پایگاه صلح خبر، گروه سیاست- محمد مهاجرانی: هشت سال پیش ائتلاف نظامی به رهبری عربستان سعودی جنگی نابرابر علیه مردم یمن به راه انداخت که تاکنون دستاورد این جنگ صرفاً شکست و تحمیل هزینه‌ی سنگین برای متجاوزین و همچنین درد و رنج برای مردم یمن بوده است. از سال ۱۹۶۲، کمیته بین‌المللی صلیب سرخ در […]
پایگاه صلح خبر، گروه سیاست- محمد مهاجرانی: هشت سال پیش ائتلاف نظامی به رهبری عربستان سعودی جنگی نابرابر علیه مردم یمن به راه انداخت که تاکنون دستاورد این جنگ صرفاً شکست و تحمیل هزینه‌ی سنگین برای متجاوزین و همچنین درد و رنج برای مردم یمن بوده است.
از سال ۱۹۶۲، کمیته بین‌المللی صلیب سرخ در کنار مردم یمن بوده و به اجرای طیف وسیعی از برنامه‌ها برای کمک‌رسانی به قربانیان مخاصمه مسلحانه و خشونت پرداخته است. کمیته بین‌المللی صلیب سرخ در شصتمین سالگرد حضورش در یمن، مجدداً بر تعهد خود به ادامه عملیات‌های بشردوستانه در سرتاسر یمن همراه با جمعیت هلال احمر یمن، که در طول ۵۰ سال اخیر شریک اجرایی اصلی کمیته بین‌المللی صلیب سرخ بوده، تاکید می‌کند.
کاترینا ریتز، رئیس سابق نمایندگی کمیته بین‌المللی صلیب سرخ در یمن، می‌گوید: «شصتمین سالگرد حضور کمیته بین‌المللی صلیب سرخ در یمن فرصتی است برای تأمل درباره نیاز مداوم به اجرای وفادارانه حقوق بین‌المللی بشردوستانه. با گذشت هشت سال از مخاصمه مسلحانه در یمن، خشونت و تنگنای اقتصادی ظرفیت جمعیت این کشور برای مواجهه با مشکلات را از بین برده است. همچنان ضروری است که تمام طرف‌های مخاصمه قواعد جنگ را رعایت کرده و آسیب به غیرنظامیان را به حداقل ممکن برسانند. با این حال، تنها بازگشت به گفت‌وگو و راه‌حلی سیاسی می‌تواند به رنج مردم یمن پایان دهید».
اخیراً در جریان سفر کاترینا ریتز، رئیس سابق دفتر نمایندگی کمیته بین‌المللی صلیب سرخ در یمن به تهران با وی در خصوص مأموریت آخرش به گفتگو پرداختیم که به مشروح در زیر آمده است.
*صلیب سرخ در سال‌های جنگ یمن تا چقدر توانست از رنج مردم این کشور بکاهد؟ آیا مسیر شما هموار بوده است؟
امروز حدود ۱۰ دفتر در سراسر کشور یمن داریم که تقریباً ۸۰۰ کارمند در آن فعالیت می‌کنند. واکنش‌های بشردوستانه ما به خطوط مقدم نزدیک است و آنجا به مراکز بهداشت و بیمارستانها کمک رسانی می‌کنیم. همچنین به آوارگان و افرادی که قصد بازگشت دارند برای توسعه معیشت شأن یاری می‌رسانیم.
همینطور در طور مخاصمه از شرایط افرادی که بازداشت شده اند بازدید می‌کنیم و در این راستا حمایت‌های خود را ارائه می‌دهیم و در صورتی که احتیاج به کمک رسانی داشته باشند در این زمینه اقدام صورت می‌گیرد.
از جمله خدماتی که ارائه می‌دهیم مربوط به بحث «پزشکی قانونی» است که برای افرادی که در حین مبارزه کشته شده اند در زمینه انتقال پیکر آنها فعالیت می‌کنیم.
همین طور تمامی فعالیت‌ها و تحرکات خود را در منطقه با مقامات هماهنگ کرده و البته در حال حاضر تا حدودی اختیار عمل لازم را برای انجام فعالیت‌ها ی بشردوستانه به دست آورده ایم در دست گرفته ایم.
طبق معمول تلاش می‌کنیم که تمام افرادی که از مخاصمه متأثر شده اند دسترسی پیدا کنیم و سعی ما بر این است که شرایط آنها را بشناسیم و درک کنیم البته در اکثر مواقع دسترسی خوبی وجود دارد اما گاهی اوقات با مشکلاتی مواجه هستیم.
