به گزارش خبرگزاري خبرآنلاين، در روزهای پایانی رقابت برای دوازدهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری و با پایان گرفتن مناظره‌ها، این سوال مطرح می‌شود كه آنچه در گفتگوی كاندیداها، در مناظره‌ها و در فیلم‌های تبلیغاتی مطرح شد، فارغ از كاركرد سیاسی، چه تاثیرات اجتماعی به همراه خواهد داشت؟ این سوال مخصوصا بعد از نمایش فیلم دوم تبلیغاتی محمدباقر قالیباف مطرح می‌شود؛ فیلمی كه با اعتراض كارگران معدن شروع شد و در ادامه هم تمام تاكیدش بر فقر و بیچارگی و استیصال مردم بود.

در این فیلم، صحنه‌های متاثركننده‌ای از كودكان كار، فقرا و حتی خانواده‌‌ای دارای كودكان معلول به چشم می‌خورد كه اعتراض برخی از جامعه‌شناسان را نسبت به ایجاد فضای ناامیدی و همچنین ترسیم تصویری سراسر سیاه از وضعیت جامعه، بدون توجه به تبعات اجتماعی آن، به همراه داشت.

امان‌الله قرایی‌مقدم، جامعه‌شناس، در گفت‌وگو با خبرآنلاین نسبت به ایجاد ستیز درون‌گروهی و به خطر افتادن سلامت روانی جامعه درصورت انجام تبلیغات بدون كارشناسی نامزدهای انتخابات هشدار می‌دهد. مشروح این گفت‌وگو را در ادامه بخوانید:

به نظر شما به عنوان یك جامعه‌شناس، نشان دادن تصویری از فقر و محرومیت در فیلم‌های تبلیغاتی نامزدهای انتخابات ریاست‌جمهوری، می‌تواند به مشاركت بیشتر مردم برای حضور پای صندوق‌های رای منجر شود؟

ببینید، در این كه مشكلاتی مانند فقر و محرومیت در جامعه وجود دارد شكی نیست اما مساله اینجاست كه آیا این مشكلات فقط در دولت آقای روحانی وجود داشته یا اصلا در این دولت ایجاد شده كه حالا نامزدهای انتخابات اینطور بر آن تاكید می‌كنند؟ باید پرسید این افرادی كه اینطور یك‌شبه نگران وضعیت موجود شده‌اند تا به حال كجا بوده‌اند؟ هركدامشان تاكنون سمت‌ها و پست‌های مختلفی داشته‌اند، حالا بهتر است به جای این كه بیایند جلوی دوربین و بر این مشكلات تاكید كنند، بهتر است بگویند هركدام در هر جایی كه بوده‌اند چه كاری انجام داده‌اند كه وضعیت بهتر شود؟ چه شده كه ناگهان به فكر مردم محروم و مستضعف افتاده‌اند؟ جالب است كه برای جلب رای اینطور به فكر محرومین افتاد‌ه‌اند ولی نمی‌دانند این كارشان چه عواقبی از نظر اجتماعی خواهد داشت.

منظورتان از این عواقب اجتماعی چیست؟

وقتی در فیلم تبلیغاتی آقای قالیباف اینطور از تهیدستان، كارگران، افرادی با آسیب‌های اجتماعی، معلولان و … استفاده می‌شود، این سوال مطرح می‌شود كه پس دولت‌ها و به طور كلی حاكمیت تاحالا چه كرده‌اند؟ این كار ایشان شاید به این منزله انجام گرفته كه رای‌های آقای روحانی را بشكنند در حالی كه از این غافلند كه این سیاه‌نمایی‌ها بدبینی به كل نظام را به وجود می‌آورد. انتخابات قرار است بین مردم وحدت و همدلی ایجاد كند، قرار است مردم را پای صندوق‌های رای بیاورد و نشان دهد همه با هم برای حل مشكلات مختلف اجتماعی، سیاسی و بین‌المللی متحد هستند، نه این كه بین مردم اختلاف ایجاد كند، سلامت روان جامعه را به خطر بيندازد و به آنها ياس و نااميدي تزريق كند. باید از آقای قالیباف پرسید نشان دادن این حجم از بدبختی و بیكاری و مصیبت، چه تاثیری می‌تواند در روحیه مردم داشته باشد به جز ایجاد حس بدبینی و ناامیدی نسبت به مشاركت اقتصادی؟ ایشان و مشاورانشان به این فكر نكرده‌اند كه مردم ممكن است این تصویر را به دست بیاورند كه این همه رای دادیم و آخرش شد این، پس حالا چرا باید دوباره رای بدهیم؟ خب با این كار كه رای خودشان را هم می‌شكنند. فضای انتخابات درست است كه فضایی است برای رقابت و شفافیت و انتقاد، ولی همه اینها با سیاه‌نمایی و ایجاد حس ناامیدی در مردم تفاوت دارد. آنچه در فیلم‌ تبلیغاتی آقای قالیباف دیدیم، مبنی بر تخریب بود،‌ آن هم نه تخریب آقای روحانی، بلكه تخریب كل نظام و دستاوردهایش. ای كاش ایشان به جای بازی كردن با احساسات و عواطف مردم، به بیان كارهایی می‌پرداختند كه تاكنون انجام داده‌اند و همچنین از برنامه‌هایی برای آینده می‌گفتند نه این كه با درصدبندی‌هایی كه انجام می‌دهد، مردم را در مقابل نظام و در مقابل همدیگر قرار دهد.

