«روابط آمریکا با چین درخصوص مسئله تایوان سالهاست توسط بیانیه‌ها و تعهدات مبهمی دیکته شده است. اکنون این بیانیه‌ها در حال تخریب و نابودی هستند و درگیری مسلحانه قریب‌الوقوع‌تر از قبل به‌نظر می‌رسد – اما مسئله اینجاست که آیا واشنگتن حاضر است بر سر تایوان بجنگد و یا اصلا قادر به پیروزی است؟»

به گزارش صلح خبر، اسکات ریتر، افسر سابق تفنگداران دریایی ایالات متحده آمریکا در مطلبی برای راشا تودی نوشت: سیاست آمریکا نسبت به تایوان رسما توسط سه بیانیه مشترک آمریکا-چین که بین سالهای ۱۹۷۲ الی ۱۹۸۲ صادر شدند، “اعلامیه ۱۹۷۹ روابط تایوان” و به اصطلاح “شش تضمین” که در سال ۱۹۸۲ صادر شدند، هدایت می‌شود. در بیانیه ۱۹۷۲ شانگهای، چین اظهار کرد: مسئله تایوان مسئله ضروری است که مانع عادی‌سازی روابط میان چین و ایالات متحده می‌شود. دولت جمهوری خلق چین تنها دولت قانونی چین است و تایوان استانی از این کشور محسوب می‌شود. آزادی تایوان به‌مثابه امور داخلی چین است که هیچ کشوری حق ندارد در آن دخالت کند.
تضمین‌ها و تعهدات
ایالات متحده با اذعان داشتن اینکه “تمام چینی‌ها در هر طرف تنگه تایوان معتقدند که تایوان بخشی از چین است”، به این مسئله واکنش نشان داد. آمریکا همچنین مجدد بر منافعش درخصوص حل مسالمت‌آمیز مسئله تایوان توسط خود چینی‌ها تاکید کرد.
قبل از آن، در تاریخ ۱ ژانویه ۱۹۷۹، آمریکا و چین بیانیه مشترک ایجاد روابط دیپلماتیک را صادر کرده بودند که طی آن آمریکا متعهد شد تا دولت جمهوری خلق چین را به عنوان تنها دولت چین بپذیرد. همچنین در این تعهد آمد که “مردم آمریکا روابط تجاری و فرهنگی و سایر روابط غیررسمی را با مردم تایوان نگه خواهند داشت.”
جیمی کارتر، رئیس‌جمهوری وقت آمریکا به مردم تایوان تضمین داد که عادی‌سازی روابط میان آمریکا و مردم چین رفاه مردم تایوان را به خطر نخواهد انداخت. و همچنین خاطرنشان کرد که مردم آمریکا روابط تجاری، فرهنگی و اقتصادی را از طریق ساز و کارهای غیردولتی با تایوان ادامه خواهند داد.
اقدام کارتر جهت ایجاد روابط دیپلماتیک با چین چندان به مذاق اکثر اعضای کنگره آمریکا خوش نیامد – افرادی که از طریق تصویب اعلامیه ۱۹۷۹ روابط تایوان واکنش نشان دادند. در این اعلامیه عنوان شد که این سیاست آمریکا است که روابط تجاری دوستانه، فرهنگی را میان کشورش و مردم تایوان و همچنین مردم چین ارتقاء و حفظ کند. و به علاوه، این سیاست آمریکاست که تصریح می‌کند تصمیم آمریکا برای ایجاد روابط دیپلماتیک با جمهوری خلق چین به این بستگی دارد که آینده تایوان توسط ساز و کارهای مسالمت‌آمیز تعین خواهد شد. در این خصوص، این اعلامیه تایید کرد که آمریکا هر تلاشی را برای تعیین آینده تایوان توسط سایر ساز و کارهای مسالمت‌آمیز درنظر خواهد گرفت.
تاکید بر روی فروش تسلیحات در اعلامیه روابط تایوان منجر به سومین بیانیه مشترک میان آمریکا و چین شد که در ۱۷ اوت ۱۹۸۲ منتشر شد که به دنبال حل‌وفصل اختلافات میان دو کشور درخصوص فروش تسلیحات آمریکا به تایوان بود. این بیانیه اساسا توافقی دو طرفه بود که چین تایید کرد که سیاستی بنیادی نسبت به اتحاد مجدد و مسالمت‌آمیز با تایوان دارد؛ جزیره‌ای که این کشور ادعای حاکمیت بر آن را داشته است. از طرف دیگر، آمریکا اظهار کرد که سیاست چین را درخصوص تلاش برای حل مسالمت‌آمیز مسئله تایوان درک و تحسین می‌کند. در عین حال، آمریکا متعهد شد که به دنبال فروش تسلیحات به تایوان نیست و بدین ترتیب فروش تسلیحات به این جزیره را به تدریج کاهش خواهد داد و بر روی مسئله اتحاد مجدد همکاری خواهد کرد.
