به گزارش خبرنگار صلح خبر، پنل نخست کنفرانس «سازمانهای مردم نهاد و کار داوطلبانه» که با موضوع زمینه ها و تاثیرات اقتصادی، فرهنگی و اجتماعی کار داوطلبانه در ایران برگزار شد، با حضور علینقی مشایخی، استاد دانشکده مدیریت و اقتصاد دانشگاه صنعتی شریف و سارا شریعتی، استاد دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه تهران برگزار شد.
در این پنل سارا شریعتی با اشاره به اینکه فعالیت داوطلبانه به عنوان یک ضرورت مدنی مطرح می شود، گفت: می گویند ما فرهنگ کار جمعی نداریم، فرهنگ مشارکت نداریم، من نمی خواهم به این مساله وارد شوم. ما نمی توانیم بدون توجه به عوامل سیاسی، موضوعات را مطرح کنیم. مدرنیته سیاسی یعنی تقویت جامعه مدنی در برابر قدرت سیاسی. نباید یک اجتماع، نقش قربانی را ایفا کند. جامعه ما ضعیف است، حوزه فعالیت های داوطلبانه در ایران به شدت ضعیف است، یکی از دلایلش این است که تمام جریانات سیاسی کشورهای دیگر، وارد کشور ما شد، جز جریانات اجتماعی. امر اجتماعی در جامعه ما هنوز متولد نشده است.
کار خیر و نیکوکارانه، امروزه تنها جنبه اقتصادی ندارد
وی به تفاوت در نگاه به موضوع فعالیت های خیرخواهانه و نیکوکارانه اشاره کرد و افزود: به نظر می رسد کار خیر و نیکوکاری، تغییر نقش و کارکرد داده است، الان تعریف کار خیرخواهانه این نیست که پول توزیع شود، بلکه اشکال غیرمادی آن مطرح است، مثل نذر کتاب، دارو و … یعنی از شکل سنتی آن خارج شده است، هم اکنون نیروهای بیشتری به سمت کارهای اجتماعی و نیکوکارانه آمده اند. کار خیر و نیکوکارانه، امروزه، دیگر صرفا جنبه اقتصادی ندارد، آنچه ما از آن دفاع می کنیم از بخش غیراقتصادی فعالیت داوطلبانه است، این بخش برای افرادی است که فرصت ورود به جامعه را نداشته اند، مثل برخی از زنان. امر خیر و نیکوکارانه، فرهنگ نوعدوستی را در مقابل فرهنگ خودخواهانه قرار می دهد، کار داوطلبانه باعث می شود تا مواجهه مستقیمی با اجتماع و واقعیتهای آن ایجاد شود، هسته اولیه بسیاری از جنبش های اجتماعی از یک فعالیت خیرخواهانه شروع شده است.
شریعتی به پیوند حوزه اجتماع و اخلاق اشاره کرد و گفت: امروز مساله کشورهای جهان سوم، بیشتر از هر زمان دیگری، مسائل اجتماعی و نابرابری هاست، مسائل اجتماعی نیاز به پاسخ اجتماعی دارد نه سیاسی. باید نیروهای میانجی میان قدرت سیاسی و جامعه مدنی ایجاد کرد. این نیروها از طریق فعالیت های نیکوکارانه و اجتماعی سازمانهای مردم نهاد می توانند شکل بگیرند. می گویند ما از کار جمعی گریزان هستیم، باید گفت که یکی از ضعیف ترین شاخه های ما در علوم انسانی، بخش سازمان دهی اتحادیه ها است. یکی از راه های خارج شدن از این وضعیت، این است که به میدان اجتماعی خودمختاری دهیم تا زیر ضرب سیاست قرار نگیرد.
فعالیت های داوطلبانه، پیوندهای اجتماعی را تقویت می کند
علینقی مشایخی، استاد دانشکده مدیریت و اقتصاد دانشگاه صنعتی شریف سخنران بعدی این پنل بود و گفت: یک وقت می بینیم که افراد کار می کنند برای کسب درآمد، یک وقت برای منافع اقتصادی، برای کسب امنیت و داشتن سرپناه و گاهی هم فعالیت می کنند، برای اینکه مقبولیت اجتماعی پیدا کنند، به آنها احترام بگذارند، ارزش های درونی شان ارضاء شود و به معنویت برسند. در سطح فردی، کار داوطلبانه می تواند به توسعه انسانی کمک کند، برای توسعه جامعه، به افراد توسعه یافته نیاز است. سمن ها، این بستر رشد را برای افراد فراهم می کنند.
وی ادامه داد: از نظر اجتماعی، فعالیت های داوطلبانه، پیوندهای اجتماعی را تقویت می کند. کارهای داوطلبانه سبب می شود تا ارزش های انسانی و غیرمادی در جامعه تقویت شود و فرصت تمرین انجام کارهای جمعی را فراهم می کند.
مشایخی افزود: به نظرم ما می توانیم این پیام را به مردم بدهیم که سازمانهای مردم نهاد منجر به رشدشان می شود و به سیاست مداران می گوییم که داوطلبان، فعالیتی را انجام می دهند که بخشی از ماموریت آنهاست. بنابراین لازم می شود که سمنها ماموریت های خود را به صورت شفاف اعلام کنند.
