به گزارش صلح خبر، در طول سالهای گذشته با انتشار خبرهایی از خرید و فروش آثار تاریخی در سایتهای اینترنتی خرید و فروش، به مرور میراث فرهنگی و یگان حفاظت سازمانی وقت و وزارتخانهی کنونی نسبت به این اتفاق هوشیارتر شد، به گونهای که حتی برخی از مدیران اداره کلهای میراث فرهنگی در مواجهه با این نوع خرید و فروشها اقداماتی را انجام میدادند.
تا سرانجام حدود دو ماه قبل نیز یگان حفاظت میراث فرهنگی وزارتخانه با برخورد قانونی انتشار آگهی فروش یک طرف تاریخی در سایتِ دیوار، آن را تخلفی قانونی دانست و در همان زمان اعلام کرد «یگان حفاظت از میراث فرهنگی در راستای تامین امنیت فرهنگ کهن و باستانی ایران همکاری مستمری با پلیس فتا، دادستانی و قوه قضائیه دارد و هرگونه اقدام غیرقانونی در فضای مجازی که تاریخ و تمدن کشورمان را تهدید نماید با بهره گیری از سامانه های برخط در اقدامی سریع سودجویان را از دستیابی به مطامع خود باز میدارد.»
اما این در حالی بود که همان سایتِ اینترنتی همچنان به انتشار آگهیهای خرید و فروش آثار تاریخی و حتی آگهیهایی از دلالان این معاملهها مبادرت میکرد، تا سرانجام خبر رسید در اقدامی چشمگیرتر، سردار امیر رحمتاللهی – فرمانده یگان حفاظت وزارتخانه میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی – در جلسهای با مدیرعامل سایت دیوار در خصوص درج آگهی خرید وفروش اموال فرهنگیتاریخی در این سایت مذاکره کرده است.
وارد شدن هر نوع خدشه به فرهنگ، به همه کشور آسیب وارد میکند
به گزارش روابط عمومی وزارتخانه میراث فرهنگی و گردشگری؛ سردار رحمتاللهی در این جلسه با اشاره به اعتمادِ دادستانی کل کشور به یگان حفاظتِ میراث فرهنگی بر اساس عملکردِ این دستگاه تاکنون، گفت: خوشبختانه دسترسی یگان حفاظت میراثفرهنگی به سامانه برخط دادستانی کل فراهم شده است بهطوریکه بلافاصله پس از تشخیص وقوع عمل مجرمانه در فضای مجازی و انطباق آن با قوانین، مداخله میکنیم و بهسرعت برخورد قانونی انجام میدهیم.
وی با اشاره به اینکه عدهای سعی میکنند با از بین بردن فرهنگ، اهمیت آن را کمتر کنند و موضوعاتی را که بسیار حائز اهمیت است، عادی جلوه دهند، ادامه داد: اگر هرگونه خدشهای به فرهنگ وارد شود به یک بخش یا کل کشور صدمه وارد میشود، بههمین دلیل با حساسیت این موضوع را دنبال میکنیم.
او خطاب به مسئول سایت دیوار اظهار کرد: کاری که شما انجام میدهید بهنوعی خدمات اجتماعی محسوب میشود، هر نوع خدمات و فعالیتهای اجتماعی که ارائه و انجام میشود، حتماً یک اصل لازمالاجرا دارد و اینکه برخلاف سیاست کیفری کشور نباشد، این سیاست خاص کشورمان است، البته ممکن است در یک کشور یک موضوعی جرم شناخته نشود.
در سه ماه ۴۰ هزار شی تاریخی کشف و ۸۶ سایت متخلف فیلتر شدند
به گفتهی وی موضوع میراثفرهنگی بهاندازهای اهمیت دارد که در قانون مجازات اسلامی، قانونگذار در تقسیمبندیها، جرائم علیه میراثفرهنگی را در ردیف جرائم علیه امنیت قرار داده و استثنائاً در مواردی گفته است که شروع به جرم نیز بهعنوان جرم شناخته میشود.
فرمانده یگان حفاظت میراثفرهنگی کشور درباره جرائم در فضای مجازی نیز توضیح داد: آمار جرائم در فضای مجازی از رشد فزایندهای برخوردار است و دلایل متعددی دارد، مهمترین دلیل آن این بوده که تعقیب کردن آن سخت است، در برخی موارد ما با مجرم بهشکل مستقیم برخورد میکنیم، ادوات حفاری و شی تاریخی غیرمجاز آنها را ضبط میکنیم. قانون در این موارد صراحت دارد اما فضای مجازی از ظرافتهای خاصی برخوردار است.
