هفته نامه سلامت – ترجمه مریم سادات کاظمی: «روزه بگیرید تا سالم بمانید.» این کلام ارزشمند پیامبر اسلام(ص) از جانب پرودگار حکیم است تا در پس جمله ای کوتاه، مفاهیمی ارزشمند را به ما ارزانی دارد. ماه مبارک رمضان با همه زیبایی ها و معنویات از راه رسید و خدا را هزاران سپاس که بار دیگر توفیق حضور در ضیافتش را پیدا کردیم.

کنار دریای بیکران فضایل و ارزش هایی که این ماه برای ما و زندگی یک سال روبرو رقم خواهد زد، بی شک نمی توان از تاثیرات بی نظیر روزه داری به عنوان یکی از بهترین رژیم های تندرستی غافل شد. برنامه ای که به بدن اجازه می دهد پس از یک سال مواجهه با رژیم های غذایی مختلف و گاهی ناسالم، کنار آلودگی های محیطی و شیوه زندگی بی تحرک دنیای امروز، به تعادل رسیده و جانی تازه بگیرد.

۱. استراحت سیستم گوارش

شیوه تغذیه امروز طوری است که بسیاری از ما برنامه غذایی متعادلی نداریم. سیستم گوارش نخستین ارگانی است که تحت تاثیر تغذیه نامناسب است و از همین رو بیشتر ما بارها ناراحتی های شایع گوارشی از جمله نفخ، حالت تهوع، اسهال، یبوست و احساس سنگینی را تجربه کرده ایم. خوشبختانه روزه داری روش بسیار موثری برای استراحت دادن به سیستم گوارش است و فرصتی برای تنظیم دوباره ایجاد می کند. البته در پی این تاثیر بر سیستم گوارش، دیگر اندام های بدن نیز از تعادل بهره مند خواهد شد.

در این باره نخست باید به فواید روزه داری بر روده ها اشاره کنیم. در این فرصت استراحت سیستم گوارش، دیواره روده ها قابلیت بازسازی منظم را خواهند داشت. توصیه می شود در ایام روزه داری حتما مصرف کافی میوه ها و سبزیجات در برنامه غذایی گنجانده شود تا مشکل نفوذپذیری روده ها به دلیل کمبود دریافت این گروه از مواد غذایی کاهش یابد. علاوه بر این، فلور روده ای نیز قدرت ترمیم پیدا می کند و می تواند با دفع باکتری ها و میکروب های مضر دوباره تعادل خود را باز یابد. همچنین افرادی که از ناراحتی های معده رنج می برند می توانند با در پیش گرفتن تغذیه درست، روزه داری را فرصتی برای بهبود این مشکلات بدانند زیرا استراحت دادن به معده باعث تنظیم مطلوب و بازسازی سلول های این اندام می شود.

روزه داری برای کبد نیز بسیار موثر است زیرا عملکرد صفرا کاهش می یابد و روند پاکسازی کبد سریع تر خواهد شد. در واقع بسیاری از نمک های آمونیاک و اسیدهای آمینه از طریق اوره دفع می شوند. این حالت در مورد اسیدهای چرب نیز وجود دارد و حجم آنها در بدن کم می شود. تغذیه نامتعادل بر لوزالمعده نیز تاثیر سوء دارد و فعالیت بیشتری به این اندام تحميل می کند اما به لطف روزه داری، لوزالمعده نیز استراحت می کند زیرا ترشح هورمون انسولین کمتر می شود. این موضوع از آن جهت اهمیت دارد که هر چه مقدار انسولین در بدن بیشتر باشد، احتمال بروز التهابات نیز بیشتر خواهد بود.

۲. کاهش وزن

متخصصان تغذیه بر این باورند روزه داری یک روش بسیار عالی و سالم برای کاهش وزن و دوری از چاقی است. به طور کلی بسیاری از افراد روزانه بیش از مقدار مورد نیاز بدن کالری دریافت می کنند که در بدن به شکل چربی ذخیره می شود. روزه داری سوخت و ساز بدن را افزایش می دهد و باعث می شود بدن برای تامین نیازها از ذخایر چربی استفاده کند. البته به خاطر داشته باشید اگر همواره مصرف زیاد غذاهای چرب و شیرین، دریافت ناکافی میوه ها و سبزیجات و افراط در خوردن تنقلات را داشته باشید، پس از ماه رمضان نه تنها وزن کم نمی کنید، بلکه بیشتر از قبل چاق می شوید.

نکته مهم دیگر اینکه نباید در این زمان گرسنگی بیشتری را به بدن تحمیل کرد. این حالت زمانی رخ می دهد که فردی بدون خوردن سحری و دریافت ریز مغذی های ضروری طی این برنامه منظم، بدن را در شرایط گرسنگی شدید می گذارد. در این شرایط عملکرد غدد درون ریز بدن مختل می شود و به جای سوخت و ساز درست چربی ها، عضلات تحلیل می روند و از طرفی ولع غذا خوردن هنگام افطار نیز بیشتر می شود که عوارض دیگری بر سلامت دارد.

