این داستان‌نویس در گفت‌وگو با صلح خبر، همزمان با برگزاری نخستین نمایشگاه مجازی کتاب تهران درباره این رویداد و مراجعه خود به آن، گفت که حاشیه‌های مربوط به اختلال در سایت این رویداد سبب شد تا از روی کنجکاوی سراغ آن برود و اظهار کرد: معمولا تلاش می‌کنم که در طول سال کتاب بخرم، حتی معمولا در نمایشگاه کتاب اردیبهشت‌ماه هم آن‌چنان کتابی نمی‌خریدم.
او با ابراز مخالفت با برگزاری نمایشگاه کتاب افزود: برگزاری نمایشگاه به ضرر کتاب‌فروش است؛ چون آن‌ها از کتاب‌ها فقط ۲۰، ۳۰ درصد می‌توانند سود به دست بیاورند که آن را هم در نمایشگاه کتاب به مردم تخفیف می‌دهند. تخفیف دادن در نمایشگاه در حالی است که کتاب‌فروش این همه بحران دارد و مردم به جای او از نمایشگاه کتاب می‌خرند. اخیرا گزارشی خواندم مبنی بر این‌که نمایشگاه کتاب حدود ۱۶میلیارد تومان فروش داشته است. ۲۰، ۳۰ درصد از این عدد می‌شود حدود چهار میلیارد تومان که این رقم می‌توانست به کتاب‌فروش برسد اما این سازوکار کاملا به نفع ناشر است نه کتاب‌فروش. علاوه بر این، شرکت‌های پخش هم در این‌جا ضرر می‌کنند و ناشر بدون واسطه کتاب‌هایش را عرضه می‌کند و فقط حق تالیف مولف را که ۱۰ تا ۱۵ درصد است می‌پردازد و با احتساب ۲۰درصد تخفیف نمایشگاه باز هم ۶۰درصد مبلغ برای ناشر می‌ماند. این روند ممکن است به نفع ناشر و مولف باشد اما به نفع دو جزء دیگر حلقه کتاب یعنی شرکت‌های پخش و به طور عمده کتاب‌فروش نیست.
دادخواه با بیان این‌که ناشران می‌توانند کمپین فروش بگذارند و سایت خوب برای معرفی و فروش کتاب داشته باشند، گفت: نمایشگاه کتاب یک‌جور رانت است. در هیچ جای دنیا نمایشگاه کتاب برای فروش نیست بلکه برای معرفی و ایجاد ارتباط است اما در کشور ما به رانت خالص از بودجه دولت تبدیل شده است.
او درباره نشست‌های مجازی‌ای که این روزها در سایت رویداد مجازی نمایشگاه کتاب دیده می‌شود گفت که در نمایشگاه حضوری هم کسی در نشست‌ها شرکت نمی‌کرد و ادامه داد: نمایشگاه حضوری هم صرفا برای فروش کتاب بود و فقط به هزینه و تهدید مضاعفی برای شهر به لحاظ ترافیک و مشکلات دیگر تبدیل شده بود. ضمن این‌که محل نمایشگاه کتاب در سال‌های اخیر به مصلا رفته بود؛ جایی بی‌ربط و مکانی نیمه‌کاره که برای این کار طراحی نشده. حضور نمایشگاه در جایی که برای آن نیست به نحوی آسیب رساندن به بیت‌المال است. مصلا فضایی سربسته و در واقع مسجد است و مناسب برگزاری نمایشگاه کتاب تهران نیست.
این نویسنده سپس با بیان این‌که نمایشگاه کتاب باید به کلی جمع شود اظهار کرد: تنها کسانی که از این نمایشگاه منتفع می‌شوند اغلب ناشران دولتی نیمه‌حکومتی هستند. حدود ۱۲هزار ناشر در این کشور داریم که حدود ۲۰۰، ۳۰۰ مورد آن‌ها فعال هستند اما باید به نحوی به بقیه‌شان هم پول برسد که یکی از مکانیزم‌های آن، نمایشگاه کتاب است و مهم‌تر از این‌ها، ناشرانی هستند که کتاب خارجی یا دانشگاهی می‌فروشند، پول بزرگی که از نمایشگاه به دست این‌ها می‌آید باعث می‌شود اصلا انگیزه‌ای برای این‌که در طول سال کتاب بفروشند نداشته باشند چون مستقیم کتاب را وارد می‌کنند و مستقیم هم آن را در نمایشگاه کتاب می‌فروشند. سال‌هاست که این رویه وجود دارد و همه هم به آن عادت کرده‌اند؛ این نوعی رانت است. ناشران معقول هم مجبورند در آن شرکت کنند چون بخشی از درآمدشان از این طریق تامین می‌شود اما کتاب‌فروشان خیلی ضرر می‌کنند.
سینا دادخواه همچنین اعلام نمود: زمانی شهرها کتاب‌فروشی خوب نداشتند اما حالا هم شرکت‌های پخش خوب و هم کتاب‌فروشی‌های خیلی خوبی وجود دارد. در سیستم نمایشگاه کتاب نمی‌توان متوجه شد که کدام کتاب خوب است اما وقتی کسی وارد کتاب‌فروشی می‌شود، در آن‌جا فردی وقت می‌گذارد و کتاب‌ها را به مخاطب معرفی می‌کند. ضمن این‌که نمایشگاه کتاب به کتاب‌های آنلاین هم ضرر می‌زند چون قیمت این کتاب‌ها معمولا پایین‌تر است اما وقتی فرد کتاب را از نمایشگاه با همان قیمت می‌خرد، کتاب‌خوان‌های آنلاین هم کمتر می‌شوند. من نمی‌دانم از این بازی دوسر باخت چه کسی به جز ناشر استقبال می‌کند؟ این مسیری اشتباه بوده که طی شده و دیگر هم نمی‌شود آن را از میان برداشت، مجازی شدن هم دیگر نور علی نور است چون آن اتفاقی که آدم‌ها در جایی یکدیگر را می‌دیدند هم دیگر نمی‌افتد.
او ادامه داد: نمایشگاه کتاب تهران دوپینگ است، چون دولت کمک می‌کند که آدم‌ها با ۲۰ درصد تخفیف کتاب بخرند؛ چرا تخفیف؟! دولت این پول را از جیب من و شما به آن‌ها رانت می‌دهد. این روزها گفته می‌شود میلیاردها تومان هزینه برای زیرساخت (سایت نمایشگاه کتاب) شده که کار نمی‌کند، هر چند که علاوه بر این هزینه‌های دیگری هم می‌شود. در حالی که ناشر باید تشویق بشود سایت فروش راه بیندازد یا صفحه خوبی داشته باشد یا با شرکت‌های پخش مذاکره داشته باشد یا کتاب‌هایش را بهتر کند. این اتفاقات که روند طبیعی فروش کتاب است، نمی‌افتد.
انتهای پیام
