روزنامه هفت صبح – مرجان فاطمی: پرونده‌ای درباره نسخه‌های بازسازی شده انیمیشن‌های خاطره‌انگیز دیزنی. آیا این نسخه‌ها می‌توانند به اندازه کارتون‌های اصلی در ذهن‌ها باقی بمانند و ماندگار شوند؟

کمپانی دیزنی، چند وقتی است بازسازی کارتون‌های قدیمی‌اش را در دستورکار قرار داده و تا به حال نسخه‌های لایو اکشن کارتون‌هایی مثل «سفیدبرفی»، «ملفیسنت»، «دامبو»، «سیندرلا»، «دیو و دلبر»، «آلیس در سرزمین عجایب» و… را ساخته است. برخی از این نسخه‌های بازسازی شده کیفیت بسیار قابل قبولی دارند و به فروش عجیبی دست پیدا کرده‌اند و برخی دیگر، موفق به جلب مخاطب نشده‌اند و در فروش، به اشکال برخورده‌اند.

این روز‌ها نسخه بازسازی شده کارتون شیرشاه در اختیار مخاطبان قرار گرفته و سر این بحث باز شده است که آیا می‌توان این نسخه را یک لایو اکشن به حساب آورد؟ به این بهانه، سراغ هادی محمدیان، کارگردان انیمیشن‌های ایرانی شاهزاده روم و فیلشاه رفتیم و از او خواستیم نظراتش را درباره هر کدام از این نسخه‌های بازسازی شده دیزنی در اختیارمان بگذارد.

شیرشاه

عنوان اصلی: Lhe Lion King

محصول: ۲۰۱۹

بازسازی شده از روی: شیرشاه محصول ۱۹۹۴

کارگردان: جان فاورو

فیلم‌نامه: جف نیشنسن

هنرپیشه ها: دونالد گلاور، جیمز ارل جونز، ست روگن، بیلی ایکنر

رتبه در سایت imdb: 

۷ از ۱۰ 

بودجه: ۲۶۰ میلیون دلار

فروش گیشه: یک میلیارد و ۶۵۰ میلیون دلار

نظر منتقدان خارجی: اکثر منتقدان آن را اثری سرگرم‌کننده و هیجان‌انگیز و جذاب معرفی کرده‌اند و معتقدند جنبه‌های خوبی که در کارتون وجود داشته در این نسخه تقویت شده.

نظر کارشناس هفت صبح (هادی محمدیان): فعلاً سرش دعوا است که اصلاً می‌توانیم آن را لایو اکشن بنامیم یا نه. اما خب دیزنی با این فیلم قصد داشته بگوید در میدان رقابت انیمیشن دنیا هنوز هم من حرف اول را می‌زنم. در واقع تولید یک سمفونی از بودجه و پول و برنامه‌ریزی و نیروی‌های انسانی که از سراسر دنیا گلچین شده، فقط از عهده دیزنی برمی‌آید.

من خودم از جمله مخاطبانی بودم که در بچگی کارتون شیرشاه‌زیاد می‌دیدم و بچه‌هایم هم آن را خیلی دوست دارند، اما با نسخه بازسازی شده آن اصلاً ارتباط برقرار نکردند. ما از این جهت که کارمان انیمیشن‌سازی است فضای سه‌بعدی‌اش را دوست داریم و برای‌مان اهمیت دارد که چطور این‌قدر رئال از آب درآمده است ولی بیشتر شبیه مستند‌های راز بقا است.

مثلاً سکانس معروف جشن و پایکوبی اول فیلم به‌هیچ‌وجه جذابیت کارتون را ندارد. به نظرم بعضی جا‌های آن برای کودکان ترسناک است، اما با این‌حال بزرگسالان دوستش دارند. تا الان که فروشش هم خیلی خوب بوده و به نظرم پرفروش‌تر هم می‌شود.

علاءالدین

عنوان اصلی: Aladdin

محصول: ۲۰۱۹

بازسازی شده از روی: علاءالدین محصول ۱۹۹۲

کارگردان: گای ریچی

فیلم‌نامه: جان اوگست و گای ریچی

هنرپیشه ها: ویل اسمیت، مینا مسعود، نیومی اسکات، مروان کنزاری، نوید نگهبان، نسیم پدراد

رتبه در سایت imdb:

  ۷.۱ از ۱۰

بودجه: ۱۸۳ میلیون دلار

فروش گیشه: یک میلیارد و ۵۰ میلیون دلار

نظر منتقدان خارجی: بیشتر منتقدان، فارغ از بحث محتوا، این فیلم را یک اثر بسیار زنده، پر جنب و جوش، رنگارنگ و خنده‌دار معرفی کرده‌اند و بیشتر جذب جذابیت‌های بصری آن شده‌اند. مثلاً خیلی از منتقدان در نقدهای‌شان عنوان کرده‌اند که این فیلم پر از صحنه‌های زرق‌وبرق‌دار و سکانس‌های جذاب است و طراحی تولید باشکوهی دارد.

