و هدایت آقای دکتر سیدعلی‌اصغر میرباقری‌فرد و همکاران‌شان تدوین شده و در این جلسه رونمایی شد و پس از اظهارنظر اعضای محترم شورا، در روزهای آینده این برنامه به شکل رسمی اعلام خواهد شد.

او افزود: از دو سال پیش در این معاونت، چند کارگروه تخصصی تشکیل شده و فعالیت سه کارگروه به اتمام رسیده و به بار نشسته است. کارگروه «آزمون استانداردسازی زبان فارسی (سامفا)» مدت‌هاست به نتیجه رسیده و خوشبختانه این آزمون بسندگی، چهار بار توسط معاونت گسترش و با همکاری صمیمانه سازمان سنجش آموزش کشور در ایران و چند کشور دیگر برگزار شده است و این کار ادامه خواهد داشت. این نخستین‌بار است که زبان فارسی نیز مانند زبان‌های بزرگ دنیا از جمله انگلیسی (با آزمون‌های تافل و آیلتس و …)، دارای چنین آزمونی شده است. نکته مهم این است که تمام دانشجویان خارجی که در ایران مشغول تحصیل در دانشگاه‌ها هستند، ملزم به گذراندن این آزمون و دریافت نمره قبولی هستند. علاوه‌بر این، کارگروه‌های بازنگری و بازنگاری سرفصل‌های درسی کرسی‌های زبان و ادبیات فارسی در دانشگاه‌های خارج از کشور نیز فعالیت خود را به پایان رسانده است و در جلسه یادشده، از این سرفصل‌ها نیز رونمایی شد. اهمیت این موضوع این است که بسیاری از کرسی‌های خارج از کشور، هنوز طبق سرفصل‌های قدیمی و  ۵۰ -۶۰ ساله تدریس می‌کنند که غالباً تناسبی با تحولات زبانی، ادبی و اجتماعی امروز ایران ندارد. سرفصل‌های جدید که به کرسی‌های جهان پیشنهاد می‌شود، به گونه‌ای انعطاف‌پذیر طراحی شده است که در کشورهای مختلف، استادان و دانشجویان می‌توانند از بین درس‌های انتخابی، درس‌های مورد نیاز و علاقه خود را برگزینند. همچنین کارگروه «ایران‌شناسی» کار خود را اخیراً آغاز کرده، چند جلسه تشکیل داده و قرار است سرفصل‌های درسی رشته ایران‌شناسی را به شکلی روزآمد، بازنگری و بازنگاری کند.

باقری همچنین با اعلام این خبر که به زودی کارگروه «تألیف و تدوین منابع درسی جدید» تشکیل خواهد شد، گفت: این کارگروه تشکیل می‌شود تا بر اساس سرفصل‌های جدید طراحی‌شده برای رشته‌های زبان و ادبیات فارسی و ایران‌شناسی، منابع مکتوب و دیجیتال مناسب با بهترین و علمی‌ترین شیوه‌های روز تهیه کنند.

معاون گسترش زبان فارسی و ایران‌شناسی در دانشگاه‌ها و مراکز علمی خارج از کشور سپس اظهار کرد: کارگروه «آموزش مجازی زبان و ادبیات فارسی و ایران‌شناسی» نیز آغاز به کار کرده و خوشبختانه برنامه اولیه این کار مهم تهیه شده و قرار است با محوریت و سیاست‌گذاری وزارت علوم، از ظرفیت و توان علمی و اجرایی تمام دانشگاه‌ها و استادان باتجربه در این زمینه بهره ببریم. با توجه به مشکلات ارزی پیش‌آمده و همچنین تعداد چشمگیر متقاضیان آموختن زبان فارسی، آموزش مجازی می‌تواند نیاز بسیاری از زبان‌آموزان سراسر جهان، به‌ویژه نسل سوم ایرانیان مقیم خارج از کشور را برآورده کند. برآنیم که دانشجویان از طریق آموزش مجازی بتوانند تحصیل و مدرک رسمی دانشگاهی دریافت کنند.

بهادر باقری با اشاره به این‌که یکی از برنامه‌های جدید و سودمند این معاونت، استفاده از دانش و تجربیات استادان اعزامی در طول این 40 سال است، ادامه داد: حلقه‌های مشورتی تشکیل داده‌ایم و این استادان بزرگوار را به تفکیک کشورهای محل مأموریت، دعوت و با آنان بحث و گفت‌وگو می‌کنیم. تاکنون نشست‌های حلقه مشاوران مربوط به کشورهای آمریکای لاتین (در وزارت علوم)، پاکستان (در دانشگاه پیام نور)، هند (در دانشگاه سیستان ‌وبلوچستان) و کشورهای گرجستان و قزاقستان (در دانشگاه گیلان) برگزار شده است. در شهریورماه امسال، با استادان اعزامی به کشورهای حوزه بالکان، در دانشگاه اصفهان دیدار و مشورت خواهیم کرد.  

