فرماندهی در عرصه‌های گوناگون و سطوح مختلف متفاوت است جوانانی که هدایت مجموعه‌ای از رزمندگان باشور و ارزشی را برعهده داشتند در سایه پیران با تدبیری هدایت می‌شدند که از دانش و عقلانیت هدایت صحنه جنگ برخوردار بودند.
به گزارش صلح خبر، مسئله به کار بردن علم و فناوری در زمان جنگ  ابعاد مختلفی دارد. ابتکارات علمی دوران دفاع مقدس بر روی پیشرفت علوم در همه حوزه‌ها پس از جنگ تأثیر گذاشت. نقش عوامل علمی و فناوری در حوزه نظامی از این جهت اهمیت دارد که زیرساخت‌های رفتار جمعی شهروندان در شرایط جنگ، صلح، رقابت و همکاری‌های منطقه‌ای را به شیوه‌ای معقول به نمایش گذاشت. فرهنگ مقابله با تهدیدات در دوران جنگ تحمیلی کاربرد خود را در روند بسیج گروه‌های علمی و پژوهشی منعکس کرد. به گونه ای که مختصصان ایران توانستند از طریق یکپارچه‌سازی ساختاری و بسیج  موقعیت خود را در روند جنگ تحمیلی ارتقاء دهد.

جنگ تحمیلی عراق علیه ایران یکی از  مهم‌ترین عواملی است که تاکنون اقدامات خوبی در زمینه روایت‌های حماسی و خاطره‌ای از دفاع‌مقدس انجام شده که اینها در جای خود برای حفظ و ارتقای روحیه ملی جوانان ما بسیار مهم و با ارزش است، اما یکی از زوایای پنهانی که به آن کمتر پرداخته شده بررسی جایگاه علم و فناوری در دفاع‌مقدس است. 

علم و فناوری در دفاع‌مقدس حلقه مفقوده‌ای برای پاسخ به بعضی از ابهامات و شبهات هستند که پیرامون جنگ تحمیلی عراق علیه ایران مطرح است. علم و فناوری در دفاع مقدس توانست پاسخی علمی و پژوهش محور به چگونگی مقابله با تهدیدات در صحنه نبرد نظامی بدهد.

جنگ در نگاه تمامی نظامیان، علم، هنر و حماسه است. یعنی در هیچ کجای دنیا نداریم جنگی بدون علم، فناوری و هنر فرماندهی پیروز شده باشد. اینکه علم از ملزومات اصلی جنگ به شمار می‌آید یک امر بدیهی است و عموما به چیز بدیهی کمتر پرداخته می‌شود. به همین دلیل تاکنون جز در دانشگاه‌های نظامی و آن هم برای درس‌آموزی مورد مداقه قرار نگرفته است و بیشتر به وجه ارزشی موضوع یعنی شور و حماسه دفاع‌مقدس توجه و پرداخته شده است.

درصورتی که آنچه باعث شده امروز دفاع‌مقدس به یک حماسه قابل احترام در تاریخ این ملت بدل شود، هنر و دانش فرماندهانی بوده که مبتنی بر علم و فناوری روز صحنه‌های راهبردی، عملیاتی و تاکتیکی جنگ را هدایت و مدیریت کردند. آنچه امروز مقام معظم رهبری از آن به‌عنوان یک گنج یاد می‌کنند محصول دانشمندانی است که در حوزه دفاعی هنر رهبری و فرماندهی صحنه‌های بحرانی و سرنوشت‌ساز را یاد گرفته بودند. البته هنوز بخش‌های زیادی از این گنجینه استخراج نشده و هر روز زوایای جدیدی از آن نمایان و کشف می‌شود که قطعا برای نسل‌های آینده می‌تواند قابل بهره‌برداری باشد.

