وب‌سایت یک‌پزشک – علیرضا مجیدی: سیستم بینایی ما یک دوربین ساده نیست و مغز ما یک پردازش درست و حسابی پپیچیده روی سیگنال‌های خام انجام می‌دهد. اگر این پردازش‌ها نبود، ما دنیا را طور دیگری می‌دیدم.

در عنوان این پست از واژه خطای ادراکی استفاده کردم. اما خیلی وقت‌ها، واقعا عبارت خطا را به پردازش سیگنال‌های بصری، نمی‌توان نسبت داد.

مثال عرض می‌کنم. یکی از پردازش‌هایی که مغز ما انجام می‌دهد، تطبیق رنگی یا chromatic adaptation نام دارد. هیچ فکر کرده‌اید که ما رنگ اشیا را در نور کم و زیاد و متفاوت، تقریبا یکسان می‌بینیم؟

مثلا اگر یک ورق کاغذ سفید را زیر نور سفید فلورسنت یا ته‌رنگ زرد لامپ تنگستنی بگیرید، شما در هر دو حالت رنگش را تقریبا سفید و یکسان می‌بینید و رنگ آن به مجرد تغییر شرایط نوری در ذهنتان تغییر پیدا نمی‌کند.

این ثبات حس رنگ، برای تشخیص اشیا واقعا مفید است. حالا می‌رسیم به قسمت اصلی این مطلب.

عکس سیاه و سفید اول را که این بالا دیدید. اما حالا در عکس گیف بعدی شما این عکس را در دو حالت خواهید دید:

اول عکس را در حالتی می‌بینید که رنگ‌های آن خیلی اشباع شده و بعد عکس را در حالت سیاه و سفید می‌بینید.

اما یک کاری کنید:

کاملا روی دایره وسط عکس تمرکز کنید و به صورت مستقیم به جا‌های دیگر عکس نگاه نکنید.

این بار وقتی عکس از حالت فوق‌اشباع، سیاه و سفید می‌شود، در شگفتی متوجه می‌شوید که مغز شما عکس سیاه و سفید را رنگی می‌بینید! این در شرایطی است که عکس دوم واقعا سیاه و سفید است.