سردار رحمتاللهی با اشاره به اینکه باید در بحث جرائم علیه میراثفرهنگی، رویکردمان پیشگیرانه باشد، ادامه داد: هر چقدر در برخورد با جرائم علیه میراثفرهنگی، هزینههای ارتکاب جرم را بالا ببریم، آسیب کمتری به آثار تاریخی وارد میشود. در فضای مجازی سیاستگذاری ما مبتنی بر این نظریه است که باید اقداماتی بازدارنده و پیشگیرانه انجام دهیم. بخش حقوقی و فنی ما هرروز سایتها و فضای مجازی را رصد و پایش میکند.
او با بیان این که اگر اجازه خریدوفروش دستگاه فلزیاب، طلایاب و… را با عناوین مختلف بدهیم و باعث شویم تا خریدوفروش اشیای تاریخی بهراحتی انجام شود، درواقع یک عملیات مجرمانه را ترغیب کردهایم، افزود: به همین دلیل باید موضع بگیریم و مداخله و برخورد قانونی کنیم به این دلیل به دنبال ظرفیتسازی رفتیم، تا در فضای مجازی با مجرمان برخورد کنیم.
وی در ادامه از فیلتر شدن ۱۸۰ سایت و کشف و ضبط ۴۰ هزار قلم شیء تاریخی در سال گذشته خبر داد و گفت: در سهماهه اول سال جاری با ۸۶ سایت برخورد کردیم که فیلتر شدند.
سایتهای خریدوفروش اموال تاریخی فیلتر میشوند
سردار رحمتاللهی تاکید کرد: با لینک شدن به سامانه برخط فضای مجازی دادستانی کل کشور دیگر نیازی نیست به پلیس فتا برای فیلترینگ و برخورد با سایتهای غیرمجاز مراجعه کنیم، این ابزار بهشکل مستقیم در اختیار ما قرارگرفته است و ما بهعنوان یک کاربر فعال دادستانی در امور فضای مجازی میتوانیم، کار رصد فضای مجازی را بیش از پیش دنبال کنیم. درگذشته درخواست فیلترینگ را بهشکل کتبی ارسال میکردیم که انجام این کار زمانبر بود و با مشکلات بروکراسی روبرو بودیم، اما با توجه به شرایط و امکانات فعلی طی ۲۴ ساعت یا درنهایت ۴۸ ساعت یک سایت را فیلتر میکنیم.
او با بیان اینکه قانونگذار معمولاً در فضای مجازی، قانون مبارزه با جرائم رایانهای را مورد ملاک برخورد و تشخیص قرار میدهد و دادستانی نیز بر این اساس برخورد میکند، ادامه داد: درگذشته یکی از مشکلاتی که داشتیم این بود که جرائم علیه میراثفرهنگی را بر اساس بند چهار ماده ۲۱ قانون جرائم رایانهای تحت عنوان تشویق، تحریک و تسهیل ارتکاب جرائمی که دارای جنبه عمومی هستند مانند اخلال در نظم، تخریب اموال عمومی، ارتشا، اختلاس، کلاهبرداری، قاچاق مواد مخدر، قاچاق مشروبات الکلی و… در نظر میگرفتند که این نظر ما را تأمین نمیکرد.
فرمانده یگان حفاظت میراثفرهنگی ادامه داد: با تعاملات و جلساتی که داشتیم و بر اساس پیگیریهای بخش حقوقی یگان حفاظت میراثفرهنگی درنهایت کارگروه تعیین مصادیق محتوای مجرمانه قبول کرد تا بر اساس قانونی که در سال ۱۳۷۹ به تصویب رسیده است هرگونه خرید، فروش، تبلیغ و نگهداری فلزیاب باید با اخذ مجوز از سازمان میراثفرهنگی، گردشگری و صنایعدستی وقت باشد، اگر کسی مجوز نگرفت عمل غیرقانونی مرتکب شده و دستگاه ضبط میشود.
تفاوت ضمانت اجرایی حفاران غیرقانونی در گذشته و امروز
وی ضمانت اجرایی این قانون درگذشته را فقط منوط به ضبط دستگاه فلزیاب دانست و افزود: به این منظور این اقدام نمیتوانست بازدارنده باشد، متأسفانه آمارهای ما حکایت از آن داشت که میزان خریدوفروش دستگاه فلزیاب در فضای مجازی افزایش پیداکرده است درنتیجه به قانون مبارزه با قاچاق کالا و ارز استناد کردیم که تعریفی از کالای مجاز مشروط داشت البته این مشروط بودن منوط به اخذ مجوز از وزارت میراثفرهنگی، گردشگری و صنایعدستی است.