یکی از پروژه‌هایی که در زمان جنگ تحمیلی انجام شد، شبیه‌ساز موشک ضدتانک «مالیوتکا» بود. این موشک‌ها بسیار گران بود و اگر کسی برای بار نخست می‌خواست با آن به سمت هدف شلیک کند، کار سختی را در پیش داشت چرا که در شرایطی بود که تانک‌های دشمن هرلحظه به سمتش نزدیک می‌شدند و او باید با خون‌سردی کامل، به‌گونه‌ای شلیک می‌کرد که دقیقا به هدف مورد نظر اصابت کند و اگر در زمان شلیک از این موشک گران‌قیمت لحظه‌ای غفلت می‌شد، از دست می‌رفت و به هدف نمی‌خورد. این مسایل در زمانی بود که در جبهه و جنگ حتی برای گلوله و سیم خاردار هم با مشکل مواجه بودیم. جهاددانشگاهی در این حوزه ورود پیدا کرد و نهایتا سیمولاتور (شبیه‌ساز) این موشک را در همان سال‌ها که وضعیت تکنولوژی در حوزه‌ کامپیوتر و الکترونیک بسیار با امروز فرق می‌کرد،ساخت. حاصل این پروژه این بود که رزمندگان با آن هزاران بار بدون هزینه و مصرف‌شدن موشک، شلیک می‌کردند و آموزش می‌دیدند و سبب می‌شد تا در شرایط جنگی با شلیک نخست، موشک‌شان به هدف اصابت کند.

فرماندهی در عرصه‌های گوناگون و سطوح مختلف متفاوت است جوانانی که هدایت مجموعه‌ای از رزمندگان باشور و ارزشی را برعهده داشتند در سایه پیران با تدبیری هدایت می‌شدند که از دانش و عقلانیت هدایت صحنه جنگ برخوردار بودند. به‌ عبارتی جوانان در عرصه‌های تاکتیکی زیر چتر عقلانیت آن طراحی، اقدام می‌کردند. هنر فرماندهی، یافتنی است نه دانستنی. زیرا دانستنی را می‌توان آموزش داد ولی یافتنی را باید درک کرد. برای همین فرماندهی را صرفاً با آموزش نمی‌توان به فرد منتقل کرد.

به عنوان مثال، وقتی سیستم ناوبری هواپیماهای نظامی ایران با مشکل مواجه شد، تعدادی از فرماندهان و متخصصان معتقد بودند که باید آن را از نو بسازیم، اما برای برخی در نیروی هوایی خنده‌دار بود؛ بنابراین ابتدا در حوزه‌ تعمیرات تخصصی ورود پیدا کردیم و هم‌چنان نگاه‌مان این بود که تجهیزات مورد نیاز را حتی بهتر از گذشته و بهتر از خارجی‌ها باید بسازیم و در بسیاری از موارد با مسئولیت شخص شهید ستاری توانستیم پروژه‌ها را یکی پس از دیگری تحویل بگیریم و جلو ببریم؛ اما نکته‌ جالب این بود که پس از موفقیت در چند پروژه‌ نسبتا کوچک، نگاه‌ها به ما هم تغییر پیدا کرد و دیگر طرح‌ها نیز برای حل مشکل به ما ارجاع داده می‌شد.

اولین پروژه‌های تحقیقاتی، طراحی و ساختِ بسیاری از زمینه‌های علمی و فنی را جهاددانشگاهی در آن سال‌ها در کشور پایه‌گذاری کرد و وقتی این طرح‌ها و پروژه‌ها انجام می‌شد، در صنایع دفاعی و نیروهای نظامی توسعه پیدا می‌کرد. این مساله باعث شد تا کشور وضعیت خوبی در زمینه‌ی نیروهای نظامی خود داشته باشد.

نتیجه ۲۸۸۸روز دفاع در جنگ تحمیلی، در سطوح مختلف راهبردی، عملیاتی و تاکتیکی، نشان دهنده‌ این  واقعیت است که پیروزی و موفقیت در عملیات اتفاقی نیست، البته زمان‌هایی هم بوده که موفق نبودیم و البته اشتباه کرده‌ایم و نتیجه دلخواه به دست نیامد که این به ذات جنگ برمی‌گردد. آنچه مهم است اینکه باید واقعیت دفاع‌مقدس را به‌خوبی با بیان علمی و پژوهشی بیان کنیم.

انتهای پیام