با این‌حال خیلی‌ها هم تأکید کرده‌اند که گای ریچی، چیزی فراتر از کارتون اولیه نساخته و تلاش‌های حسی هم به جایی نرسیده است و در واقع احساسات کاراکتر‌ها به‌خوبی از آب درنیامده‌اند. به عقیده برخی منتقدان، دلیلی به‌جز سرمایه‌داری برای ساخت فیلم وجود ندارد و ریچی نتوانسته یک دنیای جدید و منطقی را بسازد.

نظر کارشناس هفت صبح (هادی محمدیان): برای مخاطب کودک و نوجوان، جذابیت چندانی ندارد، اما از آن جهت که پایبند به فیلم اصلی بوده، مخاطب بزرگسال آن را می‌پسندد. به‌هرحال مخاطبان، به کار‌های خیالی که آن‌ها را از دنیای مادی دور می‌کند، علاقه زیادی دارند.

من شخصاً علاقه‌ای به آن نداشتم. شاید هم به این دلیل است که کارتون نوستالژیک خاصی نبود و همان زمان هم نسبت به خیلی از فیلم‌ها یا کارتون‌های دیگر، در ایران طرفدار کمتری داشت.

دامبو

عنوان اصلی: Dumbo

محصول: ۲۰۱۹

بازسازی شده از روی: دامبو محصول ۱۹۴۱

کارگردان: تیم برتون

فیلم‌نامه: ایرن کروگر

هنرپیشه ها: کالین فارل، اوا گرین، مایکل کیتون، دنی دویتو

رتبه در سایت imdb:

  ۶.۳ از ۱۰

بودجه: ۱۷۰ میلیون دلار

فروش گیشه: ۳۵۰ میلیون دلار

نظر منتقدان خارجی: با وجود برخی نقد‌های مثبت، باید گفت اکثر مخاطبان نسخه بازسازی شده دامبو را نپسندیده‌اند. بیشتر آن‌ها معتقدند این فیلم، تیره و تاریک است و روح مرده‌ای دارد. برخی آن را یکنواخت معرفی کرده‌اند و نوشته‌اند که فاقد نقاط عطف برای جذب مخاطب است. برخی دیگر روی این مسئله تأکید کرده‌اند که فیلم به‌لحاظ احساسی، مخاطبانش را درگیر نمی‌کند.

نظر کارشناس هفت صبح (هادی محمدیان): من خودم هنوز دامبو را ندیده‌ام، اما خب در گیشه شکست خیلی سنگینی خورد. حتی با وجود اینکه تیم برتون به‌عنوان یک روایتگر آن را به تصویر کشیده، اما اثر موفقی از آب درنیامده. چون شکل روایت را کاملاً تغییر داده است.

از یک طرف فیلم مناسب کودک نیست و از طرف دیگر مخاطب بزرگسال هم که با کارتون آن خاطره دارد الان به خاطر تغییرات پیش آمده، از تماشای آن لذتی نمی‌برد. این لایو اکشن، هم مخاطب کودک را از دست داده است و هم بزرگسال.

وقتی در یک کارتون می‌بینیم که یک فیل با گوش‌هایش پرواز می‌کند آن را می‌پذیریم، اما طبیعتاً هیچ بچه‌ای نمی‌پذیرد که یک فیل واقعی با گوش‌های درازش پرواز کند و همین هم باعث شده که روایت مخصوص کودکان نباشد.

