هفته نامه سلامت: دستگاه‌ها و فراورده‌های فراوانی برای سفید کردن دندان وجود دارند؛ از جمله خمیردندان‌های سفید‌کننده، ژل‌ها، دهانشویه‌ها، نوارها، قالب‌ها و فراورده‌های سفیدکننده‌ای که دندان‌پزشک به شما می‌دهد. سفید کردن دندان‌ها برای افرادی مطلوب است که دندان‌های سالم و بازسازی‌نشده (بدون پرشدگی) و لثه‌های سالم دارند. افرادی که ته‌رنگ زردی روی دندان‌هایشان وجود دارد، بهتر از همه به این سفیدکننده‌ها جواب می‌دهند اما این روش‌ها به همگان توصیه نمی‌شود. شما باید وسیله سفیدکننده‌ای را بیابید که برای شما مناسب باشد.

 

 

همه خمیردندان‌ها به برداشتن رنگ‌های سطحی کمک می‌کنند زیرا به هر حال آنها حاوی لایه‌بردارهای ضعیفی هستند. برخی از خمیردندان‌های سفیدکننده حاوی مواد براق‌کننده یا شیمیایی هستند که کارآمدی بیشتری در رنگ‌زدایی دارند. خمیردندان‌های سفیدکننده فقط می‌توانند به برداشتن رنگ‌های سطحی کمک کنند و حاوی مواد سفیدکننده نیستند؛ فراورده‌های حاوی پراکسید کاربامید یا پراکسید هیدروژن به روشن کردن رنگ عمق دندان کمک می‌کنند. خمیردندان‌های سفید‌کننده می‌توانند حدود یک درجه یا یک سایه رنگ دندان را روشن‌تر کنند. برعکس سفیدکننده‌های قوی که در مطب دندان‌پزشک به کار می‌روند، می‌توانند دندان‌ها را 3 تا 8 سایه روشن‌تر کنند.

نوارهای سفید‌کننده بسیار نازک هستند و تقریبا نامریی‌اند که با یک ژل سفیدکننده با پایه پراکسید پوشانده شده‌اند. این نوارها باید مطابق دستور روی برچسب به کار برده شوند. نتایج اولیه در طول چند روز دیده می‌شوند و نتایج نهایی برای حدود 4 ماه باقی می‌مانند.

 
دهانشویه‌های سفید‌کننده

یکی از تازه‌ترین فراورده‌های سفید‌کننده در دسترس دهانشویه‌های سفیدکننده هستند. آنها مانند اغلب دهانشویه‌ها باعث خوشبویی دهان می‌شوند و به کاهش تشکیل پلاک دندانی و بیماری لثه کمک می‌کنند، اما برخی از این فراورده‌ها شامل اجزایی مانند پراکسید هیدروژن هستند که دندان‌ها را سفید می‌کنند. به گفته تولیدکنندگان، ممکن است ۱۲ هفته طول بکشد تا نتایج ظاهر شود. کافی است پیش از مسواک زدن دهانشویه را برای ۶۰ ثانیه 2 بار در روز دور دهانتان بگردانید، برخی از کارشناسان معتقدند این دهانشویه‌ها ممکن است به اندازه سایر فراورده‌های سفیدکننده دندان موثر نباشند. از آنجایی که دهانشویه سفیدکننده برای مدت کوتاهی در تماس با دندان‌ها قرار می‌گیرد- فقط ۲ دقیقه در روز در مقایسه با ۳۰ دقیقه برای اغلب نوارهای سفید‌کننده- ممکن است اثر کمتری داشته باشد.

این قاب‌ها را که به‌طور مستقیم یا از طریق دندان‌پزشک می‌توان تهیه کرد، از طریق پر کردن یک وسیله گارد دهان با یک ژل سفید‌کننده حاوی یک ماده سفید‌کننده پراکسیدی عمل می‌کنند. این قاب برای مدتی از چند ساعت در روز یا هر روز یا در طول شب برای ۴ هفته یا بیشتر (با توجه به میزان تغییر رنگ دندان و میزان مطلوب سفید کردن) روی دندان‌ها گذاشته می‌شود.

سفید کردن دندان در مطب دندان‌پزشکی سریع‌ترین شیوه سفید کردن دندان است. در مطب فراورده سفید‌کننده مستقیم روی دندان‌ها به کار برده می‌شود. استفاده این فراورده‌ها با گرما، نور مخصوص یا لیزر همراه می‌شود. نتایج را پس از یک درمان ۳۰ تا ۶۰ دقیقه‌ای می‌توان دید، اما برای سفید کردن کامل دندان‌ها معمولا چند بار مراجعه به دندان‌پزشک لازم است. این شیوه گرانقیمت‌ترین شیوه سفید کردن دندان هم است. سفید کردن دندان‌ها تاثیر دائمی ندارد. در افرادی که غذا و نوشابه‌هایی می‌خورند که باعث رنگ گرفتن دندان‌ها می‌شوند، ممکن است دندان‌های سفیدشده در طول یک ماه دوباره رنگ بگیرند. آنهایی که از چنین غذاها و نوشابه‌هایی پرهیز می‌کنند، ممکن است بتوانند تا یک سال سفیدی دندان‌هایشان را حفظ کنند. میزان سفید شدن دندان‌ها هم از فردی به فرد دیگر متفاوت است و به وضعیت دندان، میزان رنگ‌گرفتگی آن و نوع سیستم سفید‌کننده مورد استفاده بستگی دارد.

