روزنامه صلح خبر – کاظم کوکرم: شنیدن خبری با عنوان «مشاهده شیء نورانی مرموز در آسمان شهر …» یا «سقوط شیء ناشناس در منطقه …» برای بسیاری از علاقه‌مندان به خبرهای علمی تقریبا تکراری شده است.

معمولا این خبرها در عین رمزآلود به نظر رسیدن ماهیت آنها در نگاه اول و در حالی که بیشتر افراد ذاتا مایلند ریشه رخ‌دادن چنین رویدادهایی را به بشقاب‌پرنده‌ها و موجودات فرازمینی متصل کنند، پس از چند روز مشخص می‌شود منشأیی شبیه به دیگر اتفاقات مشابه در گذشته داشته‌اند.

با این حال بسیاری از پدیده‌های اینچنینی – که بررسی آنها در قالب گزارش‌های مربوط به اشیای پرنده ناشناس یا یوفو (UFO سرواژه Unidentified Flying Object) طبقه‌بندی می‌شود – در جهان رخ داده‌اند که به علت کمبود شواهد، اسناد و داده‌های دقیق، تاکنون با روش علمی، پاسخ و ادله‌ای منطقی برای چرایی وقوعشان ارائه نشده است. با جست‌ و‌جویی در اینترنت با فهرست بلندی از این رویدادها روبه‌رو خواهید شد.

در روزهای گذشته خبری درخصوص سقوط شیء مرموز در بجستان به تیتر اول خبرهای روز تبدیل شد که خوشبختانه با انتشار بموقع اطلاعیه روابط عمومی سپاه پاسداران این شهرستان خیلی زود مشخص شد ماجرا مربوط به اصابت راکت آموزشی به زمین در جریان تمرینات آمادگی در منطقه کویری حوالی شهرستان بوده است.

نکته قابل توجه این‌که بیشتر گزارش‌های مربوط به اشیای پرنده ناشناس در بسیاری از موارد وقتی مورد بررسی قرار می‌گیرد مشخص می‌شود منشأ آنها یکی از این پنج مورد زیر است. اطلاع از ماهیت وقوع این پدیده‌ها و چگونگی رخ دادنشان به برطرف شدن شک و شبهه‌ها تا حد زیادی کمک خواهد کرد.

1. ظهور آذرگوی و سقوط احتمالی شهاب سنگ آن

مورد به نسبت نادرتری در مقایسه با موارد دیگر است، اما در مواردی در نقاط مختلف جهان و از جمله ایران رخ داده است. مانند اتفاقی که شامگاه 8 مرداد 94 رخ داد و در جریان آن بسیاری از ساکنان استان‌های نیمه شمالی کشور شاهد ظهور شیئی ناشناس و در حال حرکت و بسیار درخشان برای چند لحظه بودند که بلافاصله پس از انتشار گزارش‌های اولیه، اخترشناسان احتمال آذرگوی بودن آن را مطرح کردند.

اخترشناسان این گونه شهاب‌ها را که درخشان‌تر از سیاره زهره هستند در رده آذرگوی (Fireball) و در صورتی که درخشان‌تر از ماه بدر باشند در آتشین‌گوی (Bolide) و در موارد بسیار درخشان و نزدیک به درخشش خورشید را در رده ابرآتشین‌گوی (Super Bolide) طبقه‌بندی می‌کنند.

درخصوص رویداد مورد اشاره، منشأ آن سقوط یک شهابسنگ بود که قطعه اصلی آن در روستای مشمپای استان زنجان و در یک زمین کشاورزی سقوط کرده بود.

در برخی موارد دیگر ممکن است رد نور حاصل از ورود آذرگوی به جو زمین و سقوط احتمالی شهابسنگ مشاهده شود، اما به علت مشخص نبودن محل دقیق سقوط آن موفق به یافتن شهاب‌سنگ سقوط کرده نشویم.

مشهورترین نمونه سقوط یک شهابسنگ و ظهور آتشین‌گوی خیره‌کننده آن در 27 بهمن 91 در حدود ساعت 9 و 15 دقیقه به‌وقت محلی رخ داد و در جریان آن یک شهابسنگ بزرگ یک تُنی با سرعت تقریبی ۵۴هزار کیلومتر بر ساعت (تقریباً معادل ۴۴ برابر سرعت صوت)، از فراز منطقه اورال جنوبی روسیه عبور کرد و بر فراز شهر چلیابینسک متلاشی شد.

خوشبختانه قطعه اصلی شهابسنگ خرد شده در یک دریاچه و در منطقه‌ای خالی از سکنه سقوط کرد.

2. مواجهه با اجرام درخشان آسمان شب مانند سیاره‌های زهره، مشتری و مریخ

در زمان‌هایی که برخی سیاره‌ها در اوج درخشندگی خود قرار دارند، از آنجا که نورشان در مقایسه با ستاره‌ها سوسو نمی‌زند، موجب به اشتباه افتادن ناظر زمینی و تصور مواجهه با شیئی ناشناخته، مرموز و فرازمینی می‌شود.