او ضمانت اجرایی پروندههایی که با این عنوان به دادگاه فرستاده میشوند را علاوه بر ضبط دستگاه فلزیاب، پرداخت جزای نقدی یک تا سه برابر ارزش کالای مکشوفه برای مرتکب دانست و گفت: با افزایش هزینههای ارتکاب جرم، میتوان آن را یک اقدام بازدارنده مناسب تلقی کرد.
رحمتاللهی درج آگهی خریدوفروش اشیای تاریخی در فضای مجازی را یک نوع با سودجویی در این فضا توصیف کرد و افزود: انگیزه بسیاری از این افراد، کلاهبرداری است در حقیقت اینیک مانور متقلبانه محسوب میشود.
خرید و فروش آثار تاریخی تقلبی نیز یک جرم مستقل است
فرمانده یگان حفاظت میراثفرهنگی کشور همچنین با اشاره به اینکه خریدوفروش طلایاب، فلزیاب، فروش اشیای تاریخی که عمدتاً اصل نبوده و تقلبی هستند توسط قانونگذار بهعنوان جرم مستقل با عنوان کلاهبرداری تلقی میشود، ادامه داد:همهی اقداماتی که برای خریدوفروش اشیای تاریخی انجام میشود غیر قانونی بوده و عملیات مجرمانه محسوب میشود.
او افزود: در واقع افرادی که اقدام به تبلیغ خریدوفروش اشیای تاریخی در فضای مجازی میکنند یک عمل مجرمانه انجام میدهند و قصد دارند با تغییر عناوین به آن وجاهت ببخشند و از سادهانگاری عوام استفاده میکنند، معمولاً انگیزه آنها کلاهبرداری بوده و افراد طماع و سادهاندیش را به دام میاندازند و اموال آنها را تحصیل میکنند.
براساس پشتوانه قانونی، با روشهای متقلبانه برخورد میکنیم
سردار رحمتاللهی با اشاره به اینکه یگان حفاظت میراث فرهنگی، با اقتدار تمام و اتکا به قوانین و پشتوانه قانونی موجود با روشهای سودجویانه و متقلبانه برخورد میکند، اضافه کرد: بستر انجام این کار در یگان حفاظت میراثفرهنگی فراهمشده و ظرفیت قانونی نیز در این زمینه وجود دارد. خوشبختانه یگان حفاظت میراثفرهنگی یک ساختار ملی در سطح کشور دارد و در هر استان افراد سودجو که اقدام به حفاریهای غیرمجاز و خریدوفروش آثار تاریخی و فرهنگی میکنند توسط نیروهای یگان دستگیر میشوند.
او به سودجویان اموال فرهنگی تاریخی هشدار دارد و افزود: ظرفیت مشارکتهای مردمی ما بسیار گسترده و فعال است، دوستداران میراثفرهنگی در کشور یک شبکه گسترده اجتماعی و سازماندهی شدهای را تشکیل دادهاند، شماره تلفن ۰۹۶۶۲ نیز برای این موضوع اختصاص دارد، بهطوریکه بسیاری از کشفیات و برخوردهای ما با سایتها، بر اساس اطلاعات مردمی است.
رحمت اللهی؛ یکی از اقدامات دیگر یگان حفاظت میراث فرهنگی را در برخی موارد خاص این طور تشریح کرد: نماینده حقوقی یگان حفاظت میراثفرهنگی به دادسرای فرهنگ و رسانه میرود و شکایت خود را ارائه میدهد، با همکاری نیروی انتظامی کشف جرم انجام میدهیم و صرفاً به فیلتر کردن یک سایت بسنده نمیکنیم.
بعد از صحبتهای مطرح شدهی سردار رحمتاللهی با مسوولان سایت دیوار، وی اعلام کرده است که با مسئولان سایتهای مشابه نیز در خصوص درج آگهی خریدوفروش امال تاریخی و فرهنگی، جلساتی برگزار میکند.
هر چند بر اساس صحبتهای مطرح شده با مسوولان این سایت هنوز به طور دقیق مشخص نشده که قرار است روند انتشار این آگهیها به چه روشی انجام شود؟! یا اصلا قرار است همچنان بخشِ «اشیای عتیقه» در این سایت به فعالیت خود ادامه دهد یا خیر؟
انتهای پیام