به گزارش صلح خبر، جمعه (۲۳ فروردین ماه) اولین نشست بررسی تخصصی موسیقی ردیف و مقامی ایران «آداب اجرا و آموزش موسیقی» با حضور مجید کیانی (مدرس موسیقی و نوازنده سنتور)، رامبد صدیف (خواننده و ردیف‌دان موسیقی ایرانی)، علی بیانی (نوازنده سه‌تار)، عطا امیدوار (موسیقی‌دان)، علی‌اکبر شکارچی (نوازنده کمانچه استاد موسیقی ایرانی) و مهدی آذرسینا (آهنگساز و ردیف‌دان) با نیم ساعت تأخیر در مجموعه فرهنگی هنری آسمان فرهنگستان هنر برگزار شد.

در ابتدای این برنامه قطعات موسیقی دوتار شمال خراسان توسط علیرضا سلیمانی و در ادامه نشست توسط حیدر و حمید سلیمانی اجرا شد.

خود ما هم به دباغی نیاز داریم

علی بیانی در ابتدای سخنان خود اعلام نمود: صحبت از ادب است و باید دید که خود ادب و آداب چیست؟ در فرهنگ ما اساس هر چیزی بر اساس آداب ریخته می‌شود و اگر آداب نباشد نمی‌توان راه درست را پیدا کرد. افراد زیرک زیاد داشته و داریم که نکات کلیدی را برای ما به جا گذاشته‌اند تا به آن عمل کنیم و نتیجه درستی بگیریم. ادب باعث می‌شود تا هدف ما با نظم پیش رود. بزرگان ما کتاب‌های مختلفی درباره آداب هر فن و پیشه‌ای نوشته‌اند.

او افزود: برداشت ما از یک بیت شعر، موسیقی یا یک نوشته با توجه به جایگاه ما نسبت به آن امر تأثیرات مختلفی را بر روی ما خواهد داشت. پرداختن به نوع تأثیر هر اثر هنری بر روی افراد، مراحل مختلفی دارد و می‌توان مطالعات بالایی روی آن انجام داد.

بیانی با اظهار اینکه ادب از دباغی پوست می‌آید، گفت: در این کار پوست طی مراحلی سخت از همه آلودگی‌ها پاک می‌شود. خود ما نیز به دباغی نیاز داریم. باید روح خود را از آلودگی‌ها پاک کنیم. پاکی وجود ما به دوستان، خانواده، محیط و… بستگی دارد. هنر پاک و زلال است و می‌تواند به ما آرامش ببخشد. هر کسی می‌تواند در هنر به فن دست پیدا کند و مهارت داشته باشد ولی آیا هنر نشان دادن مهارت است؟ موسیقی همانند خود ما دو وجه دارد؛ یک وجه آن جسم و فیزیک آن و یک بخش هم جان آن است. اگر جان هنر و موسیقی را از آن بگیریم کارش تمام و خوفناک خواهد شد. تمام تلاش فرد برای به دست آوردن تکنیک و مهارت هر هنری برای رسیدن به جان و وجود آن هنر است.

