سلمان ساکت در گفتوگو با خبرنگار صلح خبر با بیان اینکه موزه دانشگاه فردوسی مشهد ذیل مرکز آثار مفاخر و اسناد دانشگاه تعریف شده است، ابتدا به دو هدف مهم تأسیس این مرکز پرداخت و گفت: مرکز فوق با هدف جمعآوری، حفظ و نگهداری تاریخ و پیشینه درخشان دانشگاه فردوسی مشهد که مهمترین نهاد علمی-آموزشی شرق ایران به شمار میآید، راهاندازی شده است.
وی شناسایی و شناساندن نامداران و افتخارآفرینان دانشگاه فردوسی مشهد را دیگر هدف تأسیس این مرکز عنوان و تصریح کرد: در سال 80 یا 81 محلی به آن اختصاص داده و کارهای عمرانی برای احداث ساختمان آغاز شد و در حالی که بیش از 70 درصد پیشرفت فیزیکی داشت، به دلیل تغییر دولت مسکوت باقی ماند و حدود 9 سال اقدامی در این راستا انجام نشد.
رئیس مرکز آثار مفاخر و اسناد دانشگاه فردوسی مشهد از احیای این مرکز در سال 93 و در زمان مدیریت جدید دانشگاه خبر داد و افزود: از آن زمان تاکنون دو پروژه مهم در مرکز به ثمر نشسته که یکی از آنها ایجاد باشگاه مفاخر و پیشکسوتان دانشگاه در اردیبهشت 96 و دیگری موزه دانشگاه بوده است.
ارائه خدمات پژوهشی به پژوهشگران در مرکز آثار مفاخر و اسناد دانشگاه
ساکت به گردآوری بیش از 40 هزار عکس قدیمی و بیش از 20 هزار سند در مرکز آثار مفاخر و اسناد این دانشگاه اشاره کرد و توضیح داد: این موارد در نرمافزار مخصوصی نمایه شده و امکان بازیابی آن فراهم است.
وی خاطرنشان کرد: کوشیدهایم سرشت این مرکز را پژوهشی ببینیم و به پژوهشگرانی که به تاریخ تحول آموزش عالی در مشهد، خراسان و شرق کشور میپردازند یا پژوهشهای مرتبط با مفاخر دانشگاه فردوسی مشهد انجام میدهند، خدمات پژوهشی ارائه دهیم.
باشگاه مفاخر؛ مکانی غیراداری و صمیمی برای اعضای دانشگاه
ساکت باشگاه مفاخر را مکانی غیراداری و زیبا برای اعضای هیئت علمی شاغل و بازنشسته توصیف کرد و توضیح داد: این مکان برای نشستهای دانشگاهی و دیدار استادان با دوستان و همکاران، فراهم آمده است و چنانچه افراد بخواهند در ساعات غیراداری از آن بهرهمند شوند، امکان آن وجود دارد.
وی اضافه کرد: در این مکان همچنین جشنهای بازنشستگی برای همکاران بازنشسته و پیشکسوت و جشنهای تولد برای استادان و همکاران برگزار میشود.
نمایش تاریخ دانشگاه در دو گالری و یک راهروی “گذار”
رئیس مرکز آثار مفاخر و اسناد دانشگاه فردوسی مشهد دومین پروژه مهم این مرکز را موزه دانشگاه معرفی و خاطرنشان کرد: در موزه، در فضایی به مساحت 450 متر مربع و در دو سالن(گالری 1 و 2) و یک راهرو گذار، تاریخ، پیشینه و دستاوردهای مهم دانشگاه به نمایش گذاشته شده است.
ساکت با اشاره به اینکه دستاوردها و فعالیتهای دانشگاه در نیمه اول حیات آن در گالری 1 و آثار و دستاوردهای نیمه دوم حیات آن درگالری 2 به نمایش درآمده است، ادامه داد: در هر یک از دیوارهای این دو گالری به موضوعی خاص پرداخته شده؛ مثلاً در گالری 1 یکی از دیوارها به رؤسای دانشگاه و باقی دیوارها به مفاخر و هدایای استادان یا خانوادههای استادان پیشکسوت به دانشگاه اختصاص یافته است.
وی ادامه داد: همچنین در گالری 1 تصاویری از کنگرههای مهمی که پیش از انقلاب در دانشگاه برگزار شده، بازتاب فعالیتهای دانشگاه در روزنامه خراسان، نخستین کتابهای مؤسسه چاپ و انتشارات دانشگاه و نقش دانشگاهیان در انقلاب اسلامی و دفاع مقدس به نمایش درآمده است.
رئیس مرکز آثار مفاخر و اسناد دانشگاه فردوسی مشهد دیگر آثار به نمایش درآمده در این دو گالری را اسناد و عکسهای قدیمی، تعدادی از اشیای قدیمی مرتبط با استادان بنام دانشگاه، وسایل آزمایشگاهی قدیمی از جمله میکروسکوپها و تلسکوپ قدیمی، وسایل کمک آموزشی دانشگاه و سیر تحول آنها برشمرد و گفت: همچنین اتاقی را به بازنمایی فعالیتهای مرکز اختصاص داده و نیز همچون تمام موزههای دنیا، فروشگاهی برای موزه تعبیه کردهایم.
