به گزارش صلح خبر- منطقه خراسان، ولی کوزه‌گر کالجی در اولین روز از دومین همایش ملی دولت پژوهی در آمفی تئاتر دانشکده علوم اداری و اقتصاد، در خصوص مدیریت رویکرد متوازن سیاست‌های خارجی ایران در مناطق آسیای مرکزی و قفقاز، اظهار کرد: من قفقاز و آسیای مرکزی را به عنوان یک مطالعه موردی بررسی کردم و به نظر من سیاست خارجه در ادامه سیاست داخلی و بخشی از بدنه دولت است.
وی افزود: حدود ۲۶ دستگاه در کنار وزارت امور خارجه در مناطق قفقاز حضور دارند و تأثیرگذار هستند، بدون اغراق در ظرفیت‌ها و قابلیت‌های مناطق قفقاز، می‌توان بخشی از فشار سیستمی که از سمت جنوب و عربستان متوجه ما است را از سمت شمال دنبال کنیم، ما در شرایط تحریمی در حرکت هستیم و فشار سیستمی بر ما وارد است بنابراین باید کمی هماهنگ‌تر حرکت کنیم.
کوزه‌گر کالجی گفت: بندر چابهار و کریدور انتقال انرژی اروپا در جمهوری آذربایجان از تحریم مستثنی شده و امیدواریم مرز مروی و نودوز در ارمنستان و منطقه آزاد ارس را مشابه چابهار از تحریم‌های آمریکا مستثنی کنیم، البته آن‌ها خود به دنبال استثنا شدن از تحریم هستند و اگر لابی ارمنی و هند در آمریکا درست مدیریت شود، دیگر نیازی نیست که ما کاری انجام دهیم، خود کشورها منفذ را باز می‌کنند. زمانی که دولت و وزارت خارجه محوریت کار قرار می‌گیرند، می‌توانیم بیشترین پاسخگویی را داشته باشیم و در عین حال راه پاسخگویی از فرار را ببندیم.
کارشناس مرکز بررسی‌های استراتژیک ریاست جمهوری با اشاره به اینکه پیشنهاد من شورای هماهنگی آسیای مرکزی و جنوبی است، تصریح کرد: این موضوع در ایران سابقه داشته و ما در دولت آقای هاشمی، ستاد جمهوری‌های سابق شوروی را داشتیم که هر سه ماه تشکیل جلسه می‌دادند و تمام وزرا، دستگاه‌ها و نهادها در حوزه‌های مختلف هر سه ماه گزارش کار می‌دادند که یک هماهنگی و هارمونی نسبی ایجاد شد.
وی ادامه داد: تنها در دوره‌ی آقای هاشمی، منطقه قفقاز و آسیای مرکزی موقعیت استراتژیکی در ایران داشت و تنها دوره‌ای بود که عملکرد دستگاه‌ها و نهادها و سفرهای دیپلماتیک ما با منطقه متوازن بود. در نیمه دهه ۷۰ و بعد از سال ۷۶، این ستاد منحل شد و اداره مشترک المنافع شکل گرفت، از آن مقطع به بعد در دولت‌های بعدی روند نامتوازن و ناهماهنگ داشتیم و منطقه قفقاز و آسیای مرکزی از جایگاه منزلتی استراتژیک خود خارج شد، درحالی که این منطقه برای ما مهم بود و همچنان نیز مهم است اما توجه ما به سمت افغانستان، خلیج فارس و عراق رفت.
کوزه‌گر کالجی گفت: آقای هاشمی در سال ۷۳ سفری به کشورهای آسیای مرکزی و قفقاز به جز تاجیکستان داشتند، همزمان به هر چهار کشور منطقه سفر می‌کنند و اگر جنگ داخلی تاجیکستان نبود به این کشور نیز می‌رفتند اما اکنون اینگونه نیست و نه تنها در این دولت بلکه در سایر دولت‌ها نیز چنین اتفاقی رخ نداد.
