فرهنگ > دین و اندیشه – آیت الله محمدسروش محلاتی در تازه‌ترین یادداشت خود که در گروه نخبگان خبرآنلاین منتشر شده به بیان ویژگی‌های اصلی حکومت اسلامی از زبان امام جعفر صادق (ع) پرداخته است.

این استاد حوزه و نظریه پرداز علوم اسلامی می‌نویسد: «در یکی از مجالس خصوصی که امام جعفر صادق (ع) با یکی از شاگردان خود به نام بُرید خلوت کرده بود، حضرت با اشاره به شیوه حکمرانی امیرالمؤمنین (ع) چنان متأثر و ناراحت شد که بی اختیار شروع به گریستن کرد و در حالی که اشک از دیدگانش سرازیر بود و فشار بغض و ناراحتی اجازه سخن گفتن به او نمی داد، پرده از روی حقایقی برداشت. آنچه امام می‌خواست آشکار کند این بود که در جامعه ما از حقیقت دین چه چیزی باقی مانده است؟ نظر امام این بود «همه حرمت»های الهی شکسته شده و «همه پرده‌ها» را دریده‌اند، یعنی «هیچ چیز» باقی نمانده است. به کتاب خدا و سنت پیامبر او عمل نمی‌شود و از رحلت امیرالمؤمنین تاکنون نه «حدّی» اجرا شده و نه به «کمترین حقّی» عمل گردیده است! فهم این معما برای بُرید دشوار نبود ولی برای ساده انگارانی که در رونق مساجد و در رواج زیارت خانه خدا، اوج دینداری را می‌دیدند، چنین قضاوتی شگفت آور و باورنکردنی بود. آنها در پس ذهن و خیال خود درگیر این مسأله بودند که چرا امام صادق (ع) این همه خدمت دولت عباسی را نمی‌بیند و برتلاش آنان در عزت بخشیدن به اسلام در جهان ارج نمی‌نهد؟!»

سروش محلاتی در ادامه می‌نویسد: «و پاسخ حضرت به آنها که می‌پنداشتند مظاهر اسلام در همه جا دیده می‌شود و «جلوه‌های مسلمانی» سراسر جامعه را گرفته است، این بود که شما فقط «پوسته» می‌بینید و غافلید از این که در پس این ظواهر، چیزی وجود ندارد و از «دیانت»، بجز انبوهی از «نام» اثری باقی نمانده است… امام صادق (ع) برای نشان دادن آن که جامعه امروز، چقدر از اسلام حقیقی فاصله دارد، مقیاس را «جامعه علوی» قرار می دهد و با یادآوری یک نمونه از دستور العمل‌های امیرالمؤمنین به راحتی آشکار می‌سازد که از اسلام چیزی باقی نمانده است.
نمونه ای که امام صادق (ع) انتخاب کرده است، همان دستورالعملی است که امام علی (ع) برای مأموران جمع آوری زکات صادر کردند، در آنجا حضرت توضیح دادند که مأموران چگونه باید با مردم برخورد کرده، چگونه به سخن آنان اعتماد نموده و نظر آنها را بپذیرند و چگونه باید رأی آنان را بر خواست خویش مقدّم دارند و چگونه باید در مقام استیفای حق حکومت، از درشت گویی پرهیز کنند و چگونه موظف اند که به عنوان مأمور حکومت، از زبان زور و عنف دوری نمایند. حتی امام به آنان سفارش کرده‌اند در برخورد با حیوانات هم، رحم و عطوفت را در نظر گرفته و رفتاری به دور از ملاطفت در حق آنها نداشته باشند.»

برای مطالعه متن کامل این مطلب اینجا را کلیک کنید.

/6262