به گزارش صلح خبر، این صفحه در پی درگذشت برات زنجانی که روز سه‌شنبه (دوازدهم آذرماه ۹۹) در ۹۶سالگی بر اثر کهولت سن از دنیا رفت، نوشته است: «نظامی؛ آئینه زندگی‌نمای
[با یاد شارح و نظامی‌شناسِ فرزانه استاد مرحوم برات زنجانی]
«خمسه نظامی قرن‌هاست مورد توجه ادب‌پروران قرار گرفته، وجود هزاران نسخه خطی در کتابخانه‌های بزرگ دنیا بر این سخن گواه است. آثار نظامی آئینه زندگی‌نمای مردم قرن ششم است. هرکس در آن، تصویر خود و محیط زندگی و روابط اجتماعی و سنن ملی و مذهبی خویش را ناظر است و هر اثری که این خصوصیت را داشته باشد مورد توجه خواهد بود. در نمایشگاه، تابلوها را می‌بینید و به تابلویی بیشتر نگاه می‌کنید که خواسته خود را در آن یافته‌اید این اشتراک درونی و بیرونی است که ما را جلب و جذب می‌کند. ایرانیان آن‌چه می‌خواهند در خمسه نظامی می‌یابند و هرچه را که می‌یابند می‌خواهند. این اثر بی‌نظیر با زبان دری و ملت شریف ایران پیوند جاویدان دارد و هرگز جداشدنی نیست. نظامی آن‌چنان تسلط و قدرت در سخنوری دارد که کلمات چون موم در فکر و ذهن او به هر شکلی که لازم است با حفظ معنا و ظرافت انگیخته می‌شود، به گمانم شاعری که به قافیه کمتر اندیشیده و قافیه به سراغ او رفته نظامی گنجوی است. کلمات در اندیشه او صف‌آرایی کرده و دست بر سینه به خدمت ایستاده‌اند. وقتی می‌خواهد گوهری در رشته سخن بنشاند ده‌ها کلمه به جلوه می‌آیند و او از میان آن‌ها زیباتر و رساتر و روشن‌تر را انتخاب می‌کند و در مسند سخن می‌نشاند. آثار پیشینیان را مطالعه کرده و در معناآفرینی بهره‌ها برده اما تقلید نکرده است و سخنی را که دلش خواسته گفته است. شعرا و نویسندگان بعد از او همه از گلزار ادبِ این باغبانِ سخن‌پرور استفاده و سعی کرده‌اند از صورِ خیال‌انگیزش تقلید نمایند. گفته‌اند قوی‌ترین مقلدان، امیرخسرو دهلوی است. مقایسه کردم در استادی امیرخسرو حرفی نیست اما فضاهای ادبی یکسان نیست و تفاوت از زمین تا آسمان است.
و من الله توفیق
برات زنجانی
بهمن‌ماه ۱۳۷۹
از مقدمه هفت‌پیکر نظامی گنجوی»
مرحوم دکتر برات زنجانی استاد بی‌ادعا و برجسته دانشگاه تهران، پس از عمری تلاشِ بی‌وقفه در اعتلای فرهنگ و ادبیات و روزها و سال‌ها معلمیِ فرزندان ایران، از میان ما رفت. یاد ایشان در خاطر همه شاگردان و خوانندگان آثارشان خواهد ماند. صدای مهربان او، بی‌ادعایی او و زحماتش در گوشِ هوش و ذهن و ضمیرِ همهٔ شاگردان خواهد ماند.
صلای دردِ شیرین در جهان داد/ زمین بر یاد او بوسید و جان داد
زمانه خود جز این کاری نداند/ که اندوهی دهد جانی ستاند.
ای خوشا روزِ کناره‌گیری و خاموشی و گمنامی»
برات زنجانی، استاد دانشگاه تهران و نظامی‌شناس در سال ۱۳۰۳ در خلخال متولد. او مدتی دبیر دبیرستان‌های خلخال و همچنین رئیس اداره فرهنگ این شهرستان بود که بعد از اخذ دکترا به دانشگاه تهران منتقل شد و پس از طی دوره‌های استادیاری و دانشیاری به مقام استادی رسید. از او به‌عنوان یک نظامی‌شناس و پژوهشگر ادبی قریب به صدها مقاله در مجله‌های دانشکده ادبیات دانشگاه‌های تهران، تبریز و مشهد و سایر مجله‌های علمی و ادبی چاپ و منتشر شده و علاوه‌بر آن از آثار او می‌توان به «صور خیال در خمسه نظامی»، «احوال و آثار و شرح مخزن‌الاسرار نظامی گنجوی»، «خسرو و شیرین نظامی گنجوی(متن علمی و انتقادی)»، «لیلی و مجنون نظامی گنجوی (متن علمی و انتقادی)»، «هفت‌پیکر نظامی گنجوی(متن علمی و انتقادی)، «شرفنامه نظامی گنجوی(متن علمی و انتقادی)، «اقبالنامه نظامی گنجوی(متن علمی و انتقادی)»، «دیوان نظامی گنجوی»، «دیوان اشعار ابوالنجم احمدبن قوص‌بن احمد منوچهری دامغانی»، «برگزیده‌ای از هفت‌پیکر نظامی گنجوی»، «کشف‌الابیات بوستان و گلستان سعدی»، «دانشنامه در علم پزشکی: کهن‌ترین مجموعه طبی به شعر فارسی از حکیم میسری» با همکاری مهدی محقق و … اشاره کرد.
برات زنجانی در روز دوازدهم آذرماه ۹۹ در سن ۹۶سالگی بر اثر کهولت سن درگذشت.
انتهای پیام