برای آرام کردن نگرانی‌های تایوان راجع‌به سومین بیانیه، آمریکا “شش تضمین” را میان کشورش و تایوان قبول کرد. ۱. آمریکا هیچ تاریخی درخصوص پایان فروش تسلیحات به تایوان تعیین نکرده است. ۲. آمریکا رایزنی‌هایی را با چین درخصوص فروش تسلیحات به تایوان نپذیرفته است. ۳. آمریکا هیچ نقش میانجیگری را میان چین و تایوان نپذیرفته است. ۴. آمریکا بازبینی اعلامیه روابط تایوان را نپذیرفته است. ۵. آمریکا موضعی را درخصوص حاکمیت تایوان اتخاذ نکرده است. ۶. آمریکا هرگز فشاری را به تایوان درخصوص مذاکره با چین اعمال نخواهد کرد.
یک پیامد نانوشته نسبت به سومین بیانیه وجود داشت– یک تفاهم‌نامه داخلی که توسط رونالد ریگان، رئیس‌جمهوری اسبق آمریکا امضا شد که در آن وی اظهار کرد که تمایل آمریکا برای کاهش فروش تسلیحات به تایوان قطعا مشروط به تعهد مداوم چین به حل مسالمت‌آمیز اختلافات تایوان و جمهوری خلق چین است. و همچنین افزود که این مسئله ضروری است که کمیت و کیفیت تسلیحات ارائه شده به تایوان کاملا مشروط به تهدیدی باشد که توسط جمهوری خلق چین ایجاد می‌شود.
سیاست آمریکا در جنگ با خودش
چیزی که از ترکیب این بیانیه‌ها و مواضع حاصل می‌شود، سیاست آمریکا است که ذاتا با خود سر جنگ دارد. از طرفی کاملا قادر نیست به اصل چن‌ واحد پایبند باشد و یا نمی‌تواند از فروش تسلیحات به تایوان خودداری کند. آمریکا این ناسازگاری ذاتی را به عنوان یک “ابهام استراتژیک” مخفی نگاه می‌دارد. مشکل اینجاست که این سیاست نه استراتژیک است و نه مبهم.
از لحظه‌ای که رئیس‌جمهور ریگان “شش تضمین” را صادر کرد؛ سیاست آمریکا-چین بر سر مسئله فروش تسلیحات لکه‌دار شد. چین گفت که آمریکا درخصوص اتحاد مجدد مسالمت‌آمیز تایوان با چین یا حذف فروش تسلیحات به تایوان جدی نبوده است. فروش تسلیحات آمریکا به تایوان به طرز چشمگیری از دولت ریگان گرفته تا جورج اچ.دابلیو بوش و بیل کلینتون افزایش یافت. آمریکا تسلیحاتی از جمله جنگنده‌های اف-۱۶، موشک‌های زمین به هوا پاتریوت و سایر تسلیحات پیشرفته را به تایپه فرستاد. در سال ۱۹۹۷،  نیوت گینگریچ، رئیس پیشین مجلس نمایندگان آمریکا به عنوان تور پاسیفیک به تایوان سفر کرد. وی ادعا کرد که او به میزبانان چینی خود گفت که اگر چین به تایوان حمله کند، آمریکا از این جزیره دفاع خواهد کرد.
در سال ۲۰۰۵، در پاسخ به پس‌رفت آمریکا نسبت به فروش تسلیحات به تایوان، چین قانونی را تحت عنوان “قانون ضد تجزیه‌طلبی” وضع کرد که در آن با لحنی شدید نوشته شد که تایوان بخشی از چین است. براساس این قانون، چین اظهار کرد که هرگز به نیروهای تجزیه‌طلب تایوان اجازه نخواهد داد که تایوان را تحت هر اسم و از طریق هر ابزاری از چین جدا کنند. چین مجدد بر موضع رسمی خود تاکید کرد که اتحاد مجدد از طریق ساز و کار مسالمت‌آمیز منافع اساسی چین را به دنبال دارد. با این حال، این قانون تصریح کرد که چین در مقابل تلاش‌ها برای جداکردن تایوان از چین، بیکار نخواهد نشست. اگر چنین اتفاقی رخ دهد، چین از ابزارهای غیرمسالمت‌آمیز و سایر اقدامات لازم استفاده خواهد کرد تا از حاکمیت و تمامیت ارضی چین دفاع کند.