دیو و دلبر

عنوان اصلی: Beauty and the Beast

محصول: ۲۰۱۷

بازسازی شده از روی: دیو و دلبر محصول ۱۹۹۱

کارگردان: بیل کاندن

فیلم‌نامه: استیون شباسکی

هنرپیشه ها: اما واتسون، دن استیونز، لوک ایوانز، یوان مک گرگور، ایان مک کلن، اما تامسون و …

رتبه در سایت imdb:

  ۷.۲ از ۱۰

بودجه: ۱۶۰ میلیون دلار

فروش گیشه: یک میلیارد و ۲۶۰ میلیون دلار

نظر منتقدان خارجی: بیشتر منتقدان معتقدند که مخاطبان از تماشای آن ناامید نخواهند شد. هم از نظر بصری و هم بازی بازیگردان، اثر قابل توجهی است و فیلم‌نامه موفقی هم دارد. گرچه برخی هم معتقدند سرسری و با بی‌مبالاتی ساخته شده و هنرپیشه ها هم آن‌طور که باید درست انتخاب نشده‌اند و برای ایفای نقش، کاملاً تلاش می‌کنند و این تلاش به چشم می‌آید.

نظر کارشناس هفت صبح (هادی محمدیان): دیو و دلبر نسخه بازسازی شده موفقی بود و فروش خیلی بالایی هم داشت. به نظر می‌رسد نسخه‌هایی که پایبند به اصل کارتون هستند موفق‌ترند ولی با این‌حال مخاطب کودک و نوجوان، ارتباط زیادی با آن برقرار نمی‌کند.

درست است که در کارتون هم کاراکتر‌های دیو و دلبر سن‌شان زیاد بود، اما چون کارتونی و فانتزی بودند بچه‌ها بیشتر آن‌ها را درک می‌کردند. در واقع شما در کارتون دیو و دلبر با هنرور مواجه نبودید، با یک شخصیت بزرگ کارتونی روبه‌رو بودید که حرکت‌هایش اغراق‌آمیز است. بچه آن شخصیت‌های کارتونی را بیشتر می‌فهمد.

نسخه لایو اکشن دیو و دلبر چندان لذتی برای بچه‌ها ندارد و حتی اگر تا میانه هم با آن همراهی کنند بالاخره یک جایی حوصله‌شان سر می‌رود. بیشتر مخاطبان این فیلم بزرگسالانی هستند که روزگاری از آن لذت برده‌اند.

کتاب جنگل

عنوان اصلی: The Jungle Book

محصول: ۲۰۱۶

بازسازی شده از روی: کتاب جنگل محصول ۱۹۶۷

کارگردان: جان فاورو

فیلم‌نامه: جاستین مارکس

هنرپیشه ها: بیل مری، بن کینگزلی، ادریس البا، اسکارلت جوهانسون، لوپیتا نیونگو و …

رتبه در سایت imdb:

  ۷.۴ از ۱۰

بودجه: ۱۷۷ میلیون دلار

فروش گیشه: حدود یک میلیارد دلار

نظر منتقدان خارجی: اکثر منتقدان خارجی، نسخه بازسازی شده کتاب جنگل را روایتی لذتبخش و فیلمی خوش رنگ و آب، منحصربه‌فرد، هیجان‌انگیز، سرگرم‌کننده و بامزه معرفی کرده‌اند. گرچه برخی از آن‌ها معتقدند هنرور جوان فیلم، آن‌طور که باید مقابل پرده سبز راحت نبوده و حرکاتش به اندازه لازم طبیعی نیست.

درباره بازسازی جنگل هم نظرات مثبت زیادی وجود دارد. خیلی‌ها متفق‌القولند که انگار از دل یکی از مستند‌های نشنال جئوگرافیک بیرون آمده است و برخی هم صراحتاً گفته‌اند: تا به حال ندیده بودم نمایش دیجیتال از حیوانات سخنگو به این اندازه متقاعدکننده باشد.

نظر کارشناس هفت صبح (هادی محمدیان): یکی از بازسازی‌های موفق کمپانی دیزنی بود که اتفاقاً مخاطبان کودک را هم با خودش همراه کرد. چون در فیلم از یک طرف، حیوان‌ها حضور دارند و از طرف دیگر شخصیت اصلی یک کودک است که گروه سنی کودک و نوجوان، بیشتر با آن ارتباط برقرار کرده‌اند.

پسر جنگل هم از این جهت که به نسخه اصلی کارتون پایبند بوده و هم از این جهت که اثر جذابی برای مخاطبان کودک و نوجوان است، نسخه موفقی است و فروش خوبی هم در گیشه داشته. حتی به نظرم موفقیت آن از دیو و دلبر هم بیشتر است.

