سعید صفاتیان در گفت‌وگو با صلح خبر، اظهار می‌کند: گزارش سال ۲۰۱۸ دفتر سازمان ملل متحد حاکی از آن است که از سال ۲۰۲۰ تا سال ۲۰۲۵ بمب اعتیاد در دنیا منفجر می‌شود؛ براساس این گزارش میزان رشد و شیوع اعتیاد در اروپا ۰.۷ درصد اعلام شده است؛ یعنی سالی پنج میلیون نفر به تعداد معتادان در اروپا افزوده می‌شود که شاید این روند در کشورهای دیگر نیز به همین میزان با رشد همراه باشد. در واقع این گزارش بیانگر آن است که برنامه‌هایی که در حوزه پیشگیری اجرا می‌شوند چندان موثر نبوده است.
به گفته وی، براساس این گزارش میزان کشفیات مورفین حدود ۳۳ درصد، تریاک پنج درصد و هروئین ۱۰ درصد افزایش داشته است؛ همچنین دو سال گذشته گزارشی درباره کشور افغانستان منتشر شد که نشان می‌داد آنجا گل‌های خشخاشی کاشته می‌شوند که به طور سیستماتیک قوی‌تر و میزان مورفین آنها بیشتر است.
صفاتیان معتقد است که اگرچه افزایش کشفیات به معنای اقتدار بیشتر نیروی انتظامی در دنیاست اما زمانی که کشفیات افزایش می‌یابد، باید به این نکته نیز توجه شود که تولید مواد مخدر نیز افزایش یافته است. حتی زمانی که گفته می‌شود میزان مراجعه معتادان به مراکز درمانی افزایش یافته است و این موضوع را نوعی موفقیت تلقی می‌کنند باید این مسئله هم مورد توجه قرار گیرد که شاید تعداد مصرف‌کنندگان مواد مخدر افزایش داشته است و برنامه‌های پیشگیری در سطح جهانی چندان تاثیرگذار نبوده است.
مدیرعامل موسسه دانش اعتیاد و روان‌شناسی ایرسا در ادامه درباره وضعیت اعتیاد در کشور نیز بیان می‌کند: برنامه‌های پیشگیری در ایران نیز چندان در زمینه کاهش مصرف مواد مخدر موثر نبوده است. آمارهای منتشر شده از سوی ستاد مبارزه با مواد مخدر حاکی از آن است که تعداد معتادان کشور در سال ۹۱ و ۹۲ حدود یک میلیون و ۲۰۰ هزار نفر بوده این درحالیست که در سال ۹۸ این رقم به دو میلیون و ۸۰۰ هزار نفر رسیده است و این یعنی شاهد روند افزایشی نرخ اعتیاد در کشور هستیم.
وی با تاکید بر اینکه گزارش سازمان ملل نشان‌دهنده آن است که در حال حاضر نسبت به موضوع مواد مخدر نگاه مقابله‌ای و امنیتی وجود دارد، می‌گوید: در سطح جهانی رویکرد مبارزه با اعتیاد رویکردی امنیتی و قضایی است به طوری که حتی بودجه‌ها و آئین‌نامه‌های تدوین شده توسط سازمان ملل در این حوزه حکایت از نگاه مقابله‌ای به این حوزه دارد. حال سوال این است که نگاه مقابله‌ای که طی ۳۰ سال گذشته نسبت به مبارزه با اعتیاد در دنیا وجود داشته چقدر موفق بوده است؟ در گزارش سازمان ملل هر ساله نشان می‌دهد که میزان اعتیاد افزایش و سن اعتیاد روبه کاهش است؛ زنان، افراد تحصیل‌کرده، شاغلان و … به سمت مصرف مواد مخدر می‌روند، اما آیا زمان آن فرا نرسیده است که در موضوع مبارزه با مواد مخدر نگاه خود را تغییر دهیم؟.
صفاتیان در ادامه با اشاره به موضوع مبارزه با مواد مخدر در برنامه ششم توسعه تصریح می‌کند: در بند ۵۷ برنامه ششم توسعه به موضوع مبارزه با مواد مخدر پرداخته شده است که در آن آمده «مبارزه همه‌جانبه با مواد مخدر و روان‌گردان‌ها در چارچوب سیاست‌های کلی ابلاغی و مدیریت مصرف با هدف کاهش ۲۵ درصدی اعتیاد تا پایان برنامه». در واقع در این بند از واژه «مدیریت مصرف» استفاده شده است، این درحالیست که به این موضوع توجهی نمی‌کند. اگرچه ایران یکی از کشورهای پیشرفته در حوزه مقابله با مواد مخدر است که در قانون نیز به آن پرداخته اما چرا دستگاه‌ها این قوانین را اجرا نمی‌کنند؟.
مدیرعامل موسسه دانش اعتیاد و روان‌شناسی ایرسا معتقد است که اگر دولت‌ها بتوانند «مصرف» مواد مخدر را در کشور کنترل کنند می‌توان بسیاری از برنامه‌های آموزشی حوزه اعتیاد را در جهت پیشگیری اجرا کرد.
به گفته وی، چرخش مالی مواد مخدر در دنیا حدود ۵۰۰ میلیارد دلار است که از این میزان سود قاچاقچیان ناشی از فروش مواد مخدر ۴۰۰ میلیارد دلار است و کسب این میزان سود، یعنی آنها می‌توانند به راحتی نفوذ کنند و نوع اقتصاد جهانی را در دست بگیرند. چرا نباید به جای جرم‌انگاری به موضوع مواد مخدر نگاه قانونمندسازی داشته باشیم و معتادان را بیمار بدانیم. باید به جای نگاه مقابله‌ای به موضوع درمان و پیشگیری بپردازیم.
این درمانگر اعتیاد با اشاره به اینکه در بسیاری از کشورهای دنیا اعتیاد جرم تلقی می‌شود، یادآور شد: می‌توان چند نوع نگاه (جرم‌زدایی، جرم‌انگاری، کیفرزدایی، قانونمندسازی) نسبت به موضوع مواد مخدر داشت، حال آنکه در مجموع دنیا نسبت به مواد مخدر نگاه جرم‌انگاری دارد.
صفاتیان ادامه داد: باید نگاه به سمت اعتیاد تغییر یابد و مسئولان بالادستی از نگاه انتظامی و امنیتی به مقوله مواد مخدر نگاه نکنند و رویکرد خود را به سمت کاهش تقاضا متمایل کنند. باید برنامه‌ها و کنواسیون‌ها رویکرد پیشگیری و درمان باشد.
انتهای پیام