کارشناس مرکز بررسی‌های استراتژیک ریاست جمهوری با بیان اینکه سه مدل ۵+۱ در آسیای مرکزی شکل گرفته است، عنوان کرد: بین آمریکا، اتحادیه اروپا، ژاپن و پنج کشور آسیای مرکزی ارتباط برقرار شده اما ما نتوانستیم مدل ۵+۱ را در منطقه شکل دهیم. در گذشته یک وزیر امور خارجه صبح به یک شهر آسیای مرکزی و ظهر به یک کشور دیگر سفر می‌کرد اما امروزه حداقل باید شش ماه فاصله داشته باشد تا حساسیت ایجاد نشود.
وی اضافه کرد: از سال ۷۵ یعنی در دوره هاشمی، هیچ رئیس جمهوری به گرجستان سفر نکرده و آخرین دیدار ما با ازبکستان هم به همان دوره برمی‌گردد. برای مثال سه بار ارمنستان به دیدار ما آمده و ما تنها یک بار به دیدار آن‌ها رفتیم، رویکردهای نامتوازن اینگونه نمایان می‌شود. بارها و بارها در دولت‌های مختلف معاون وزیر امور خارجه به دیدار کشورهای منطقه رفته و از زبان معاون وزیر امور خارجه از قرارداد یکی از دستگاه‌های ایران با آن کشور مطلع می‌شود و ناهماهنگی ایران به چشم آن کشور می‌آید. برای کشورهای آسیای مرکزی که با سیستم اقتدارگرا اداره می‌شوند، این ناهماهنگی تعجب برانگیز است.
کوزه‌گر کالجی خاطرنشان کرد: به دلیل مسائلی که وجود دارد من پیشنهاد می‌کنم شورای هماهنگی مناطق آسیای مرکزی و قفقاز تشکیل شود و دبیرخانه و دفتر دائم در وزارت امورخارجه وجود داشته و همچنین دارای دیپلماسی سیاسی، اقتصادی و فرهنگی باشد.
کارشناس مرکز بررسی‌های استراتژیک ریاست جمهوری گفت: همچنین باید استراتژی سیاست امور خارجه آسیای مرکزی و قفقاز تدوین شود. این کشورها بیان می‌کنند که ما هیچ سند استراتژیکی نداریم و می‌توان در مورد سند، چشم‌انداز و وزیر امور خارجه داشت زیرا ما هیچ سند مکتوبی نداریم و باید این سند به سه زبان فارسی، انگلیسی و روسی نوشته شود، می‌توان سیاست خارجه ما را در آنجا بیان و اولویت‌بندی کلان را در این چهار حوزه مطرح کرد.
وی ادامه داد: ما نیاز به تدوین انتشار گزارش جامع داریم که گزارش سالانه‌ای در هر چهار حوزه اقتصادی، سیاسی، اجتماعی- فرهنگی و دفاعی- امنیتی داشته باشیم تا در طول یک سال قراردادها، رفت و آمدها و موافقت‌نامه‌های فرهنگی- اجتماعی و آمار و ارقام در یک کتاب و گزارش سالانه آسیای مرکزی و قفقاز در هر سال منتشر شود زیرا ما با یک تعارض شدید در آمارها مواجه هستیم و زمانی که این آمارها پراکنده می‌شود، سلیقه‌ای، سیاسی و شخصی ارزیابی می‌کنیم و متضرر اصلی این داستان وزارت خارجه است.
کارشناس مرکز بررسی‌های استراتژیک ریاست جمهوری اضافه کرد: برای مثال آمار ورود گردشگر از ارمنستان به ایران در سال ۹۷ حدود ۶۷۰ درصد به دلیل تغییرات نرخ ارز رشد پیدا کرده اما این آمار مسافرهای چمدانی هستند و تنها صبح تا عصر حضور دارند و به دلیل تفاوت نرخ ارز خرید می‌کنند و غروب برمی‌گردند اما این را به عنوان آمار رشد گردشگری اعلام می‌کنند و باید از این واریانس‌ها و انحراف‌ها جلوگیری کرد.
انتهای پیام
