روزنامه خراسان – نرگس عزیزی: در ایام نوروز، بسیاری از ما با شیرینی از مهمانان خود پذیرایی می‌کنیم و درمنزل اقوام و دوستان نیز با شیرینی پذیرایی می‌شویم. از آن جا که شیرینی‌ها به صورت معمول در کارگاه‌ها تهیه می‌شوند و اطلاعات دقیق تغذیه‌ای آن‌ها در دسترس نیست، امکان مقایسه آن‌ها از نظر میزان ترکیبات غذایی کار آسانی نیست.

با توجه به نام «شیرینی»، کاملا قابل حدس است که این مواد، قند بالایی دارند. اما آیا همه آن‌ها از میزان قند مشابهی برخوردارند؟ و در کنار آن میزان چربی در این شیرینی‌ها چه تفاوت‌هایی با همدیگر دارد؟ در این مطلب نگاهی انداخته‌ایم به چند شیرینی پرطرفدار درایام نوروز و میزان قند وچربی آن‌ها را بر مبنای دستور پخت‌های معمول آن‌ها به صورت تقریبی محاسبه کرده و در کنار آن نگاهی به دیگر مواد تشکیل دهنده نیز انداخته‌ایم.

شیرینی نخودچی

میزان تقریبی قند: ۲۵ درصد

میزان تقریبی چربی: ۲۵ درصد

این شیرینی ترکیب ساده‌ای دارد و به صورت معمول تنها از سه ماده اصلی تشکیل شده است؛ آرد نخودچی، پودر قند و روغن جامد. نکته مثبت این شیرینی در آرد مورد استفاده آن است. آرد نخود در مقایسه با آرد گندم سفید، مواد معدنی و ویتامین‌های بیشتری دارد. اما مصرف زیاد آرد نخود، درست مانند خود نخود، می‌تواند باعث نفخ شود. پس بهتر است در مصرف این شیرینی جانب اعتدال را حفظ کنید. نکته دیگر درباره این شیرینی این است که در آن حتما باید از روغن جامد استفاده شود. روغن جامد نسبت به روغن مایع، مضرات بیشتری دارد و در مصرف آن باید محتاط بود.

شیرینی برنجی

میزان تقریبی قند:۱۷.۵ درصد

میزان تقریبی چربی: ۲۵ درصد

میزان قند موجود در این شیرینی‌های ترد و خوشمزه در مقایسه با شیرینی‌های خشک دیگر چندان زیاد نیست. اما موضوعی که درخصوص این شیرینی‌ها وجود دارد در آرد آن نهفته است. آرد برنج سفید به صورت کلی در مقایسه با آرد گندم سفید، کالری بالاتری دارد. حتی بر خلاف تصورعموم از نظر میزان ویتامین‌ها و مواد معدنی نیز آرد برنج سفید نه تنها مزیتی نسبت به آرد گندم سفید ندارد که از نظر این مواد، در رتبه پایین‌تری قرار دارد. اما شاید ویژگی خاص آرد برنج و این شیرینی، نداشتن گلوتن است. این موضوع مزیتی مهم برای افرادی محسوب می‌شود که به گلوتن حساسیت دارند.

شیرینی نارگیلی

میزان تقریبی قند: ۴۵ درصد

میزان تقریبی چربی: ۳۰ درصد

در این شیرینی‌ها یا از آرد استفاده نمی‌شود یا به میزان بسیار کم و در حد یکی، دو قاشق غذاخوری استفاده می‌شود؛ چرا که به جای آرد، از پودر نارگیل استفاده می‌شود. پودر نارگیل بسته به این که از نوع کم چرب یا پرچرب باشد، می‌تواند بین ۳۵ تا ۶۰ درصد چربی داشته باشد. در پخت این شیرینی برای این که بافت آن، نرم باشد، به صورت معمول از پودر نارگیل پرچرب استفاده می‌شود. بر این مبنا، به نظر می‌رسد در محاسبه میزان چربی شیرینی باید به چربی پودر نارگیل توجه خاصی داشته باشیم.

البته این تمام ماجرا نیست چرا که بخش اصلی چربی موجود در نارگیل، از نوع چربی‌های اشباع شده است. چربی‌های اشباع، گزینه خوبی برای سلامت قلب و عروق نیستند و باید درمصرف آن‌ها محتاط بود، اما در کنار میزان چربی این شیرینی، قند آن نیز بسیارزیاد است. پس اگرعلاقه زیادی به شیرینی نارگیلی دارید، تلاش کنید از شیرینی‌های نارگیلی کوچک بخرید و هر بار نیز بیش از یک یا دو شیرینی نخورید.

شیرینی مشهدی (آلمانی)

میزان تقریبی قند: ۲۵ درصد

میزان تقریبی چربی: ۲۵ درصد

بخشی از شیرینی این شیرینی‌های خوش رنگ به کمک مربا حاصل می‌شود و همین کار محاسبه میزان قند آن را دشوار می‌کند چرا که بسته به میزان مربای استفاده شده، میزان شکر موجود می‌تواند تغییر کند. برای تهیه این شیرینی، از میزان کمی شیر و تخم مرغ استفاده می‌شود، برای تزیین نیز گاهی موادی، چون کنجد، پسته و … به کار می‌رود. درست است که هر کدام از این ترکیبات، کمی مواد مغذی به این ترکیب اضافه می‌کنند، اما یادمان باشد، میزان آن‌ها به صورت معمول آن قدری نیست که ارزش تغذیه‌ای آن را به اندازه قابل توجهی بهبود بخشد.

شیرینی سولی یا کیک برشی

میزان تقریبی قند: ۲۰ درصد

میزان تقریبی چربی: ۲۰ درصد

در تهیه بخش کیک مانند این شیرینی‌ها یا از روغن استفاده نمی‌شود یا اگر بشود هم به صورت معمول از روغن مایع و به میزان بسیار کمی استفاده می‌شود. از این نظر می‌توان گفت در مقایسه با شیرینی‌های خشک که دارای روغن جامد هستند، این مورد گزینه بهتری محسوب می‌شود. البته در محاسبه میزان چربی این شیرینی‌ها باید به میزان چربی خامه استفاده شده و حجم آن نیز توجه داشت. هر چه خامه بیشتری برای لایه میانی آن استفاده شده باشد، میزان چربی نیز افزایش می‌یابد. نکته دیگری که درخصوص این شیرینی‌ها وجود دارد، تعداد تخم مرغ‌های استفاده شده در آن هاست.

در تهیه بخش کیک مانند این شیرینی‌ها، میزان تخم مرغ بالاست و از این نظر می‌توان انتظار داشت که میزان پروتئین آن نیز در مقایسه با دیگر شیرینی‌ها بالاتر باشد. البته یادتان باشد اگر قرار به نگهداری غیراصولی این شیرینی‌ها باشد، خراب شدن خامه دور از انتظار نخواهد بود. از طرفی برای تزیین این شیرینی ممکن است از پودر قند و نارگیل استفاده شود که به میزان قند و چربی آن اضافه خواهد شد.

یادتان باشد که هرچند برخی شیرینی‌ها از میزان کمتری قند و چربی برخوردارند و گزینه‌های سالم‌تری به نظر می‌آیند، اما درهر حالی شیرینی‌ها باید به میزان کم و دردفعات اندک مصرف شوند.