سیدمهدی حجتی در گفت‌وگو با صلح خبر در رابطه با تشکیل قرارگاه مبارزه با اراذل و اوباش، گفت: این قرار گاه طبعاً برای افزایش ضریب احساس امنیت افراد جامعه و محلات تشکیل شده است و تشکیل آن در راستای اجرای “طرح ارتقای امنیت اجتماعی” قرار دارد؛ البته سابقاً نیز در قالب طرح‌های دیگری نظیرطرح جمع آوری اراذل و اوباش در سال ۱۳۷۵ و به استناد ماده ۳ قانون ناجا عملیاتی و اجرایی شده است که در عمل، نتیجه مطلوب و قابل قبولی از آن به دست نیامده است.
این وکیل دادگستری با اشاره به اینکه اراذل گری و اوباشی گری به یک خرده فرهنگ در سطح برخی محلات و شهرها تبدیل شده است، گفت: در قوانین کیفری ما، رفتاری به عنوان اراذل گری یا اوباشی گری مورد جرم انگاری قرار نگرفته است؛ لذا نمی توان کسی را به صرف اینکه متصف به وصف اراذل و اوباش است، تعقیب کیفری کرد؛ بلکه باید جرم یا جرایمی توسط این افراد ارتکاب پبدا کند تا امکان تعقیب کیفری آنها وجود داشته باشد.
حجتی افزود: اراذل و اوباش، به عنوان افرادی هنجارشکن یک خرده فرهنگ کج رو و منحرف را در سطح جامعه نمایندگی می کنند و دارای مؤلفه ها و کدهای رفتاری مشخصی مانند خال کوبی یا آثار جراحت با چاقو در نقاط قابل رؤیت بدن و ادبیات مختص به خویش هستند که بر مبنای آنها معرفی می شوند و سبک زندگی مشخصی دارند که در زندگی روزمره خویش آن را به کار می گیرند.
این وکیل دادگستری با تصریح بر اینکه اراذل و اوباش در واقع یک اصطلاح قانونی و حقوقی برای گروه مشخصی نیست، بلکه این عنوان یک اصطلاح پلیسی است که به عنوان برچسب به برخی از بزهکاران زده می شود، افزود: در مورد این دسته از مجرمین، با پدیده ای به نام شابلون زنی مواجه هستیم که همین شابلون یا برچسب، عواقب منفی و زیان باری برای جامعه در پی دارد و همین برچسب در خرده فرهنگ این دسته از مجرمین باعث اقناع و رضایت خاطر ایشان از اتصاف به این وصف و مایه مباهات آنها در فرهنگی است که آن را نمایندگی می کنند.
این عضو هیأت مدیره کانون وکلای دادگستری مرکز گفت: در این خرده فرهنگ، قدرت نمایی و ارتکاب جرم به صورت علنی و خشونت در رفتار و کلام دیده می شود اما هیچ تعریف دقیقی از اراذل و اوباش در فرهنگ حقوقی ما وجود ندارد و در واقع این پلیس و ضابطین دادگستری هستند که بنا به تشخیص خویش، گروهی را اراذل و اوباش و گروه دیگری را غیر از اینها تشخیص می دهند.
حجتی گفت: تشکیل قرارگاه مبارزه با اراذل و اوباش در صورتی می تواند باعث کنترل این طیف از بزهکاران شود که هدفمند و توأم با استفاده از دست آوردهای جرم شناسی فرهنگی باشد و الا با شکست مواجه خواهد شد. در واقع مادامی که نپذیریم که اراذل گری و اوباشی گری نوعی خرده فرهنگ انحرافی است، مبارزه با آن صرف پاسخ های سرکوبگر و ترذیلی و با سیاست تسامح صفر در قبال این گروه از مجرمین که تعقیب کیفری و داشتن سوابق کیفری متعدد و زندانی شدن را در کارنامه خویش و داشتن برچسب اراذل و اوباش را برای خود ارزش و مایه مباهات محسوب می کنند، کارساز نخواهد بود.
این وکیل دادگستری افزود: باید مراقب بود که تشکیل قرار گاه مبارزه با اراذل و اوباش وضعیت مربوط به این دسته از مجرمین را تشدید نکند زیرا توسل به اقدامات سرکوبگر محض برای کاهش یا کنترل اراذل و اوباش، نتیجه بخش نیست و همچنانکه عنوان شد تعقیب شدن و زندانی شدن و محکومیت های کیفری متعدد، در خرده فرهنگ اراذل و اوباش، نوعی ارزش و اعتبار محسوب می گردد و در بین این گروه نشان از شجاعت بیشتر دارد که در سایه آن، حتی می توانند جایگاه خویش را در میان سایر همگروهی هایشان ارتقاء بخشیده و سوابق و محکومیت های کیفری متعدد و سنگین باعث شود که به تدریج به سرکردگی و ریاست باندهای تبهکارنه نیز برسند و پس از آزادی از زندان با تشکیل باندهای تبهکارانه مبادرت به ارتکاب سازمان یافته جرم نمایند و دقیقاً به همین دلیل است که از نظر جرم شناسی مبارزه با اراذل و اوباش باید مبتنی بر روش های علمی باشد نه روش های سرکوبگر محض و طرد کننده صرف.
حجتی در پایان افزود: قرارگاه مبارزه با اراذل و اوباش نباید با استفاده از داده های مربوط به عوام گرایی کیفری پیش برود و این قرارگاه باید با تشکیل یک واحد پژوهشی از کمک جرم شناسان متخصص و متبحر برای مبارزه با این دسته از مجرمین استفاده کند.
انتهای پیام