قدرت ماده سفید‌کننده: فراورده‌های سفید‌کننده‌ای که می‌توان بدون نسخه از داروخانه خرید یا دندان‌پزشک برای استفاده خانگی تجویز می‌کند، حاوی غلظت پایین‌تری از ماده سفید‌‌کننده هستند و حدود ۱۰ تا ۲۲ درصد محتوای کربامید پراکسید دارند که معادل پراکسید هیدروژن ۳ درصد می‌شود. مواد سفید‌‌کننده‌ای که در مطب به کار می‌روند حاوی پراکسید هیدروژن با غلظت‌های میان ۱۵ تا ۴۳ درصد هستند.

قالب‌های دهانی: هنگامی که مواد سفید‌کننده را در خانه با نظارت دندان‌پزشک به کار می‌برید، دندان‌پزشک قالبی از دندان‌هایتان خواهد گرفت و یک قاب دندان برایتان خواهد ساخت که دقیقا اندازه دندان‌هایتان است. به این ترتیب حداکثر تماس میان ژل سفید‌کننده که روی قاب قرار داده می‌شود و دندان‌هایتان ایجاد خواهد شد. با این شیوه تماس ژل با بافت لثه هم به حداقل می‌رسد. مواد سفید‌کننده موجود در داروخانه‌ها هم حاوی قاب قطعه دهانی هستند، اما یک سایز برای همه دارند، در نتیجه به‌طور دقیق با دندان‌ها چفت نمی‌شوند. قاب‌های دندانی که خوب چفت نمی‌شوند، ممکن است لثه‌ها و بافت نرم را تحریک کنند چرا که ژل سفید‌کننده بیشتری از آنها نشت می‌کند. در مطب ماده سفید‌کننده مستقیم روی دندان به کار برده می‌شود.

اقدامات محافظتی اضافی: دندان‌پزشکتان در مطب یا ژلی را روی بافت لثه به کار می‌برد یا از حفاظ لاستیکی (که روی دندان‌ها قرار می‌گیرد) پیش از سفید کردن استفاده می‌کند تا لثه‌ها و حفره دهانتان را مقابل ماده سفید‌کننده محافظت کند. در فراورده‌های خانگی این محافظت وجود ندارد. سیستم‌های سفید‌کننده خانگی کمترین قیمت را دارند و سفید کردن دندان در مطب دندان‌پزشک گران‌ترین گزینه است.

روند تحت نظارت در مقابل روند بدون نظارت: اول اینکه دندان‌پزشک شما یک معاینه دهانی انجام می‌دهد و سابقه پزشکی کامل شما را در نظر می‌گیرد که می‌تواند به تعیین اینکه آیا بر اساس نوع و شدت رنگ‌گرفتگی و تعداد و محل دندان‌های پرشده، استفاده از مواد سفید‌کننده روش درمانی مناسبی است یا نه، کمک می‌کند. بعد دندان‌پزشکتان می‌تواند بهترین درمان را بر اساس نوع رنگ‌گرفتگی انتخاب و در صورت مناسب بودن قسمت‌های رنگ‌گرفته را سفید کند.

 

 

در کودکان و خانم‌های باردار: سفید کردن دندان برای کودکان زیر ۱۶ سال توصیه نمی‌شود. علت این است که محفظه پالپ یا عصب دندان تا این سن بزرگ است. سفید کردن دندان تحت این شرایط می‌تواند پالپ را تحریک کند یا باعث حساس شدن دندان شود. سفید کردن دندان در خانم‌های باردار یا شیرده توصیه نمی‌شود.

در دندان‌های حساس: افرادی که دندان‌ها و لثه‌های حساسی دارند، لثه‌هایشان پسروی کرده یا پرشدگی‌های دندان خراب‌شده دارند باید پیش از استفاده از سیستم سفیدکننده دندان با دندان‌پزشکان مشورت کنند. افرادی که نسبت به ماده سفید‌کننده پراکسید حساسیت دارند نباید دندان‌هایشان را سفید کنند.

در بیماری لثه، مینای نازک‌شده، پوسیدگی دندان و ریشه دندان بدون پوشش: افراد دچار بیماری لثه یا دندان با مینای تحلیل‌رفته به‌طور کلی نباید عمل سفید کردن دندان انجام دهند. در موارد پوسیدگی دندان، اول باید این مشکل را درمان کرد و بعد عمل سفید کردن را انجام داد زیرا مواد سفید‌کننده به پوسیدگی موجود و بخش داخلی دندان نفوذ می‌کنند و باعث حساسیت دندان می‌شوند.

در پرشدگی‌ها، روکش‌ها و سایر بازسازی‌های دندان: پرشدگی‌های به رنگ دندان و مواد رزینی کامپوزیت که برای بازسازی دندان (روکش، لمینیت بریج و…) به کار می‌روند، سفید نمی‌شوند. بنابراین استفاده از ماده سفید‌کننده روی دندانی که دارای این بازسازی‌هاست باعث سفید شدن غیریکدست می‌‌شود؛ یعنی قسمت‌های بدون بازسازی روشن‌تر از قسمت‌‌های بازسازی‌شده به نظر خواهند رسید. افرادی که بازسازی‌های دندانی متعددی دارند که باعث سفید شدن غیریکدست می‌شود، ممکن است روش‌های دیگری مثل روکش کردن دندان را انتخاب کنند. در این مورد با دندان‌پزشکتان مشورت کنید.

در دندان‌های تیره: دندان‌های به رنگ زرد به خوبی به سفید کردن پاسخ می‌دهند، دندان‌های به رنگ قهوه‌ای تا حدودی سفید می‌شوند ولی دندان‌های با ته رنگ خاکستری یا ارغوانی اصلا سفید نمی‌شوند.