ساکت، همچنین به وجود ترازوها و میکروسکوپهای قدیمی، دستگاه مورس، وسایل کمک آموزشی مرتبط با نمایش صور فلکی مربوط به دهه 40 دانشگاه و اولین تلسکوپی که وارد دانشگاه فردوسی مشهد شده اشاره کرد و گفت: وجود این اشیاء در موزه، سیر تحول آموزش علوم مختلف را به نمایش گذاشته و مورد استقبال دانشجویان قرار گرفته است.
وی با بیان اینکه تغییرات کالبدی دانشگاه و نقشههای قدیمی در راهروی ورودی موزه نمایش داده شده است، اضافه کرد: در گالری 2 نیز دیوارهایی به عکسهای یادگاری و هدایایی که دانشگاههای دیگر و هیئتهای خارجی، بعد از انقلاب، به رؤسای دانشگاه فردوسی مشهد اهداء کردهاند، اختصاص پیدا کرده است.
رئیس مرکز آثار مفاخر و اسناد دانشگاه فردوسی مشهد از نمایش فیلم و برگزاری کارگاهها و سخنرانیها در بخش دیداری و شنیداری این موزه خبر داد و گفت: در این اتاق فیلمهای مختلفی درباره مفاخر و تاریخ دانشگاه به نمایش درمیآید؛ همچنین در این اتاق کارگاهها و سخنرانیهایی با موضوعات گوناگون برگزار خواهد شد که دانشجویان در این جلسات متناسب با موضوع، به گفتوگو، پرسش و پاسخ و تبادل نظر میپردازند.
موزه دانشگاه؛ پل ارتباطی میان نسل کنونی و پیشینه آن
ساکت با تأکید بر اینکه موزه دانشگاهی که 70 سال سابقه دارد، صرفاً نمایش پیشینه دانشگاه نیست بلکه نمایش تاریخ توسعه علم و فرهنگ در شرق کشور است، گفت: موزه دانشگاه فردوسی مشهد در نوع خود اولین مورد در کشور است؛ چرا که پیش از این موزههای مهمی در دانشگاههایی چون تهران و شیراز وجود داشته، اما این موزهها چندان بر تاریخچه دانشگاه خود متمرکز نشدهاند.
وی با اشاره به اینکه موزههای نامبرده موزه تاریخ طبیعی یا مبتنی بر اشیای اهدایی بودهاند، نقش مهم موزه دانشگاهی در افزایش انگیزه و هویتبخشی به دانشجویان و استادیاران جوان را یادآور شد و تشریح کرد: در روزگاری که عموماً نسل کنونی، که اتفاقاً نسلی بالنده و پرانرژی است، ارتباط بسیار کمی با نسلهای گذشته برقرار میکند، این موزه نقش بسیار مهمی در هویتبخشی به دانشجویان و افزایش انگیزه در استادیاران جوان ایفاء میکند.
رئیس مرکز آثار مفاخر و اسناد دانشگاه فردوسی مشهد خاطرنشان کرد: استادیار جوان یا دانشجویی که از این موزه بازدید میکند، متوجه میشود که فضای دلچسب و دلنشین دانشگاه که امروز در آن به سر می برد، حاصل زحمات کسانی است که برای آن خون دلها خوردهاند. این موضوع سبب ایجاد انگیزه در آنان و کوشش بیشتر برای اضافه کردن آجری بر آجرهای پیشین خواهد شد.
ساکت، ساعت بازدید از موزه را 8 صبح تا 14 بعد از ظهر اعلام کرد و گفت: راهنمایان موزه آمادگی استقبال از افراد و گروههای بازدیدکننده را با هماهنگی قبلی دارند، ضمن آنکه در حال حاضر نیز گروههای دانشآموزی، دانشجویان و استادان دانشگاههای دیگر همهروزه از موزه بازدید میکنند.
وی تصریح کرد: تاکنون مجموعه فعالیتها از جمله ساخت موزه با حمایت هیئت رئیسه دانشگاه انجام شده، اما به هرحال باید پذیرفت که فعالیتهای عمیق فرهنگی همواره در اولویت چندم بودهاند؛ بنابراین در وضعیت فعلی که بودجههای مراکز دولتی با انقباض مواجه شده، قطعا ما با مشکلاتی رو به رو خواهیم شد.
رئیس مرکز آثار مفاخر و اسناد دانشگاه فردوسی مشهد در پایان خاطرنشان کرد: خوشبختانه به دلیل نوع نگاه ما در مرکز که مبتنی بر استفاده از کمترین امکانات با بیشترین بازدهی بوده است، نشان دادهایم که با امکانات اندک نیز میتوان بیشترین دستاوردها را عرضه کرد. بنابراین با تداوم حمایت هیات رئیسه دانشگاه، حتی در شرایطی که با مشکلات عدیده امکانات و بودجه مواجهیم، دورنمای خوبی را برای مرکز و موزه ترسیم کردهایم.
انتهای پیام