سیندرلا

عنوان اصلی: Cinderella

محصول: ۲۰۱۵

بازسازی شده از روی: سیندرلا محصول ۱۹۵۰

کارگردان: کنت برانا

فیلم‌نامه: الین بروش، مک کنا و کریس وایتز

هنرپیشه ها: لیلی جیمز، کیت بلانشت، ریچاردن مدن، استلان اسکارشگورد، هالیدی گراینگ

رتبه در سایت imdb:

  ۶.۹ از ۱۰

بودجه: ۹۵ میلیون دلار

فروش گیشه: ۵۴۰ میلیون دلار

نظر منتقدان خارجی: سیندرلا هم از لحاظ هنری و از دید منتقدان به‌خاطر شاخ و برگ دادن به قصه آشنای این دختر تحسین شد و هم در گیشه مورد استقبال سینمارو‌ها قرار گرفت، اما در مقایسه با یکی دیگر از بازسازی‌های دیزنی یعنی ملفیسنت که پیش از سیندرلا ساخته شده بود، ضعیف‌تر ظاهر شد.

برخی روی این مسئله دست گذاشته‌اند که سیندرلا دچار تغییر در داستان اصلی نشده و با کمترین لغزش ممکن روایت کلاسیک دهه ۵۰ را بازسازی کرده؛ همان روایتی که بسیار مورد توجه مخاطبان قرار گرفته بود.

البته فیلم در فصل ابتدایی توضیحات بیشتری درباره زندگی شیرین سیندرلا در زمان قید حیات بودن پدر و مادرش ارائه می‌دهد که کمک بهتری برای درک بیشتر این شخصیت کرده است. با این‌حال خیلی‌ها معتقدند نسخه بازسازی شده، از گزافه‌گویی و سوی و جهت دادن به داستان اصلی سر باز زده و داستان را به همان سر و شکل اصلی‌اش روایت کرده.

نظر کارشناس هفت صبح (هادی محمدیان): راستش من نسخه بازسازی شده سیندرلا را ندیدم و اطلاعاتی درباره‌اش ندارم. البته باید بگویم که کارتون سیندرلای قدیمی را هم دوست نداشتم، چون فکر می‌کنم بیشتر فضای دخترانه‌ای داشت و دختر‌ها بیشتر خوششان می‌آمد. بنابراین نظر خاصی درباره این بازسازی نمی‌توانم داشته باشم.

آلیس در سرزمین عجایب

عنوان اصلی: Alice in Wonderland

محصول: ۲۰۱۰

بازسازی شده از روی: آلیس در سرزمین عجایب محصول ۱۹۵۱

کارگردان: تیم برتون

فیلم‌نامه: تیم برتون

هنرپیشه ها: جانی دپ، آن هاناوی، هلنا بونهام کارتر، کریسپین گلاورر، میا واشیکوفسکا

رتبه در سایت imdb:

  ۶.۴ از ۱۰

بودجه: ۲۰۰ میلیون دلار

فروش گیشه: حدود یک میلیارد دلار

نظر منتقدان خارجی: اکثر منتقدان آن را یک فانتزی تمام‌عیار می‌دانند که نشان از نبوغ کارگردان آن دارد. حتی معتقدند برتون آن‌قدر جسارت داشته که سن شخصیت اصلی داستان را هم بالا برده. در این نقد‌ها از قاب‌هایی سرشار از رنگ و نور که هارمونی‌شان چشم‌نواز هستند صحبت به میان آمده. البته برخی منتقدان هم نوشته‌اند که آلیس، جزء آثار خیلی درجه یک برتون نیست.

نظر کارشناس هفت صبح (هادی محمدیان): من این کار را خیلی دوست دارم. چون فضا، فضای تیم برتون است؛ فضایی که یک زمانی در آن ادوارد دست‌قیچی و عروس مرده را ساخته. آلیس در سرزمین عجایب شبیه کار‌های خود تیم برتون است و در واقع می‌توان گفت نان تیم برتون را می‌خورد تا نان محبوبیت کارتون قدیمی آلیس.

از این جهت جذاب است. بعد از موفقیت آلیس، گمان می‌کردند تیم برتون می‌تواند در ساخت دامبو هم موفق عمل کند، اما چنین اتفاقی نیفتاد. آلیس به‌لحاظ ساختمان فیلم‌نامه و روایت، فضایی سورئالی داشت که متعلق به خود تیم برتون بود، اما دامبو چنین فضایی ندارد.

آلیس در کل فیلم موفق و جذابی است. جلوه‌های ویژه‌اش در زمان خودش خیلی خوب انجام شده و با اینکه نسبت به نسخه اصلی متفاوت است، اما اصلاً توی ذوق مخاطبانش نمی‌زند.