۳. حفظ سلامت سیستم قلبی – عروقی

نتایج مطالعات علمی متعدد نشان می دهد روزه داری می تواند در مقابله با بسیاری از بیماری های مزمن به بدن کمک کند که از جمله می توان به بهبود سلامت سیستم قلبی – عروقی اشاره کرد. متاسفانه در حال حاضر بیماری های قلبی – عروقی یکی از مهم ترین علل مرگ و میر در دنیاست. در واقع آنچه از نظر روزه داری بر سلامت قلب تاثیر دارد، در وهله اول پاکسازی بدن است. با دفع مواد زائد جمع شده در بدن، خون نیز تصفیه می شود و بهتر جریان می یابد.

پژوهش ها حاکی از آن است که روزه داری سطح کلسترول خوب خون (HDL) را افزایش می دهد و از طرفی موجب کاهش تری گلیسرید خون می شود. مشابه این حالت در مورد مقدار قندخون و ترشح انسولین نیز وجود دارد چرا که وقتی سطح این دو دربدن بسیار بالا رود، زمینه ساز بروز بیماری های قلبی – عروقی خواهد شد. از طرفی باید اشاره کرد بیماری های قلبی – عروفی غالبا با اضافه وزن مرتبط است که روزه داری به دلیل کمک به روند کاهش وزن و رفع چربی های جمع شده، به طور غیر مستقیم اما بسیار موثر احتمال ابتلا به چنین بیماری هایی را کم می کند. کاهش زمینه بروز سکته های قلبی و پرفشاری خون نیز از دیگر پیامدهای موثر حفظ سلامت سیستم قلبی – عروقی است.

۴. بهبود خلق و خو و تقویت روحیه

کنار جنبه های سلامت جسمانی نباید فواید روزه داری بر روحیه و سلامت روان را فراموش کرد. ممکن است بعضی افراد تصور کنند تحمل ساعت ها گرسنگی می تواند باعث استرس شود، در حالی که روزه داری با ایجاد احساس رضایت و آرامش همراه است. این مساله به خصوص پس از چندروز روزه داری تقویت می شود زیرا بعضی سلول های عصبی موجود در روده ها می توانند دوباره بازسازی شوند و بهتر محافظت می شوند. همچنین تسهیل در ترشح هورمون های کورتیزول، دوپامین و سروتونین نیز به دلیل سازگاری سریع بدن با شرایط استرس ناشی از گرسنگی تاثیر بسیار خوبی بر مغز دارد.

۵. سلامت پوست و موها

گرچه شاید چندان به نظر نرسد اما روزه داری می تواند روش خوبی برای حفظ زیبایی کنار سلامت باشد. در واقع، دریافت زیاد مواد غذایی و تجمع آنها در بدن ہر شادابی و طراوت پوست نیز تاثیر گذار است. همان طور که بارها شنیده اید، پوست آینده سلامت درون و تغذیه ماست. این موضوع به خصوص در مورد پوست های حساس، بارزتر است و کمترین عادات نادرست غذایی به سرعت روی پوست به شکل جوش، آکنه و چربی پوست نمایان می شود.

در مدت روزه داری مواد مضر و سمی جمع شده در بدن کاهش می یابد و از همین رو پوست به وضعیت بهتری می رسد و در نتیجه نرم تر می شود و چربی های کمتری نسبت به قبل خواهد داشت. در پی این روند پاکسازی همه اندام ها فرصت بازسازی سریعی پیدا می کنند که موها و ناخن ها نیز مستثنی نیستند و رشد آنها سریع می شود و درخشان تر خواهند شد.

سخن آخر

به خاطر داشته باشید این تاثیرات زمانی بهتر خواهند بود که کنار امساک در طول روز، مواد غذایی سالم، سبک و مغذی برای وعده های افطار و سحر انتخاب شود و هرگز نباید پس از افطار با پرخوری به خصوص مواد غذایی شیرین و چرب این فواید را از بین برد. گنجاندن میوه ها و سبزیجات به اندازه کافی، استفاده از منابع پروتئینی مفید به خصوص ماهی، مصرف غذاهای مغذی و سبک مانند شیربرنج کم چرب، فرنی، مرغ بخارپز و سالادهای فصل غنی شده با حبوبات نمونه هایی از غذاهای توصیه شده متخصصان تغذیه برای سفره ماه مبارک رمضان است. همچنین تحرک و استراحت کافی کنار این توصیه ها، تاثیرات روزه داری را افزایش می دهد.

منبع: Nutreatif.fr