دنیا پر از شخصیت‌هایی است که نقشی ماندگار در صفحه تاریخ رقم زدند و آثاری از خود به جای گذاشتند که تا سالیان سال بعد از نبودنشان نیز می‌درخشد.
آسمان شهر قم نیز مملو از این ستارگانی است که پیشینه‌ای روشن و درخشان برای قم به ارمغان آوردند. ستارگانی نظیر ابوالفضل مهیار، شیخ عباس قمی و… که در عرصه‌های مختلف فرهنگی، هنری، ورزشی، علمی و… هویت و خاطره‌ای ماندگار برای قم و حتی ایران و جهان رقم زدند.
اما افسوس که گرد و غبار فراموشی بر روی نام و یاد بسیاری از این شخصیت‌ها نشسته است و افتخارات بی‌مانندی که خلق کرده‌اند در تونل تاریک تاریخ کم‌رنگ و کمرنگ‌تر شده است و حتی برخی اوقات به گمنامی رسیده‌اند.
استاد حسن معمار یکی از این شخصیت هایی است که شاهکارهای منحصر به فرد فراوانی خلق کرده است و بسیاری از قمی‌ها نیز هر روز شاهد این آثار هستند به راحتی از کنار آن می گذرند بدون آنکه بدانند از کنار چه شاهکاری عبور کرده‌اند و یا چه کسی آن را خلق کرده است.
بهترین معمار سنتی تاریخ
سید محسن محسنی، پژوهشگر تاریخ قم، در گفت‌وگو با صلح خبر در رابطه با استاد حسن معمار عنوان کرد: استاد حسن معمار بدون شک یکی از برجسته‌ترین معماران سنتی ایران در طول همه اعصار تاریخ اعم از قبل از اسلام و بعد از اسلام است.
وی با اشاره به اینکه هنر معماری در خاندان ایشان سابقه دیرینه دارد، بیان کرد: استاد حسن معمار قمی متعلق به خاندانی بوده که پیشینه معماری اش، به چند نسل قبل از ایشان بر می‌گردد و پدر و جد وی نیز از معماران برجسته در قم بوده‌اند و این هنر نسل به نسل در این خانواده جریان داشته است و فرزندانشان نیز معمار هستند.
وی با بیان اینکه متاسفانه معماران سنتی ایران در طول تاریخ زیاد شناخته نشده‌اند اما خوشبختانه در خصوص استاد حسن معمار اطلاعاتی وجود دارد، ادامه داد: استاد حسن معمار بناهای زیادی ساخته است که از بین رفته است اما صحن اتابکی (ایوان آیینه)، تیمچه بزرگ، گنبد شاه حمزه از جمله آثار به جا مانده از این معمار منحصر به فرد است.
وی در رابطه با تیمچه بزرگ قم تصریح کرد: تیمچه بزرگ به گونه‌ای استادانه و هنرمندانه ساخته شده است که اگر روزی دچار مشکل شود هیچ یک از مهندس های ایران نمی‌توانند آن را به همان شیوه‌ای که این استاد ساخته است بازسازی کنند.
پژوهشگر تاریخ قم با تاکید بر اینکه گنبد شاه همزه در همه ایران بی‌نظیر است، اضافه کرد: گنبد شاه حمزه منحصر به فردترین گنبد سنتی در فرهنگ ایران زمین است و حتی می‌توان گفت که نمونه آن در خاورمیانه و حتی کشورهایی که زمانی جز ایران بودند هم وجود ندارد.
محسنی با اشاره به نقش استاد حسن معمار در ساخت مجلس شورای اسلامی سابق اظهار کرد: مجلس شورای اسلامی سابق و مسجد سپه‌سالار سابق که الان به نام مسجد شهید مطهری شناخته می‌شود از دیگر آثار به‌جا مانده از این استاد معماری است.
این قم پژوه یادآور شد: میرزا مهدی خان ممتحن الدوله، نخستین آرشیتکت ایرانی بوده که در فرانسه تحصیل کرده است. وی در سفری که به قم داشته است با استاد حسن معمار آشنا می‌شود و همکاری بین این دو صورت می‌گیرد. محصول این همکاری، ساخت مجلس شورای ملی و مسجد و مدرسه سپه‌سالار است.
بزرگ‌مردی که با رضا شاه پهلوی مخالفت کرد
محسنی در رابطه با دکتر محمد فاطمی قمی عنوان کرد: محمد فاطمی قمی یکی دیگر از شخصیت های ماندگاری است که گمنام مانده و آرامگاه وی در شیخان قم غریبانه است.
وی با بیان اینکه فاطمی قمی را می‌توان پدر قانون نویسی ایران دانست، اظهار کرد: دکتر جعفر لنگرودی که یکی از حقوقدان‌های بزرگ ایران است در رابطه با شخصیت دکتر محمد فاطمی بیان کرده بود که باید همانند فردوسی مجسمه این شخصیت حقوقی ساخته شود و در تهران نصب شود.
پژوهشگر تاریخ قم بیان کرد: محمد فاطمی قمی انسانی پاک‌دامن، پاک دست و درستکار بوده است که هیچ گاه تحت تاثیر افراد و مقام ها قرار نگرفته است به طوری که حتی در مقابل خواسته رضا شاه پهلوی نیز ایستادگی میکند و از صدور رای خاصی که رضا شاه به آن دستور داده بوده است اجتناب می کند. این ایستادگی در حالی است که بسیاری از صاحبان قدرت و منصب نیز جرئت مخالفت با رضا شاه را نداشتند.
انتهای پیام