در سال ۲۰۲۱، دولت جو بایدن، رئیس‌جمهوری آمریکا پس از اینکه سوگند یاد کرد، متعهد شد که با قاطعیت چین و تهدیداتی که علیه امنیت جمعی، شکوفایی و روش دموکراتیک مردم آمریکا و متحدانش دارد، مقابله کند، در حالیکه علنا به به تعهدات دیرینه آمریکا در قبال سیاست تایوان از جمله اعلامیه ۱۹۷۹ روابط تایوان متعهد شد که براساس آن حمایت نظامی آمریکا برای ارسال تسلیحات دفاعی به تایوان را محدود کرد.
در آستانه جنگ
اما این موضوع دروغ از آب درآمد. در اکتبر ۲۰۲۱، نیکولاس برنز، سفیر کنونی آمریکا در چین اظهار کرد که از دیدگاه دولت بایدن، سیاست “ابهام استراتژیک”، آزادی عمل زیادی به آمریکا تحت اعلامیه روابط تایوان داد تا کمک‌های امنیتی آمریکا به تایوان را تحکیم ببخشد. برنز گفت مسئولیت ما این است تایوان را برای مقابله قوی کنیم.
این تضاد فاحش توسط سیاست دولت جو بایدن باعث شد که کنگره آمریکا بی‌توجهی خاصی را در پیش بگیرد و اقداماتش موجب سفر سه هیئت آمریکایی به تایوان شد و بدین ترتیب چین را در مقابل جنگ با تایوان قرار داد؛ جنگی که چین نمی‌خواهد آن را شروع کند و جهان از جمله آمریکا آمادگی تحمل عواقب آن را ندارد. سفر اولین هیئت به تایوان در ماه مه توسط تامی داکورث، سناتور آمریکایی رهبری شد. وی قبل از سفرش به اجرای “تقویت قانون امنیتی تایوان” کمک کرد که براساس آن او به دنبال توسعه تبادل اطلاعاتی آمریکا-تایوان، توسعه ارسال کمک‌های نظامی در صورت حمله چین و احتمال استقرار تسلیحات از پیش تعیین‌شده برای اعزام نیروهای آمریکایی به تایوان در صورت جنگ با چین، بود.
دومین بی‌توجهی کنگره آمریکا سفر نانسی پلوسی، رئیس‌ مجلس نمایندگان آمریکا به تایوان و سومین آن سفر هیئتی به سرپرستی «اد مارکی» سناتور دموکرات ایالت ماساچوست است. براساس بیانیه مطبوعاتی که پیش از سفر مارکی به تایوان منتشر شد، قرار شد هیئت او با رهبران منتخب و اعضای بخش خصوصی در رابطه با منافع مشترک از جمله کاهش تنش‌ها در تنگه تایوان و گسترش همکاری اقتصادی گفت‌وگو کنند.
حتی قبل از سفر داکورث به تایوان، مقامات چینی اقدام بی‌سابقه‌ای را درخصوص اعلام یک هشدار اتخاذ کرده بودند. در تاریخ ۱۸ ماه مه، دیپلمات ارشد چینی به جیک سالیوان، مشاور امنیت ملی آمریکا هشدار داد که اگر آمریکا به بازی با کارت تایوان ادامه دهد و راه اشتباهی را طی کند، این اتفاق به موقعیت‌های خطرناکی منجر خواهد شد.
بی‌شک هر گونه اعلام استقلال توسط تایوان به حمله چین به این جزیره منجر خواهد شد. به علاوه اگر آمریکا تعهدات سیاسی گذشته خود را با چین و تایوان زیرپا بگذارد، رسما آمریکا و چین را در مسیر جنگ قرار می‌دهد. اما مسئله اینجاست که آمریکا آماده نیست با چین بر سر تایوان بجنگد و در آن پیروز شود. پس از آنکه سفر پلوسی به تایوان انجام شد، چین رزمایشاتی را در اطراف تایوان برگزار کرد و نشان داد که هر لحظه می‌تواند به تایوان حمله کند. اگر این اتفاق رخ دهد، این جنگ در مقیاس و اندازه همانند جنگ کنونی اوکراین مخرب خواهد بود.
و با این حال، چین به جلوگیری از درگیری ادامه می‌دهد. برخی از ژنرال‌ها عدم تمایل چین به جنگ را نشانه‌ای از ضعف چین تلقی می‌کنند و ادعا می‌کنند که چین طبل توخالی است. با این حال، هیچ‌چیز دور از حقیقت نیست. بر خلاف آمریکا، چین شدیدا به دنبال این است که به سیاست‌های خود پایبند باشد. علی‌رغم اینکه آمریکا سیاست‌های گذشته خود را تغییر داد و زیر تعهدات خود زد، چین همچنان معتقد است که راهکاری عاری از خشونت برای مشکل چین واحد وجود دارد. ای کاش که آمریکا نیز خواستار صلح باشد.
انتهای پیام