به گزارش پایگاه صلح خبر ایران ، متن این پرسش و پاسخ بدین شرح است:
علمنا: از نظر شما برجام، چه دستاورد ها و پیامدهایی در حوزه علم و فناوری برای کشور خواهد داشت؟
شاید به خاطر داشته باشید که در اوج تحریم‌ها، دانشجویان ایرانی اجازه‌ی تحصیل رشته های مهم و حساس را در دانشگاه های معتبر جهان نداشتند. و باب علوم پیشرفته به روی ما بسته بود بی دلیل نیست که می گویند تحریم ها به گسترش علم ضربه می زند. البته نمی‌توان منکر این مسئله شد، کسانی که در داخل سعی در جبران این کمبودها را داشتند کارهای خوب و ارزشمندی انجام دادند.

بسیاری از دستاورد های نظامی حال حاضر ما در دوران جنگ که نیاز به سلاح های پیشرفته داشتیم و تحریم واقعی بودیم و دور زدن تحریم برای ما مقدور نبود؛ شکل گرفت. در رژیم گذشته خریدهای نظامی بسیار خوبی مانند هواپیماهای جنگی اف-۱۴ شده بود که در زمان خود بهترین بودند. موشک های فونیکس که از ۲۰۰ کیلومتری هواپیماهای دشمن را هدف قرار می دادند تا ضد هوایی ها و موشک های دریا به دریا؛ که ما با مهندسی معکوس این تجهیزات را ساختیم و در بحث موشکی واقعا از صفر شروع کردیم. تنها در دوره پهلوی قراردادی با اسرائیل بسته شده بود تا در سیرجان یک موشک با برد حدود ۲۰۰ تا ۳۰۰ کیلومتری ساخته شود و ۵۰۰ میلیون دلار هم پرداخت شده بود که با پیروزی انقلاب این پروژه لغو شد. پس از پیرزی انقلاب، ایران به تنهایی این کار را انجام داد و تا الان به این پیشرفت های خوب دست پیدا کردیم.
در حال حاضر با توافق ژنو که انشاالله پرونده هسته ای بسته شد و بهانه گیری های غربی ها به پایان رسید، به نظر من چند مسئله برای دنیا روشن شد. اولین اینکه ما اهل ماجراجویی در دنیا نیستیم.
دوم اینکه متوجه شدند که پیشرفت برنامه هسته ای ما برای تولید بمب نبوده و قصد ما پیشرفت در کاربردهای غیر نظامی بوده است.
برای تولید آب سنگین که ماده با ارزشی است و آمریکا قصد خرید آن را از ما دارد، اواخر دوره ریاست جمهوری بنده سه نفر از محققان کشور به کمک یک مشاور خصوصی روس، طرح آن را آماده نموده و برای من آوردند. من به نظرم رسید که این طرح بعد از تمام شدن دوره ریاست جمهوری من ممکن است روی کاغذ باقی بماند، بنابراین بدون تشریفات و به سرعت ۲۵ میلیون دلار به این طرح در سازمان انرژی اتمی اختصاص دادم و بعد از چند سال این طرح به نتیجه رسید.
در مورد غنی سازی اورانیوم این مسئله به هیچ عنوان در کشور ما وجود نداشت و واقعا این کار را از صفر شروع کردیم. تعدادی سانتریفیوژ کارکرده را با نقشه‌های آن از پاکستان خریداری و با آن ها این کار را شروع کردیم و الان به این مرحله رسیده است.
آنها با مشاهده این پیشرفت ها متوجه شدند که اگر فکر ساختن بمب را داشته باشیم می توانیم این این کار را انجام دهیم بنابر این یکی از اهدافشان در این قرارداد {برجام} این بود که بین تصمیم ایران تا اجرای آن یک ساله فاصله ایجاد کنند تا در این بین بتوانند کاری انجام دهند.
از طرف دیگر زمانی که دیدند ما آماده ایم با تعهد دادن در مورد کارهای غیر صلح خبر آمیز، بخش صلح خبر آمیز برنامه هسته ای را ادامه دهیم، جلو آمدند و در حال حاضر دستمان در بخش صلح خبر آمیز باز است و می توانیم اورانیوم تولید کنیم و به فروش برسانیم و یا اینکه مواد اولیه را که در ایران محدود است از دیگران خریداری کنیم. من فکر می کنم به خاطر ترس ها باب های زیادی از کارهای فنی و علمی و تحقیقاتی به روی ما بسته شده بود.