*کشور یمن در سال‌های اخیر تحت شدیدترین نوع تحریم‌ها بوده است. این موضوع تا چه اندازه بر فعالیت‌های انسان دوستانه صلیب سرخ تأثیر گذاشته است؟
به طور کلی کمیته بین المللی صلیب سرخ نیز مانند سایر سازمانهای بشر دوستانه از موضوعی تحت عنوان معافیت برخوردار است و از این طریق ما می‌توانیم کمک‌ها و اقلامی که برای امدادرسانی لازم است را وارد کشور کنیم.
اما همانطور که میدانید تحریم‌ها نه تنها بر روی فعالیت‌های بشردوستانه تأثیر دارند بلکه بر روی کسب و کارهای شخصی نیز تأثیر می‌گذارند و از این طریق به شیوه غیرمستقیم بر غیرنظامیان اثرگذار هستند.
این بدان معناست که کار برای مقامات کشور و همچنین کسانی که می‌خواهند تجهیزات درمانی، قطعات یدکی یا سایر امکانات را وارد کنند به مراتب سخت‌تر می‌شود. ولی البته به عنوان سازمان بشردوستانه این امکان را داریم که برخی اقلام را برای کمک‌رسانی به کشور وارد کنیم.
*عربستان سعودی جنگ بی حاصل و از پیش شکست خورده را علیه مردم یمن به راه انداخت؛ به نظر شما چرا تا کنون صدای درد و رنج مردم یمن به گوش جهانیان نرسیده است؟
امروزه دسترسی مردم جهان به اخبار یمن بسیار سخت شده است و فکر می‌کنم این وظیفه سازمانهای بشردوستانه است که پیامدهای چنین مخاصمات و بحران‌هایی را به مردم جهان انتقال بدهند و به تصویر بکشند که چه در قسمت‌های شمال و چه در سمت‌های جنوبی این کشوری مثل یمن در پی این جنگ چه اتفاقاتی افتاده است.
تداوم بحران‌هایی همچون مسائل مربوط به اوکراین و شرایط کشور سوریه و سایر بحران‌هایی که در حال حاضر در جهان در جریان است، چالش‌های بیشتری در این زمینه ایجاد کرده و تا حدی مانع از آن شده است که بحران طولانی مدت یمن به اندازه کافی در رأس امور جهانی قرار بگیرد.
*احتمالاً به زودی مذاکرات سیاسی بین ایران و عربستان شکل خواهد گرفت؛ اگر بر فرض شما امکان گفتگو با طرف‌های سعودی را داشتید اوضاع مردم یمن را چگونه توصیف می‌کردید و چه راهکاری برای پایان این بحران پیشنهاد می‌دادید؟
پیام من به تمامی طرف‌های بحران این است که بعد از هشت سال مخاصمه مردم یمن درد و رنج کافی متحمل شده‌اند. حتی تاب‌آوری هم حد و حدودی برای خود دارد. ما به یک راه‌حل سیاسی در این زمینه نیاز داریم؛ چراکه به صورت جزئی نمی‌توان راه حلی بحرانی برای خاتمه‌ی ی این بحران پیدا کرد.
حدود هشتاد درصد مردم یمن هرکدام به نحوی نیازمند دریافت کمک‌های بشردوستانه هستند و این واقعاً عدد بالا و قابل ملاحظه‌ای است. ادامه این روند به عنوان یک روند پایدار نیز کار بسیار دشواری است.
امروز شاید شرایط مهیا باشد و وقت آن رسیده که بتوانیم بار دیگر راه‌حل سیاسی به این بحران را بازیابی کنیم و از این طریق کمک‌های بشردوستانه بیشتر و مناسب‌تری را به مردم این کشور ارائه دهیم.
به علاوه، خانواده‌های زیادی از جمله زنان، دختران و کودکان بسیاری در یمن هستند که عزیزان و اعضای خانواده را در کنار خود ندارند چرا که یا مفقود هستند یا بازداشت شده‌اند. این امید وجود دارد که اگر در آینده نزدیک صلحی در این کشور برقرار شود بتوانیم سرنوشت این افراد و این عزیزان را برای اعضای خانواده آنها معین کنیم.
*ارزیابی شما از همکاری جمهوری اسلامی ایران با صلیب سرخ در مأموریت یمن یا سایر مأموریت‌ها چگونه است و بگویید در حوزه یمن چه اقداماتی از طریق این همکاری تاکنون صورت گرفته است؟
جمهوری اسلامی ایران و کمیته بین‌المللی صلیب سرخ گفتگوهای زیادی درباره ابعاد مختلف فعالیت‌های بشردوستانه انجام می‌دهند. از جمله موضوعات مورد بحث، شرایط سوریه، افغانستان، میانمار و یمن است.
بنابراین به صورت مداوم گفتگوهای خود را با جمهوری اسلامی ایران ادامه می‌دهیم که به این فرآیند دیپلماسی یا گفتگوی بشردوستانه می‌گوئیم.