آخرین نمونه آن مربوط به قرارگرفتن مریخ در فاصله مداری نسبتا نزدیک به زمین در تابستان امسال بود که بویژه رنگ سفید مایل به نارنجی آن موجب شد بسیاری از مردم جهان که با چشم غیرمسلح درخشان شدن این سیاره را تماشا می‌کردند گمان کنند با شیئی مرموز و ناشناخته روبه‌رو هستند.

این مورد یکی از تکراری‌ترین اشتباه‌های مربوط به مشاهده اشیای پرنده ناشناس در ایران و سراسر جهان است.

3. انفجار موشک یا بروز اشکال در مخزن سوخت مراحل پایانی یک پرتابگر فضایی یا موشک بالستیک دوربرد

این مورد که معمولا به شکل ظهور شیئی‌ پرنده نورانی و ناشناس در یکی دو ساعت پس از غروب آفتاب یا پیش از طلوع آفتاب مشاهده می‌شود با شکل مخروطی و در حال حرکت خود از پربسامدترین رویدادهای مشاهده اشیای ناشناس پرنده سال‌های اخیر در ایران و دیگر نقاط جهان بوده است. در سال‌های اخیر عمدتا این موارد درخصوص پرتابگرهای روسیه و کشورهای غربی و همین‌طور آزمایش‌های چین رخ داده است.

سوخت مخزن پرتابگر فضایی یا موشک بالستیک پس از پرتاب در فضا نشت می‌کند و وارد جو زمین می‌شود، بتدریج می‌سوزد و بقایای آن به شکل شیء نورانی مخروطی‌شکلی در آسمان دیده می‌شود.

از نمونه‌های این رویداد 30 اردیبهشت 93 رخ داده بود و در جریان آن اهالی ارومیه تماس‌های متعددی با مراکز امدادی گرفتند و خبر دادند شیئی‌ نورانی در اطراف شهر سقوط کرده است.

ابتدا این گمان مطرح شد که آن شیئی‌ هواپیمایی بوده که سقوط کرده است، اما بررسی بیشتر نشان داد هیچ هواپیمایی سقوط نکرده است و منشأ نور مخروطی مشاهده شده به موشک بالستیک آزمایش‌شده در روسیه با نام RS-12M Topol ICBM مربوط بوده که در ساعت 21 و 38 دقیقه 30 اردیبهشت 93 از پایگاهی در شمال غربی دریای خزر پرتاب شده بود و در قزاقستان هدف موشک ضدبالستیک «ساری شاگان» قرار گرفت.

4. مشاهده عبور ماهواره‌ها

این مورد بیشتر توجه افراد کنجکاو را به خود جلب می‌کند. گاهی برخی افراد در ساعات آغاز یا پایانی شب ناگهان مشاهده می‌کنند که ستاره‌ای در میان سایر ستاره‌های آسمان شب حرکت می‌کند.

اما وقتی حرکت آن را زیر نظر می‌گیرند، می‌بینند پس از چند دقیقه به تدریج فروغش را از دست می‌دهد و در میان ستاره‌های زمینه آسمان گم می‌شود.

بیشتر افراد ناآشنا با آسمان شب گمان می‌کنند بشقاب پرنده یا یک شیء مرموز آسمانی را دیده‌اند که مثل بسیاری از داستان‌های علمی- تخیلی ساکنانی فرازمینی را به دنیای ما آورده و آنها پس از انجام ماموریت‌شان راه گریز را در پیش گرفته‌اند!

این در حالی است که به احتمال زیاد شیئی که مشاهده کرده‌اند، ماهواره‌ای بوده که به علت قرارگیری مدارش در ارتفاعات بالا در مسیر گردش به دور زمین برای لحظاتی در حد چند دقیقه، صفحه‌های دریافت‌کننده انرژی خورشیدی در آنها، نور خورشید را از ارتفاع چند صد کیلومتر بالاتر از سطح زمین به سوی زمین بازتاب کرده و موجب شده حرکت ماهواره از چنین فاصله دوری برای ناظر زمینی مشاهده‌پذیر باشد.

به این ترتیب ناظر زمینی بازتابش نور خورشید از اجزای ماهواره را در شرایطی مشاهده کرده که خورشید برای او از نظر ظاهری زیر خط افق قرار داشته و غروب کرده است.

پس از مشاهده این گونه ماهواره‌ها در ساعات اولیه شامگاه، حوالی نیمه‌شب معمولا خبری از مشاهده این قبیل ماهواره‌ها نیست، زیرا آفتاب به سوی دیگر زمین می‌تابد و امکان تابش به صفحه‌های خورشیدی ماهواره و روشن کردن آنها را نخواهد داشت.

اما شانس بعدی شما برای دیدن این ماهواره‌ها که به شکل ستاره‌های نه‌چندان پرفروغی که به آرامی در زمینه ستاره‌ها حرکت می‌کنند، حدود یکی دو ساعت پیش از طلوع خورشید خواهد بود.

