بعد از 6 ماه خوابیدن در دل خاک، اوایل پاییز، شبانگاهان از دل خاک بیرون می زنند و دقیقا در همان زمان چیده می شوند تا عطر و رنگ و بویش از دست نرود و سپس کنار هم می نشینند و با دقت و وسواس شروع به جدا کردن اجزای گل می کنند؛ از پرپر کردن آن تا جداسازی کلاله و پرچم آن.
حالا هم که کرونا آمده و نشستن دسته جمعی شان برای دسته بندی زعفران ممنوع شده با فکر بکر شرکت های دانش بنیان و با کمک دستگاهشان قرار است به صورت مکانیزه بخشی از کارها انجام شود و از آن سو کار خرید هم سامان گرفته و دو روش خرید فیزیکی از سوی تعاون روستایی و خرید از طریق بورس در نظر گرفته اند تا شاید مرهمی باشد برای ارزان شدن بیشتر قیمت خرید زعفران در این روزها و درنیامدن هزینه تولید زعفران کاران خراسان جنوبی.
کشاورزان برای تولید زعفران سختیهای بسیاری را به جان خریده، تنها برای برداشتش از صبح که آفتاب نزده شروع به کار میکنند، از گل پر کردن و تا خشک کردن بسیار کار میکنند اما نوبت به فروش که میرسد نمیتوانند آن چنان که باید از زعفران گران تولیدی شان پول به دست آورند.
بیش از ۱۷ هزار از اراضی خراسان جنوبی زیر سطح کشت زعفران قرار دارد؛ خراسان جنوبی رتبه نخست کیفیت محصول زعفران را در کشور دارد، اما کشاورزانش هنوز روی خوش محصولشان را ندیدهاند.
خامفروشی زعفران و نبود ساز و کار مناسب برای صادرات و بسته بندی نادرست از مهمترین مشکلات تولید زعفران خراسان جنوبی
زعفرانکاران، مهمترین مشکل و مسئله را خامفروشی زعفران و نبود ساز و کار مناسب برای صادرات و بسته بندی نادرست در داخل استان خراسان جنوبی می دانند، مشکلی که انگار قرار است با تغییر ساز و کار خرید حل شود.
مسئله اینجاست که چرا باید زعفران کار، محصول تولیدی گرانش روی دستش باد کند و نتواند بفروشد؛ حال آنکه تمام کشورهای جهان خریدارش هستند؛ آیا درست است که بسیاری از زعفران کاران به دلیل نداشتن سوددهی از گران ترین گل جهان، زمینهایشان را برای کشت محصول دیگری اختصاص دهند؟ همانگونه که بسیاری از کشاورزان این تصمیم سخت را گرفتهاند، اما مجبورند چراکه محصول تولیدیشان انگار برای خود آنها رنگی ندارد.
مسئولان هم با زعفران کاران هم نظرند اما در عین حال می گویند در تلاشند تا بخشی از گره های کور بر سر راه تولید و صادرات زعفران را بردارند همچون محمدرضا اکبری، معاون بهبود تولیدات گیاهی سازمان جهاد کشاورزی خراسان جنوبی که گفته است: برای برداشت گل زعفران در خراسان جنوبی دستگاهی برای این منظور در برخی شهرستانها وجود دارد که سال گذشته نیز برای برداشت محصول از آن استفاده شد.
وی با بیان اینکه با توجه به شیوع کرونا و مشکلاتی که درخصوص تامین نیروی کارگری وجود دارد، امسال باید پروتکلهای بهداشتی در جمعآوری محصول و باز کردن گل زعفران رعایت شود، تصریح کرد: با پارک علم و فناوری استان صحبتهایی انجام شده تا برای برداشت زعفران بدون دخالت دست و با کیفیت بهتر از این دستگاه استفاده خواهد شد.
معاون بهبود تولیدات گیاهی سازمان جهاد کشاورزی خراسان جنوبی با بیان اینکه کارگران باید در زمان برداشت محصول، رعایت فاصله اجتماعی حداقل یک و نیم متری با کارگر مجاور را رعایت کنند، تصریح کرد: فعالیتهای مرتبط با برداشت، پَر کردن، خشک کردن و بستهبندی زعفران نیازمند نیروی کار زیاد است که بخشی از این اقدامات در محیطهای بسته انجام میشود.
وی ادامه داد: زعفرانکاران دقت داشته باشند با رعایت پروتکلهای بهداشتی، استفاده از توریهای ابریشمی برای خشک کردن محصول، خشک کردن محصول در مکان و محیط مناسب و استفاده نکردن از حشرهکش در محیط مربوطه، کیفیت زعفران استان را حفظ کنند.
خریدها امسال سر و سامان گرفته و انگار قرار است چارچوبی خاص برای خرید از زعفرانکاران تعریف شود، خریدی که قرار است مهمترین بخش مشکلات کشاورزان را مرتفع کند.
فعالیت ۴ مرکز خرید حمایتی زعفران در خراسان جنوبی
مهدی جعفری، معاون تعاون روستایی خراسان جنوبی نیز به خبرنگاران گفت: سال گذشته ۲ تن و ۸۵۰ کیلوگرم زعفران خشک به صورت حمایتی از کشاورزان استان خریداری شد که ۲ درصد مجموع تولید استان را شامل میشود. چهار مرکز خرید حمایتی زعفران از کشاورزان استان در شهرستانهای بیرجند، قاینات، فردوس و سرایان فعال است که تا ۳۰ آذر ماه امسال نسبت به تحویل محصول از کشاورز اقدام میکنند.
