به گزارش صلح خبر، بعد از بررسی‌ها و بحث‌های بسیار در میان دستگاه‌های گوناگون آمریکا از آغاز سال جاری میلادی، دولت بایدن به صورت‌بندی نهایی «اولویت‌های آمریکا» در سوریه رسید که پنج هدف اصلی در آن تعریف شده است.

روزنامه «الشرق الاوسط» (چاپ لندن) در گزارشی تأکید کرد که اولویت‌های آمریکا که در نشست‌های پشت درهای بسته مطرح شده، شامل «نخست، ماندن در سوریه و ادامه جنگ با داعش؛ دوم، ارسال کمک‌های انسانی از مرزهای سوریه؛ سوم، حفظ آتش بس در سوریه؛ چهارم، حمایت از حقوق بشر و خلع سلاح‌های کشتار جمعی؛ پنجم، کمک به پیشبرد اجرای راه‌حل سیاسی در سوریه بر اساس قطعنامه ۲۲۵۴» است.

در این اولویت‌بندی، بر خلاف دولت سابق آمریکا، موضوع کاهش نفوذ ایران در سوریه در دستور کار نیست و در عوض بر حمایت از ثبات دولت‌های هم‌جوار سوریه، از جمله اردن و اسرائیل، تأکید شده است.

این صورت‌بندی حالت به‌روزشده اولویت‌هایی است که پیش از این «آنتونی بلینکن»، وزیر امور خارجه آمریکا، در اواخر ژوئیه گذشته در نشستی در حاشیه کنفرانس ائتلاف بین‌المللی مطرح کرد. او در آن نشست گفت که آمریکا در سوریه سه اولویت دارد که عبارت است از کمک‌های انسانی، مبارزه با داعش، آتش‌بس با هدف پیشبرد روند صلح.

این اولویت‌بندی که بعد از بررسی‌ها و بازنگری‌های دستگاه‌های داخلی آمریکا حالت نهایی یافته، برخی اقدامات تیم بایدن را هم توضیح می‌دهد. از جمله سفر ژنرال «کنت مک‌کنزی»، فرمانده ستاد مرکزی آمریکا، را که بعد از خروج آشفته نیروهای آمریکایی از افغانستان، به صورت محرمانه به مناطق شمال شرق سوریه رفت و به «نیروهای دموکراتیک سوریه» (قسد) اطمینان داد که آمریکا برنامه‌ای برای خروج از شرق فرات ندارد.

در عرصه کمک‌های بشردوستانه هم تیم بایدن مذاکرات محرمانه‌ای با نمایندگان «ولادیمیر پوتین» در ژنو انجام دادند تا مصوبه شورای امنیت درباره این کمک‌ها تمدید شود.

از سوی دیگر، «برت مک‌گورک»، نماینده آمریکا در امور خاورمیانه، در دیدار با «سرگئی ورشینین» و «الکساندر لاورنتیف»، معاونان وزارت خارجه روسیه، در ژنو برای تمدید این مصوبه به مدت ۶ ماه دیگر مذاکره کرد. همچنین آمریکا قرار است به‌زودی کمک‌های مالی برای تقویت ثبات در شمال شرق و شمال غرب سوریه پرداخت کند.

تحریم‌های تازه از جانب وزارت خزانه‌داری آمریکا در پرونده‌های مرتبط با حقوق بشر و نیز مستثنی کردن خط لوله گاز مصر به لبنان از مفاد تحریم‌های سزار (قیصر) همگی در همین چارچوب قابل توضیح است.

اما آنچه در این اولویت‌بندی دیده نمی‌شود شاید مهم‌تر از مطالبی باشد که به آنها تصریح شده است. دولت بایدن تا کنون فرستاده ویژه‌ سیاسی برای امور سوریه تعیین نکرده است و این به آن معناست که پرونده در دست برت مک‌گورک می‌ماند و وزارتخانه‌های دفاع و خارجه از این پرونده کنار گذاشته شده‌اند.

تیم بایدن همچنین کارزاری دیپلماتیک برای جلوگیری از عادی‌سازی روابط کشورهای عربی با دمشق انجام نداد، هرچند تأکید کرده که از این روند حمایت نمی‌کند و اگر هم روابطی برقرار می‌شود نباید بدون دریافت امتیاز از سوریه باشد و همچنین هر بار خاطرنشان کرده که قانون قیصر به عنوان مصوبه کنگره چیزی نیست که بتوان اجرای آن را به تعلیق درآورد.

علاوه بر این، شاید مهم‌ترین تحول در این اولویت‌بندی در مقایسه با دولت ترامپ به موضوع ایران مربوط شود. پیش از این «مایک پامپئو»، وزیر خارجه سابق آمریکا، با هماهنگی «جیمز جفری»، نماینده ویژه آمریکا در امور سوریه، اولویت‌بندی راهبردی خاص خود را برای سوریه تعریف کرده بود که شامل «شکست داعش، اجرای قطعنامه ۲۲۵۴، اخراج ایران از سوریه، جلوگیری از دستیابی دولت سوریه به سلاح‌های کشتار جمعی، و در نهایت کمک به وضعیت انسانی مردم سوریه» می‌شد.

دولت ترامپ همچنین هرگونه عادی‌سازی روابط با دمشق را مشروط به شش شرط کرده بود: «توقف حمایت از آنچه تروریسم خوانده، توقف حمایت از سپاه ایران و حزب الله، تعهد به عدم تهدید دولت‌های همسایه، خلع سلاح کشتار جمعی، بازگشت داوطلبانه آوارگان، محاکمه جنایتکاران جنگی».

تیم ترامپ همچنین با همکاری متحدان عرب و اروپایی خود سازوکار مشخصی برای تحقق این اهداف تعیین کرده بود که شامل حضور نیروهای آمریکایی در شرق فرات و بستن دسترسی دولت سوریه به منابع ثروت‌های طبیعی و استفاده از ابزار شورای امنیت و تحریم‌های گسترده و جلوگیری از بهبود روابط کشورهای عربی با دمشق و ارائه کمک اطلاعاتی و لجستیک به اسرائیل و جلوگیری از آغاز بازسازی سوریه می‌شد.

در سال ۲۰۱۹، برت مک‌گورک در مقاله‌ای نوشت که آمریکا نمی‌تواند مانع از بهبود روابط کشورهای عربی با سوریه شود و مقاومتش در برابر این روند صرفا موجب سرخوردگی این کشورها از سیاست‌های آمریکا و نادیده گرفتن آمریکا می‌شود و برای همین بهتر است آمریکا سازوکاری واقع‌بینانه برای تعامل با دمشق تعریف کند.

قرار است این اولویت‌های جدید آمریکا درباره سوریه در کنفرانس دوره‌ای ائتلاف بین‌المللی علیه داعش که در ۲ دسامبر در بروکسل برگزار خواهد شد و در حاشیه‌ آن نشستی به سوریه اختصاص خواهد یافت با متحدان آمریکا در میان گذاشته شود.

انتهای پیام