او یکی از خلأهای آزاردهنده و نگران‌کننده‌ای را که این سال‌ها در بحث آموزش زبان فارسی برای خارجیان وجود داشته است فقدان بانک اطلاعاتی جامع، منسجم، علمی و روزآمد دانست و گفت: با جدیت به دنبال راه‌اندازی چنین بانکی بودیم و خوشبختانه خبردار شدیم که همکار جوان و کوشا و خوش‌فکرمان سرکار خانم رئیسی، عضو هیأت علمی دانشگاه یزد، در کنار رسالۀ دکتری خود، نرم‌افزاری طراحی کرده‌اند که اطلاعات دقیق و ارزشمندی درباره این موضوع گردآوری و ارائه کرده است؛ استادان اعزامی، استادان محلی، کرسی‌های خارج از کشور، کتاب‌ها (بیش از ۷۰۰ عنوان کتاب)، و مجلات و مقالاتی که در خصوص آموزش زبان فارسی منتشر شده از جمله آن‌ها هستند. ایشان این نرم‌افزار را در جلسه یادشده معرفی و رونمایی کردند. و مقرر شد این نرم‌افزار در سایت معاونت گسترش زبان فارسی و ایران‌شناسی بارگذاری شود تا همگان بتوانند از آن استفاده کنند؛ ضمن این‌که ایشان پذیرفتند اطلاعات این نرم‌افزار را کامل و روزآمد کنند. این بانک اطلاعاتی که آرام آرام کامل خواهد شد، هم نیاز علاقه‌مندان به این موضوع را برآورده می‌کند و هم برای برنامه‌ریزان این حوزه بسیار ضروری و سودمند است.   

این دانشیار زبان و ادبیات فارسی دانشگاه خوارزمی همچنین گفت: علاقه‌مندان به موضوع گسترش زبان فارسی و ایران‌شناسی می‌توانند اخبار جدید و تحولات را در سایت این معاونت پیگیری کنند. این اتفاقات و اقدامات خوب، ما را برای ادامه راه گسترش و معرفی زبان و فرهنگ و ادبیات گران‌سنگ کشورمان، دلگرم‌تر و باانگیزه‌تر می‌کند و امیدواریم با تلاش، همت و فداکاری همه دوستداران دانش، ادب و فضیلت، شاهد شکوفایی، بارآوری و سایه‌گستریِ دم‌افزون درخت سترگ و ریشه‌دار زبان شیرن و دیرینِ پارسی در گوشه گوشۀ گیتی باشیم. 

***

کرسی‌های زبان فارسی در خارج از کشور پیش‌تر به علت اختصاص پیدا نکردن بودجه از سوی سازمان برنامه و بودجه به آن‌ها در معرض خطر تعطیلی قرار گرفته بودند. معاون گسترش زبان فارسی در دانشگاه‌های خارج از کشور با انتشار فیلمی از دانشجویان فارسی‌آموز گرجستانی که اشتیاق دانشجویان خارجی به فراگیری زبان فارسی زیر نظر استادان اعزامی را نشان می‌داد، درباره این موضوع هشدار داده بود. 

بهادر باقری همچنین در گفت‌وگو با صلح خبر در این‌باره گفته بود: در کشورهای مختلف جهان، حدود ۲۰۰ کرسی زبان فارسی یا ایران‌شناسی موجود است که خیلی از آن‌ها مستقل هستند و سال‌هاست که با حضور استادان بومی و یا استادان ایرانی مقیم آن کشورها، زبان فارسی و فرهنگ ایرانی را گسترش می‌دهند. از این تعداد، پیش از این، بیش از ۶۰ کرسی با وزارت علوم ارتباط داشتند و برای‌شان استاد اعزام می‌شد و رونق و نشاطی ستودنی داشت. متأسفانه در اوضاع اقتصادی و ارزی فعلی و مشکلات تخصیص نیافتن بودجه و ارز لازم، تعداد این کرسی‌ها به ۱۶ رسیده و اداره همین تعداد اندک نیز با مشکل مواجه‌ شده ­است. سازمان برنامه و بودجه از مهرماه سال قبل تا کنون، بودجه‌ای برای این کار اختصاص نداده و حال و بال این گستره بحرانی است.

انتهای پیام