با این روش حتی می‌توانید گردش ایستگاه فضایی بین‌المللی (ISS) یا تلسکوپ فضایی هابل را بر فراز زمین تماشا کنید. مراجعه به وبگاه heavens-above.com اطلاعات دقیق‌تری درباره زمان دقیق عبور این گونه ماهواره‌ها و درخشش آنها بر فراز شهر یا روستای شما را می‌تواند در اختیارتان قرار دهد.

به این ترتیب اگر در نیمه شب ستاره در حال حرکتی دیدید، اگر نوری چشمک‌زن داشت، مطمئن باشید در حال تماشای حرکت هواپیمایی در ارتفاعی بالا از جو هستید و اگر نوری ثابت داشت، ممکن است در حال تماشای حرکت بالن، پهپاد یا ظهور شهابی باشید که با سرعت نه‌چندان بالایی با جو زمین برخورد کرده است.

5. پرواز پهپادها و سقوط بقایای مانورهای موشکی

در سال‌های اخیر ظهور گاه‌وبیگاه پهپادهایی با مقاصد نظامی و در برخی موارد جاسوسی، موجب ترس و وحشت بسیاری از مردم شده است.

خوشبختانه سامانه‌های راداری پدافند در تمام پهنه ایران با هوشیاری کامل و به‌طور بی‌وقفه مشغول پایش آسمان کشور بوده و مسلما هر شیء ناشناسی ـ شامل هواپیما، پهپاد و… که بدون کسب مجوزهای لازم وارد محدوده سرزمینی شده باشد، در کوتاه‌ترین زمان ممکن سرنگون خواهد شد.

با این حال در مواردی مشاهده پرنده‌های به کار گرفته شده در مانورها و بسیاری از تمرین‌های نظامی نیروهای مسلح که لزوما جزئیات آن رسانه‌ای نمی‌شود و همین‌طور رؤیت پرواز پهپادهای پایشگر خودی موجب نگرانی در ساکنان مناطقی می‌شود که از ماهیت این اشیا اطلاع چندانی ندارند.

ماجرای مورد اخیر سقوط شیئی ناشناس که در بجستان رخ داد از همین دست بوده است.

واقعا موجود فرازمینی یا بشقاب پرنده در کار نیست؟!

این‌که در سیاره‌ای در منظومه‌های فراخورشیدی موجودات هوشمندی زندگی می‌کنند یا نه از بزرگ‌ترین سوال‌های دانشمندان است. بی‌گمان کشف نشانه‌ای از وجود موجوداتی حتی در حد باکتری‌ها که در سیاره‌ای بجز زمین زندگی کنند، بزرگ‌ترین کشف تاریخ بشر خواهد بود.

تا به امروز شواهدی از امکان شکل‌گیری یا پناه دادن به حیات در میلیون‌ها سال پیش در مریخ به دست آمده است.

همین‌طور دانشمندان می‌دانند زیر لایه‌های یخ‌زده قمرهایی چون اروپا (از قمرهای سیاره مشتری) و انسلادوس (از قمرهای سیاره زحل) اقیانوسی از آب مایع وجود دارد که ممکن است در آن امکان شکل‌گیری حیات و زندگی موجودات زنده وجود داشته باشد. اما هیچ نشانه قطعی از این فرضیات مبنی بر وجود داشتن این موجودات زنده تا به امروز به دست نیامده است.

در مورد دنیاهای فرازمینی نیز فعلا دانش ما در حد کشف این دنیاها و سنجش فاصله و ابعاد آنها و تا حدودی ترکیبات جوی آنها پیش رفته است. هنوز ابزار لازم و امکان هیچ مطالعه دقیقی از جزئیات این قبیل سیاره‌های فرازمینی را نداریم.

فیلم‌های جذاب علمی- تخیلی و گزارش‌ کتاب‌ها، رسانه‌ها و مطبوعات زرد را فراموش کنید. واقعیت این است که تا به امروز از نظر علمی هیچ نشانه قطعی از دریافت پیامی از موجودات فرازمینی نداشته‌ایم.

شایعات و توهم‌هایی مثل وجود ارتباط مخفی میان سازمان‌های فضایی بزرگ جهان با موجودات فرازمینی در دنیایی که ده‌ها هزار خبرنگار به دنبال اطلاع از وجود نشانه‌ای از این ادعا هستند، شوخی به نظر می‌رسد.

فراموش نکنید هر یک از این سازمان‌ها هزاران کارمند دارند و مخفی نگهداشتن چنین رازهای بزرگی برای ده‌ها سال از نظر بررسی آمار و احتمال مربوط به درز چنین بمب‌های خبری کاملا غیرممکن است.

اگر موجودات فرازمینی هوشمندی وجود داشته باشند که بتوانند با فناوری پیشرفته خود فاصله صدها و بلکه میلیون‌ها سال نوری را بپیمایند و خود را به زمین برسانند، بعید است.

همه کار آنها با ما انسان‌ها به قائم باشک بازی در صحراها و نقاط خالی از جمعیت یا ارتباط خاص با سازمان‌های فضایی بخصوصی محدود شود. در چنین حالتی مسلما ماجرای ارتباط با آنها نمی‌تواند راز بزرگی باقی بماند که فقط طرفداران توهم توطئه ده‌ها سال بر طبل آن بکوبند.