شبکه افق سیما، عصر شنبه ۱۰ فروردین‌ماه در اتفاقی نادر مستندی تحت عنوان «از سپیده تا فریاد» را با محوریت زندگی هنری محمدرضا شجریان و فعالیت‌هایش پخش کرد و بخش‌هایی از این مستند را به رویکرد سیاسی این هنرور پیشکسوت طی سال‌های اخیر اختصاص داد.
در بخش پایانی این مستند اشاره‌ای به انتخابات ریاست جمهوری سال ۹۲ می‌شود و راوی، صحبت‌هایش را با این جمله پایان می‌برد: «جایگاه شجریان به یک سلبریتی رای‌ساز تنزل پیدا می‌کند و هیچکس اعتراضی نمی‌کند.»
اما فقط یک شب پس از پخش این مستند تلویزیونی که واکنش‌های مختلفی را هم در پی داشته است، مراسم بزرگی در شهر لیسبون با حضور رئیس جمهوری پرتغال برگزار می.شود تا بنیاد «آقاخان» عالی‌ترین نشان افتخاری خود در حوزه موسیقی یعنی خداوندگاری موسیقی را به استاد آواز ایران اهدا کند؛ هرچند که محمدرضا شجریان شخصاً در این مراسم حضور پیدا نکرد و دخترش به نمایندگی از او این جایزه را دریافت کرد.
اما چرا از نظر بنیاد «آقاخان» محمدرضا شجریان نماد خداوندگاری موسیقی است؟
این بنیاد معتقد است که استاد آواز ایران نقش‌آفرینی مستمری در غنی‌کردن میراث موسیقایی بشر داشته است و استادی بی‌همتا در موسیقی محسوب می‌شود که علاوه بر آن از تاثیرگذاری اجتماعی هم به عنوان یک موسیقیدان و معلم چه در ایران و چه در سایر کشورها برخوردار بوده است.
البته این اولین بار نیست که استاد آواز ایران مفتخر به دریافت یک جایزه مهم می‌شود. او تیرماه سال ۹۳ نیز در سفارت فرانسه در تهران طی آیینی رسمی نشان شوالیه ملی لیاقت را از آن خود کرده بود.
او در آبان‌ماه ۱۳۸۹ نیز در مراسمی که با نام «سومین سال بزرگداشت ادب و هنر پارسی» در دانشگاه استنفورد آمریکا برگزار شد، جایزه بیتا را دریافت کرد.
همچنین در سال ۱۳۷۸ موفق به دریافت جایزه پیکاسو و دیپلم افتخار از طرف سازمان یونسکو در پاریس شد. این جایزه هر پنج سال به هنرمندی که برای شناساندن فرهنگ و هنر کشورش می‌کوشد، اهدا می‌شود.
محمدرضا شجریان در سال ۲۰۰۶ نیز نشان «موتسارت» را از سازمان یونسکو دریافت کرد و ۲ بار برای آلبوم‌های «فریاد» و «بی تو بسر نمی‌شود»، نامزد جایزه گرمی شد. جایزه گرمی معتبرترین جایزه موسیقی در آمریکاست که هر سال ۵ اثر در بخش موسیقی کلاسیک برای نامزدی این جایزه معرفی می‌شوند.
اما شاید درباره جایزه «آقاخان» که شامگاه یکشنبه به استاد آواز ایران اهدا شد، کمتر بدانید. «آقاخان» عنوان بنیادی به مدیریت کریم آقاخان رهبر فرقه شیعیان اسماعیلی است. این بنیاد شامل ده‌ها آژانس مختلف است که به فعالیت‌های بشردوستانه در کشورهای فقیر و در حال توسعه می‌پردازد.
جایزه معماری آقاخان نیز که هر سه سال یک‌بار به یک یا چند معمار اهدا می‌شود از نظر مالی برترین جایزه معماری جهان به شمار می‌آید و به برنده این جایزه یک میلیون دلار آمریکا اهدا می‌شود. جایزه معماری آقاخان روی شیوه‌های بومی و اسلامی و راهکارهای معماری کهن و نوین در توسعه جهان سوم متمرکز است.
اما برنامه موسیقی آقاخان در آسیای میانه از سال ۲۰۰۰ برای کمک به حفظ و انتقال میراث موسیقی آسیای میانه و انتقال آن به نسل جدیدی از ستاره ها تاسیس شد تا علاوه بر ثبت و مستند کردن آثار موسیقیدان‌هایی که بر سنت خود مسلط هستند، تورهای بین‌المللی نیز در این زمینه برگزار کند.
کریم آقاخان به گفته خودش تلاش دارد تا چهره‌ای بدون خشونت از اسلام را در معرض دید جهانیان بگذارد و از ثروت و کمک‌های مالی خود برای ترویج اقتصاد پایدار در کشورهای در حال توسعه و مردمان فقیر آنها بهره می‌جوید.
بخشی از ثروت شخصی آقاخان که به گفته مشاوران او در سال ۲۰۰۷ بیش از یک هزارمیلیارد دلار بوده است از عشریه‌هایی تأمین شده است که ۱۵ میلیون پیرو فرقه اسماعیلیه در سراسر دنیا به او می‌پردازند.
انتهای پیام
