آرش عباسی که خود در سال‌هایی جزو کسانی بوده که در جشنواره تئاتر دانشگاهی حضور جدی داشته و بعد از آن وارد عرصه حرفه‌ای تئاتر شده است، در گفت‌وگویی با صلح خبر با اشاره به ارتباطی که به منظور مشورت دادن با برخی دانشجویان متقاضی شرکت در این جشنواره داشته است، اعلام نمود: تا جایی که می‌دانم بیش از 600 طرح به دبیرخانه جشنواره رسیده بود که از میان آن‌ها حدود 300 طرح برای مرحله اول انتخاب شدند و من به واسطه ارتباطی که با برخی از این دانشجویان داشتم می‌بینم که پس از اعلام نتایج یک حس سرخوردگی و ناامیدی در آن‌ها بوجود آمده و باید برای این موضوع راه‌حلی پیدا کرد.

جشنواره تئاتر دانشگاهی باید محل آزمون و خطا باشد

کارگردان نمایش «آناکارنینا» افزود: با این حال مسئله مهم این است که باید ببینیم جدا از این تعداد زیاد، انتخاب آثار بر چه اساسی صورت می‌گیرد. آیا چند جمله در قالب طرح می‌تواند ملاک عادلانه‌ای برای انتخاب یک کار باشد؟ در این چند روز پس از اعلام انتخاب تعدادی از آثار، دانشجویانی را دیده‌ام که بسیار دچار حس ناامیدی شده‌اند و این اصلا خوشایند نیست. این در حالی است که ما الی ماشاءالله جشنواره محافظه‌کار در کشور داریم اما از جشنواره تئاتر دانشگاهی انتظار می‌رود که محلی برای آزمون و خطا کردن باشد تا دانشجویان با فراغ بال راه‌های نرفته را بروند و حتی زمین بخورند تا بتوانند راه خود را پیدا کنند.

عباسی گفت: این روزها سیستم تئاتر حرفه‌ای به شدت وابسته به گیشه است و امکان چنین تجربه‌هایی در آنجا وجود ندارد. چون در تئاتر با سرمایه روبرو هستیم و حتی سالن‌ها قبل از اجرا بخش مهمی از اجاره خود را می‌گیرند و همین شرایط تئاتر تجربی را از ما دور می‌کند، اما جشنواره تئاتر دانشگاهی فضایی فراهم می‌کند تا دانشجو خیلی چیزهای متفاوت را تجربه کند.

او در پاسخ به اینکه اگر قرار باشد انتخاب آثار براساس طرح صورت نگیرد خواندن بیش از 600 نمایشنامه کار طاقت‌فرسایی خواهد بود، اظهار کرد: درست است که خواندن این تعداد سخت می‌شود ولی از طرح بهتر است، هرچند شکل منطقی‌تر این است که انتخاب آثار براساس اجرا صورت گیرد چون بخش عمده تئاتر، تفکر کارگردان و کنار هم قرار دادن عوامل مختلف در صحنه است و اساسا معتقدم قضاوت با نمایشنامه کار درستی نیست اما اینکه از دانشجویان بخواهیم یک طرح مکتوب ارائه دهند هم درست نیست.

وی افزود: شخصا اگر قرار باشد در چنین رویدادی شرکت کنم تا برای رقابت و انتخاب اثرم یک طرح ارائه دهم خود را از پیش بازنده می‌دانم و اصلا شرکت نخواهم کرد چون نمی‌توانم آنچه در ذهنم برای اجرای تئاتر روی صحنه وجود دارد را روی کاغذ پیاده کنم.

عباسی اضافه کرد: این در حالی است که در چنین شرایطی ممکن است یک اثر استانداردهای خوبی به لحاظ تئاتری داشته باشد اما در طرح درست ارائه نشده باشد و اگر در این حدود 350 اثری که پذیرفته نشده حداقل سه طرح بوده باشد که با خطا رد شده باشند باید پذیرفت که جشنواره تئاتر دانشگاهی خطر کرده و مسیر آینده سه جوان را تغییر داده است.

او با اشاره به زمانی که در جشنواره تئاتر دانشگاهی بوده، افزود: من از اولین دوره جشنواره تئاتر دانشگاهی در این رویداد شرکت کردم که آن زمان جشنواره در بطن جشنواره تئاتر فجر برگزار می‌شد و خیلی هم برایم مهم بود. الان هم اگر صحبتی را مطرح می‌کنم برای این است که نگران کسانی هستم که می‌دانم شب‌ها با ایده‌هایشان می‌خوابند اما در یک رقابت نابرابر کنار گذاشته شده‌اند.

فاجعه بودن عملکرد وزارت علوم

این کارگردان تئاتر درباره انتخاب دبیر جشنواره و حمایت‌ و سیاست‌هایی که از سوی وزارت علوم برای این رویداد پیگیری می‌شود، گفت: وزارت علوم هر سالی که می‌گذرد نگاهش به این جشنواره غیرضروری‌تر می‌شود و تا لحظات آخر به فکر جشنواره تئاتر دانشگاهی نیست. یعنی به معنای کامل کلمه برای روشن کردن موتور جشنواره معطل می‌کند و گاهی حتی پس از دقیقه 90 به فکر آن می‌افتد و این یک فاجعه است که هر سال هم بدتر می‌شود.

یک ساله بودن دوران دبیری بزرگترین لطمه به جشنواره ها است

عباسی گفت: دبیر جشنواره تئاتر دانشگاهی در بدترین شرایط حداقل باید یک سال تمام فرصت کار کردن داشته باشد هر چند اساسا دبیر یک جشنواره‌ نمی‌تواند برای فقط یک سال تصمیم‌گیری کند و این موضوع برای تمام جشنواره‌های ما صدق می‌کند چون همین یک ساله بودن دبیر بزرگترین لطمه به رویدادهای فرهنگی-هنری ماست. با این حال خیلی قائل نیستم که دبیر جشنواره تئاتر دانشگاهی حتما دانشجو باشد بلکه معتقدم باید تفکر دانشجویی و تجربه کار کردن در تئاتر دانشگاهی را داشته باشد. یعنی به دانشگاه ایمان داشته باشد تا جشنواره تئاتر دانشگاهی به محلی برای آزمون و خطا تبدیل شود. بنابراین معتقدم تحول اساسی باید در وزارت علوم و بخشی که قرار است جشنواره تئاتر دانشگاهی را ساماندهی کند اتفاق بیفتد تابرای انتخاب دبیر در یک بازه زمانی مشخص برنامه‌ریزی شود و پس از تمام شدن جشنواره همه چیز را به حال خود رها نکند تا سال آینده همه چیز از نو شروع شود.

انتهای پیام