دکتر علی‌اکبر پورفتح‌الله در گفت‌وگو با صلح خبر، با اشاره به شعار جهانی روز جهانی اهدای خون، گفت: از سال ۲۰۰۰ میلادی سازمان جهانی بهداشت و سازمان‌های بین‌المللی که در زمینه خون و فرآورده‌های خونی فعالند، روز ۱۴ ژوئن برابر با ۲۴ خرداد ماه را که روز تولد “لندشنایدر” کاشف گروه‌های خونی است و امکان اهدای خون را در دنیا فراهم کرد، به عنوان روز جهانی تقدیر از اهداکنندگان خون معرفی کرده‌اند. بر همین اساس در تمام کشورهای جهانی برای تقدیر از اهداکنندگان داوطلب و بدون چشمداشت خون و فرآورده‌های خون، این روز برگزار می‌شود. شعار امسال روز جهانی اهدای خون هم «خون سالم برای همه» است. از طرفی بر اساس توصیه‌های انجام شده هر کشوری هم می‌تواند شعاری ویژه خودش برای این روز انتخاب کند که ایران مصرعی از یکی از شعرهای مولانا را مبنی بر «درد ما را در جهان درمان مبادا بی‌شما» انتخاب کرده‌ایم که پیوند اهداکننده و گیرنده خون را نشان می‌دهد.
توزیع ناعادلانه خون در دنیا
پورفتح‌الله افزود: بر اساس آخرین آمار سازمان بهداشت جهانی درباره وضعیت اهدای خون و سلامت خون در دنیا، در سال ۲۰۱۵ میلادی ۱۷۷ میلیون اهدای خون در سراسر دنیا انجام شده است. از طرفی طبق گزارش سازمان بهداشت جهانی یک توزیع ناعادلانه‌ای در زمینه اهدای خون در سراسر دنیا ملاحظه می‌شود. به‌طوری که ۴۲ درصد خون‌های اهدایی در کشورهایی با درآمد بالا اتفاق می‌افتد که سهم جمعیتی‌شان از جهان ۱۶ درصد است. بر این اساس ۱۶ درصد جمعیت به ۴۲ درصد خون و فرآورده‌های خونی دسترسی دارند. نکته دیگری که در گزارش سازمان بهداشت جهانی مطرح شده، این است که سهم اهدای خون در کشورهای کمتر توسعه‌یافته و در حال توسعه، کمتر است. به‌طوری که میزان متوسط اهدای خون به ازای هر ۱۰۰۰ نفر جمعیت در کشورهای با درآمد پایین هشت واحد به ازای هر ۱۰۰۰ نفر جمعیت بوده است که این عدد در کشورهای با درآمد متوسط ۱۶ واحد به ازای هر ۱۰۰۰ نفر جمعیت بوده و در کشورهای با درآمد بالا که ۱۶ درصد جمعیت جهان را به خود اختصاص می‌دهند، ۳۳ واحد به ازای هر ۱۰۰۰ نفر جمعیت است. با مقایسه این آمارها می‌بینیم که اختلاف فاحشی در دنیا در حوزه اهدای خون وجود دارد.
روزانه ۲۷۰ مادر در دنیا به دلیل عدم دسترسی به خون می‌میرند
وی ادامه داد: سازمان بهداشت جهانی تاکید می‌کند که روزانه ۸۰۰ نفر مادر عمدتا در کشورهای با درآمد پایین و در حال توسعه می‌میرند که یک‌سوم این مرگ‌ها ناشی از عدم دسترسی به خون و فرآورده‌های خونی است. بر این اساس روزانه ۲۷۰ مادر به دلیل عدم دسترسی به خون و فرآورده‌های خونی می‌میرند. خوشختانه بر اساس آماری که در ایران داریم وضعیت‌مان مطلوب است؛ به‌طوریکه سالانه دو میلیون و ۱۰۰ هزار واحد اهدای خون داریم که اگر این میزان اهدای خون را با شاخص جمعیتی در نظر بگیریم، تقریبا ۲۷ واحد اهدای خون به ازای هر ۱۰۰۰ نفر جمعیت در سال داریم که اگر با کشورهای با درآمد متوسط مقایسه کنیم، متوجه می‌شویم که وضعیت اهدای خون در ایران بسیار خوب و به کشورهای با درآمد بالا نزدیک است.