معاون تعاون روستایی خراسان جنوبی گفت: شیوهنامه خرید زعفران به دو شکل فیزیکی و از طریق بورس کالا ۱۱ آبان ماه به استان ابلاغ شد که در روش خرید فیزیکی کشاورزان باید به مدیریت جهاد کشاورزی شهرستان مراجعه و معرفینامه سطح زیرکشت و تولید را دریافت کنند؛ در شهرستانهای بیرجند، قاینات و فردوس اتحادیه تعاون روستایی شهرستان و در سرایان شرکت مطهری مباشر خرید زعفران در نظر گرفته شدهاند.
جعفری ادامه داد: کشاورزان باید هنگام مراجعه به مراکز خرید معرفینامه جهاد کشاورزی را به همراه داشته باشند و سقف خرید زعفران از هر نفر ۱۰ کیلوگرم پیشبینی شده است.
وی افزود: روش بورس کالا برای خرید زعفران سال گذشته نیز در استان انجام شد، اما کشاورزان از آن استقبال نکردند که امید است امسال مورد استقبال زعفران کاران قرار گیرد.
وی گفت: در این روش کشاورزان باید کد معاملاتی از شرکتهای کارگذاری دارای محوز معاملات گواهی سپرده کالایی اخذ کنند و با مراجعه به جهاد کشاورزی، معرفی نامه دریافت کند و بعد از دریافت معرفی نامه باید به انبار بورس کالایی در ورودی سازمان تعاون روستایی خیابان ارتش بیرجند مراجعه و معرفی نامه را تحویل دهد اگر بعد از سه روز محصول وی به فروش نرفت بنا به درخواست کشاورز، وی میتواند ۳۰ درصد سهام محصول تولیدی را از نماد خارج و به صورت صدور قبض در قالب خرید حمایتی به فروش برساند.
وی خاطرنشان کرد: ۷۰ درصد باقیمانده محصول کشاورز به مدت سه ماه در بورس کالا خواهد بود و اگر در این مدت به فروش نرفت کشاورز میتواند مانند روش فیزیکی محصول را در اختیار سازمان تعاون روستایی قرار دهد.
هدف جهاد کشاورزی، خرید محصول زعفران از کشاورز است نه دلال
معاون تعاون روستایی خراسان جنوبی تصریح کرد: هدف ما خرید محصول زعفران از کشاورز است نه دلال به همین دلیل کشاورز باید معرفی نامه از طرف جهاد کشاورزی داشته باشد.
جعفری با بیان اینکه توانستیم محصول سال قبل را با همان قیمتی که خریداری شده بود از طریق بورس کالا به فروش برسانیم، افزود: تمام معوقات زعفرانکاران پرداخت شده و خراسان جنوبی اولین استانی بود که در اسفند ماه مجموع بدهی کشاورزان را پرداخت کرد و امسال نیز وجه کشاورزان در اولین فرصت به حساب آنها پرداخت میشود.
معاون تعاون روستایی خراسان جنوبی تصریح کرد: برخی نسبت به تعیین قیمت خرید حمایتی زعفران از کشاورزان گلایه دارند در حالی که امسال رقم افزایش یافته است از طرفی سه ماه به کشاورز فرصت داده شده تا زمانی که محصول به صورت امانی در اختیار سازمان قرار دارد در صورت امکان محصول را با قیمت بالاتر به مشتری به فروش برساند.
قیمت خرید هر کیلوگرم زعفران نگین ۱۳میلیون تومان و زعفران پوشال مرغوب ۱۱میلیون تومان
غلامرضا قوسی، رییس سازمان جهادکشاورزی خراسان جنوبی نیز به خبرنگاران گفت: خرید حمایتی طلای سرخ از کشاورزان در خراسان جنوبی از ۱۲ آبان آغاز شده و تا ۳۰ آذر ادامه دارد. قیمت خرید هر کیلوگرم زعفران نگین ۱۳میلیون تومان و زعفران پوشال مرغوب ۱۱میلیون تومان است.
وی با بیان اینکه چهار مرکز خرید در شهرستانهای بیرجند، قاین، سرایان و فردوس پیشبینی شده است، افزود: زعفران به دو روش از زعفران کاران خریداری میشود. روش اول روش بورسی کالا است که زعفران با معرفی مدیریتهای جهاد کشاورزی، تحویل انبارهای بورس قرار می گیرد و از طریق نمادهای بورسی زعفران قابل عرضه است.
قوسی، روش دوم خرید زعفران را روش خرید فیزیکی دانست و افزود: در این روش کشاورزان با مراجعه به مراکز خرید تعاون روستایی با معرفی جهاد کشاورزی زعفران را در اختیار مراکز خرید قرار میدهند و کارشناسان از لحاظ ظاهری زعفران را بررسی میکنند و ۳۰ درصد قیمت زعفران به صورت وجه نقد به کشاورز پرداخت میشود.
وی با اشاره به اینکه ۷۰ درصد باقی مانده پس از اعلام نتایج آزمایشگاهی در طول مدت سه ماه قابل پرداخت است، تصریح کرد: اولویت خرید حمایتی زعفران با کشاورزان زعفران کار استان بوده و سقف خرید زعفران از هر کشاورز ۱۰کیلوگرم تعیین شده است.
رییس سازمان جهادکشاورزی خراسان جنوبی یادآور شد: پیشنهاد شده مهلت خرید زعفران تا ۳۰ دی ماه جاری نیز تمدید شود.
برای حمایت از زعفرانکاران وزارت جهاد کشاورزی و سازمان برنامه و بودجه تفاهم کردند که هزار میلیارد تومان اعتبار و تسهیلات برای صادرکنندگان زعفران قرار دهند. امید است با این اعتبارات و توجهات راهی برای صادرات گران ترین ادویه جهان باز شود.
انتهای پیام