از این طریق سعی می‌کنیم دولت‌های مختلف آنچه را که می‌توانند برای کاهش آلام مردم کشور یمن در این شرایط بحرانی انجام دهند بررسی کنند. تلاش ما این است میزان آگاهی‌ها نسبت به شرایط را میان دولت‌هایی که در این روند تأثیر گذار هستند افزایش دهیم.
البته این کار آسانی برای کمیته بین‌المللی صلیب سرخ نیست چراکه به تنهایی تصمیم نمی‌گیریم که چه اتفاقی در این کشور رقم بخورد. بنابراین سعی می‌کنیم با گفتگوی فراگیر با تمام طرف‌های درگیر در این بحران و همچنین دولت‌های تأثیرگذار در آن از طریق یک دیپلماسی بشردوستانه راه حل‌ها را بررسی کنیم.
امیدانگیزترین لحظه لحظه شما در بازه زمانی که در یمن حضور داشتید کدام لحظات بوده است؟
شاید بتوان گفت یکی از تاثیرگذارترین لحظات سال ۲۰۲۰ بود که عملیات آزادسازی یا تبادل اسرا را داشتیم که حدود ۱۵۰۰ اسیر جنگی تبادل شدند و آزادی این افراد در مرزها لحظات خاصی بود؛ چراکه باید به پنج مقصد مختلف منتقل می‌شدند. همچنین از لحاظ لجیستیکی این اتفاق اهمیت خاص و ویژه‌ای داشت.
آنچه به شدت در ذهنم باقی مانده و برایم جالب بود، شعف و خوشحالی خانواده اسرا پس از آزادی عزیزانشان بود.
کار در کشوری که این چنین نیازمندی دارد و اینکه هر چقدر برای پاسخ به نیازها تلاش می‌کنید باز هم کافی نیست، این موضوع نیز شرایط سختی را ایجاد می‌کند. به نظر می‌رسد یمن بیش از اینها سزاوار رسیدگی و شرایط خوب زندگی را دارد و امید داریم بتوانیم به تحقق این انتظارات کمک کنیم.*آینده یمن را چطور می‌بینید؟
امیدوارم صلحی که سزاوار است هرچه زودتر در این کشور برقرار شود؛ چراکه تخریب‌ها و آسیب‌هایی که تا کنون به زیرساخت‌ها و خدمات عمومی این کشور وارد شده آنقدر زیاد است که نیاز است سال‌ها و سال‌ها سرمایه‌گذاری شود تا روزگاری در آینده بتواند دوباره به شرایط ده سال پیش خود برگردد. بنابراین بهتر است هرچه سریع‌تر این فرآیند طی شود.
کدام مورد را بیشترین و ضروری‌ترین نیاز مردم یمن میدانید؟ دارو؟ آب؟ آموزش؟
در حال حاضر بخش مربوط به سلامت و بهداشت، بخشی است که آسیب فراوانی دیده است و در شرایط فعلی تنها پنجاه درصد آنچه قبل از جنگ وجود داشته را می‌توان به صورت فعال دید.
با توجه به فروپاشی اقتصادی که در این کشور وجود دارد باعث شده کودکان به مدرسه نروند تا بتوانند بیرون از مدرسه کار کنند و از این طریق از خانواده‌های خود حمایت کنند.
طبیعتاً ادامه روند فعلی در عدم آموزش دیدن کودکان یمنی، بر نسل فعلی و آینده این کشور تأثیرات منفی بسیاری خواهد گذاشت.
همچنین مین‌گذاری‌هایی که در طول بسیاری از مسیرها انجام شده که در موارد زیادی این مسیرها، زمین‌های زراعی و تجاری هستند که به مهمات جنگی آلوده شده‌اند.
زمانی که آتش بس صورت بگیرد قاعدتاً مردم سعی می‌کنند به فعالیت خودشان برگردند؛ اما قطعاً با مشکلات آلودگی تسلیحاتی مواجه شوند و جراحات این موضوع ادامه داشته باشد و معلولیت‌های بیشتری برای افراد رقم بخورد.
همینطور برای پاسخ به مشکلات معلولین یا افرادی که دچار معلولیت ناشی از مخاصمه یا مین‌گذاری شده‌اند، چالشی تحت عنوان آموزش وجود دارد. ما می‌توانیم به آنها برای ایجاد مراکز درمانی یا تأمین مواد مورد نیاز آنها کمک کنیم اما افرادی که باید در این زمینه فعالیت کنند را نمی‌توانیم به راحتی و به سرعت آموزش دهیم. این موضوع چالش مهمی در زمینه ارائه خدمت به افراد متأثر از این مشکلات جنگی است.
نیازها بی پایان هستند و کارهای بسیار زیادی وجود دارد که باید از طریق سازمانهای بشردوستانه همچون کمیته بین‌المللی صلیب سرخ صورت بگیرد.