اهدای خون مستمر ۶۰ درصدی در ایران
پورفتح‌الله همچنین گفت: نکته دیگر در حوزه اهدای خون، تاکید بر اهدای خون بدون چشمداشت و داوطلبانه است که خوشبختانه در ایران از سال ۲۰۰۷ موفق شدیم ۱۰۰درصد خون‌مان را به صورت داوطلبانه و بدون چشمداشت مادی دریافت کنیم. بحث دیگرمان اهدای خون مستمر است که خوشبختانه شاخص اهدای خون مستمر که نقش مستقیمی در سلامت خون دارد، در کشور ما ۶۰ درصد است که نشان‌دهنده وضعیتی مطلوب در کشورمان است.
مدیرعامل سازمان انتقال خون افزود: نکته دیگری که در گزارش سازمان بهداشت جهانی آمده، درباره توانمندی کشورها در تبدیل خون به فرآورده‌ها و محصولات خونی است. در بسیاری از کشورهای در حال توسعه و با درآمد پایین، هنوز مصرف خون به صورت خون کامل است، اما در ایران ۹۷ درصد خون‌مان را به فرآورده‌های خونی بدل می‌کنیم که دستاورد بزرگی محسوب می‌شود و کمتر از سه درصد خون به صورت کامل در اختیار مراکز درمانی قرار می‌گیرد. در ایران از خون، پلاسما، پلاکت، گلبول قرمز و فرآورده‌های بیمارستانی را تهیه می‌کنیم. نکته حائز اهمیت این است که در همه کشورهای با درآمد پایین و درآمد متوسط با توجه به اینکه نسبت مصرف گلبول قرمز به پلاسما یکسان نیست و مصرف پلاسما بسیار پایین‌تر از گلبول قرمز در مراکز درمانی است، بخشی از پلاسماهای اهدایی اهداکنندگان جزو چرخه ضایعات انتقال خون حساب می‌شود، اما ما در کشور پلاسمای مازاد بر مصرف بیمارستانی را با پالایش قراردادی به فاکتور هشت، فاکتور ۹، IVIG و آلبومین تبدیل می‌کنیم که دستاورد بزرگی برای کشور بوده است.
تولید داروهای مشتق از پلاسما با یک میلیون پلاسمای مازاد ایرانیان
پورفتح‌الله ادامه داد: بر اساس برآوردهایی که انجام داده‌ایم، یک میلیون پلاسمای مازاد بر مصرف بیمارستانی‌مان را با عقد قرارداد پالایشگاه‌های معتبر اروپایی تبدیل به داروهای مشتق از پلاسما کردیم که حدود ۱۷ میلیون دلار کاهش ارزبری دارو را در کشور داشتیم و منجر به ارزان‌سازی داروهای مشتق از پلاسما در کشور و دسترسی بهتر بیماران مبتلا به بیماری‌های خون‌ریزی‌دهنده و نیازمند داوهای مشتق از پلاسما شده است.
مدیرعامل سازمان انتقال خون ایران با اشاره به آمار تجمعی اهدای خون در ایران از زمان تاسیس سازمان انتقال خون تا کنون نیز گفت: آمار تجمعی اهدای خون از بدو تاسیس سازمان انتقال خون در سال ۱۳۵۲ تاکنون که ۴۵ سال می‌گذرد، از مرز ۵۰ میلیون اهدای خون می‌گذرد که حجم بسیار بالا و قابل توجهی است و باید از همه کسانی که در این سال‌ها به ما کمک کردند، تشکر کنیم.
انتهای پیام