به درصدبندی‌های 96 و چهاردرصدی اشاره كردید، تاثیر این درصدبندی‌ها را بر جامعه چطور می‌بینید؟

اجازه بدهید از این درصدبندی‌ها به عنوان ادعاهایی پوچ و بی‌معنا نام ببرم. ایشان باید بگوید این آمار 96 و چهار درصد را از كجا آورده كه اینطور با اطمینان به آن تكیه می‌كند. این كه نمی‌شود هركس بیاید و یك عددی را مطرح كند. ایشان یك بار از این درصدها حرف می‌زند، یك بار می‌گوید پنج میلیون شغل ایجاد می‌كنم،‌ یك بار می‌گوید یارانه‌ها را افزایش می‌دهم. باید توضیح بدهد كه مبنای این حرف‌ها چیست. مگر ایجاد شغل به این سادگی‌هاست كه ایشان از پنج میلیون حرف می‌زند بدون این كه بگوید چطور می‌خواهد این كار را انجام دهد. این درصدبندی‌ها باعث می‌شود مردم در تقابل با همدیگر قرار بگیرند، این كارها قشر محروم و سرخورده را بیشتر از قبل ناامید می‌كند و آنها را به جای كمك كردن به مسئولان برای رسیدن به شرایط بهتر، مقابل آنها قرار می‌دهد. این همان اتفاقی است كه از آن به دسته‌بندی مردم تحت عنوان پرولتاریا – بورژوازی، رعیت – ارباب و فقیر – غنی نام برده می‌شود و به نبرد طبقاتی منجر می‌شود. این ستیز درون‌گروهی عواقب بدی در آینده خواهد داشت، همانطور كه تجربه تاریخی نشان داده وقتی مردم همبستگی نداشته باشند، در مقابل حملات دشمنان شكست می‌خورند. به طور خلاصه بگویم كه این شعارهای پوپولیستی و و سوءاستفاده از تصویر و درد و رنج فقرا به نفع هیچكس نیست.

شما به این كارها نام پوپولیستی می‌دهید در حالی كه عده‌ای می‌گویند همین كه در ظاهر هم به محرومان توجه شود، می‌تواند مبنای توجه به آنها در واقعیت هم قرار بگیرد. چقدر با این نظر موافقید؟

همانطور كه اشاره كردم، این افراد كه حالا دم از محرومان می‌زنند و جلوی دوربین با آنها عكس و فیلم می‌گیرند و از سختی زندگی‌شان در فیلم‌های تبلیغاتی‌شان استفاده می‌كنند،‌ قبلا هم مسئولیت‌هایی داشته‌اند، پس اگر می‌خواهند این مشكلات را حل كنند و بگویند به فكر آنها بوده و هستیم، بگویند قبل از این چه كرده‌اند؟ شب انتخابات كه می‌شود به مردم در باغ سبز نشان می‌دهند در حالی كه مشكلات را یك شبه نمی‌توان حل كرد. برطرف كردن هر مشكل احتیاج به زیرساخت‌هایی دارد كه دولت آقای روحانی در تلاش برای انجام آنها بوده.

بعد از تمام شدن سه دوره مناظره، نظر شما درباره آنها چیست؟

این مناظره‌ها می‌تواند به شناخت مردم منجر شود. مردم می‌توانند ببینند چه كسی بیشتر از بقیه آداب اجتماعی را رعایت كرده، چه كسی بیشتر به فكر سلامت روح جامعه بوده و از پرخاشگری و توهین و تهمت و عوامفریبی دوری كرده است. با بررسی این مناظره‌ها مخصوصا مناظره سوم این را فهمیدیم كه آقای روحانی در قامت یك شخصیت سیاسی،‌ با فهم اجتماعی و كاراكتری متناسب با ریاست‌جمهوری ظاهر شد.

47234