در حالی که حق طبیعی هر کشوری است که از مواهب صلح خبر آمیز هسته ای استفاده کند.
به هر حال اگر تحریم وجود نداشت، در علوم پیشرفته ای مانند لیزر و یا نانو که در موارد متعدد کاربرد دارند پیشرفت های بیشتری می داشتیم، کما اینکه در حال حاضر هم، پیشرفت‌هایی کرده ایم، اما کافی نبوده است و برجام می‌تواند این راه را برای ما باز کند.
در همین مدتی که هیئت‌های اروپایی به ایران سفر می کنند، از ما می خواهند که دانشگاه آزاد در آن کشورها دفتر یا شرکتی ایجاد نماید تا به تبادل استاد، دانشجو و تحقیقات بپردازیم. من فکر می کنم به کمک این توافق راه بزرگی باز شد، فقط مسئله فروش نفت نیست و ما می توانیم از ظرفیت دنیا استفاده نماییم.
به عنوان مثال از سال ها قبل طرحی در دنیا مطرح بوده که به آن “توکامَک” گفته می‌شود. در این طرح به جای شکافت هسته ای از گداخت و یا جوش هسته ای {همجوشی هسته ای} برای تولید انرژی و دما و حرارت استفاده می‌شود، روشی که در خورشید برای تولید انرژی انجام می‌شود. در زمان رژیم شاه دستگاهی از شوروی خریداری شده بود که من بعدها، برای بازدید آن رفتم که به صورت نمایشی در حد جرقه‌ای خیره کننده در نقطه ای این کار را انجام می داد.
البته کار در دستگاه “توکامک” محصور سازی پلاسماست و برای ایجاد تعادل پایدار پلاسما، بر مبنای محصور سازی مغناطیسی طراحی شده است.
این مسئله مدت ها در ذهن من بود، تا اینکه به دانشگاه آزاد گفتیم که این مسئله را دنبال نماید و دانشگاه آزاد توانست در این علم، خیلی پیشرفت کند. در دنیا به دلیل هزینه بالای انجام این کار،  ۹ کشور به کمک هم در حال ساخت اولین نیروگاه با این تکنولوژی در فرانسه هستند و قرار است تا سال ۲۰۲۱ این نیروگاه وارد مدار شود و این انرژی با نام “ایتر” شناخته می‌شود.
به دلیل پیشرفت های ایران در این زمینه و به طور خاص، رسما از دکتر قرآن نویس، دکتر امراللهی و دانشگاه آزاد برای حضور در جمع خود دعوت به عمل آوردند و قرار است در اولین نیروگاهی که ساخته می‌شود، ایران نیز شریک باشد و برای یادگیری این تکنولوژی ما هم یک نیروگاه یک مگاواتی به کمک این تکنولوژی در ایران بسازیم.
زمانی کل این ماجرا نتیجه داد که توافق هسته ای منعقد شد.
اگر بتوانیم به این تکنولوژی برسیم، بزرگترین دستاورد علمی و اقتصادی است که به دست ما رسیده است.
یا در پلاسما که همزاد این رشته می باشد، در دانشگاه آزاد این تکنولوژی را به نتیجه رساندیم و به کمک آن می توانیم زباله های عفونی که در هیچ صورتی قابل پاک سازی نیستند انرژی بگیریم و پسماند سالمی در انتها باقی بماند. در این مورد، ما در دانشگاه علوم و تحقیقات توانستیم تا ۶۰۰۰ درجه حرارت از پلاسما تولید نماییم و قرار است بصورت یک پایلوت، نیروگاه یک تنی در آمل احداث کنیم و بعد به نخستین مرکز ۱۰۰ تنی تبدیل شود که از زباله‌های آن انرژی تولید کنیم. با توافق هسته ای و تصویب برجام، راه ها برای سرعت دادن به کارها باز شده است و شاید بتوانیم به این وسیله، دانشمندان خود را از سراسر دنیا جذب و از آنها که سرآمد نخبگان جهان هستند، استفاده کنیم.