موسیقی عوام پسند در نوع خودش خوب و لازم است

مجید کیانی به عنوان دومین سخنران اعلام نمود که نمی‌داند باید درباره چه صحبت کند ولی می‌تواند درباره ادب اجرای موسیقی و آموزش صحبت کند.
او ادامه داد: من که کارم موسیقی است باوجود اینکه کتاب‌های مختلفی مطالعه کردم ولی به نظرم تنها کتاب مراغه‌ای به خوبی درباره آداب موسیقی صحبت کرده است. او می‌گوید که یک نوازنده قبل از هر چیزی باید امین باشد و به درستی موسیقی را اجرا کند و بی‌جهت چیزی را از گفته‌های بزرگان تغییر ندهد مگر اینکه به جایگاه بزرگی در موسیقی رسیده باشد.
او سوال کرد که آیا ادب برای ما فن و دانش است؟ سپس اضافه کرد: امروزه قبل از اینکه چیزی از هنر دریافت کنیم انگار که به چشم یک صنعت به آن نگاه می‌کنیم. شاید از ترجمه آرت که به معنای ساختن و پرداختن است به اینجا رسیده‌ایم گرچه که در غرب نیز ابتدا فن را اولویت قرار می‌دهند و ما نیز باید اینگونه باشیم و از آنچه که گذشتگان ما به جا گذاشته‌اند به درستی استفاده کنیم. بهتر این است که اصل آموزش را در آداب شفاهی ببینم و به صورت سینه به سینه آن را فرا بگیریم و زمان بیشتری را با استادان خود بگذرانیم.
کیانی اعلام نمود که آنچه می‌تواند هنر ما را نشان دهد ذوق ماست. هنر باید با فضیلت همراه باشد. اگر کسی می‌خواهد ستاره صنایع باشد باید در ابتدا فن را به خوبی بداند و فضیلت داشته باشد.
او ادامه داد: فضیلت جایی عمل می‌کند که ذوق و احساس وجود داشته باشد. ذوق و احساس سطحی کارساز نیست بلکه باید عمیق باشد. موسیقی ردیف ما مثل زبان، متعلق به امروز است و باید با توجه به گذر زمان آن را پیش ببریم. گاهی ستاره موسیقی، فن را به خوبی می‌داند ولی نمی‌تواند به درستی اجرا کند چراکه احساس او خالص نیست و مخاطب نمی‌تواند با او و هنرش ارتباط برقرار کند. همچنین موسیقی باید در سطح عوام پسند اجرا شود تا مورد پسند واقع شود.
این موسیقی‌دان اظهار کرد: موسیقی عوام پسند در نوع خودش خوب و لازم است. اگر می‌خواهیم یک موسیقی متفکرانه اجرا کنیم باید آن را با ذوق و احساس همراه کنیم. زمانی که در یک فضای بد زندگی کنیم احساس خوبی نخواهیم داشت ولی زمانی که در یک جامعه خوب سیر کنیم، کتاب، موزیک، معماری … خوب ببینیم ما نیز خوب خواهیم شد.

نوازنده باید هر چه بلد است اجرا کند حتی اگر بد باشد

علی‌اکبر شکارچی به عنوان سومین سخنران ضمن ابراز تأسف برای حوادث ایام عید، گفت که ما ایرانی‌ها هیچ‌گاه نباید همدیگر را تنها بگذاریم و باید دست هم را در مواقع سختی بگیریم.

او ادامه داد: همه ما یک جسم و یک جان داریم. باید همانند جسممان روان خود را نیز تغذیه کنیم. باید پاک زندگی کنیم آنگونه راحت خواهیم بود. موسیقی باید به گونه‌ای باشد که برای مردم مفید باشد. نوازنده شدن به یک عمر زمان نیاز دارد. اگر بخواهیم برای موسیقیدان شدن زمان تعیین کنیم اصل هنر را از دست خواهیم داد. باید صبور بود تا به نتیجه برسیم. گاهی اوقات برای موسیقیدان‌ها خیال منفی زیادی پیش می‌آید که تمرکز فرد را بر هم می‌زند. باید انرژی منفی را از خود دور کنیم تا به نتیجه برسیم. فکر و خیال منفی ما را از هدفمان دور می‌کند.
شکارچی اعلام نمود که اگر کسی صبور باشد حتماً به نتیجه خواهد رسید.

او اضافه کرد: یک نوازنده باید هر چه را که بلد است اجرا کند حتی اگر بد باشد چون اینگونه است که آماده می‌شود به اجراهای بزرگ‌تر رود و بتواند جلوی عموم اجرا کند.

شکارچی همچنین درباره اصول تدریس موسیقی گفت: معلم‌ها باید رمز و راز کار کردن را به درستی بدانند و نباید اعتماد به نفس شاگرد خود را از او بگیرند. اگر دیدیم یک شاگرد حتی در یک سال هم هیچ تغییری نکرد او را سرخورده نکنیم چون در آخر نتیجه خواهیم گرفت. اگر معلم سرشار از عشق باشد، شاگرد نیز همین‌گونه عمل خواهد کرد.
این موسیقیدان در ادامه صحبت‌های خود لحظاتی را به نواختن کمانچه اختصاص داد.

توجه درستی به آوازهای نواحی ایرانی نشده است

رامبد صدیف چهارمین سخنران این نشست چند نکته درباره آواز اعلام نمود و گفت: علی‌رغم رشد روزافزون موسیقی در بین جوانان به دلیل برنامه‌های نادرست توجه درستی به آوازهای نواحی ایرانی نشده است و این امر باعث تجاری شدن و از بین رفتن هویت آواز ایرانی شده است. همچنین طی دهه‌های پیشین توجهی به استادان آن نشده است. همچنین توجه نکردن رسانه‌ها به استادان آواز نواحی که در نتیجه باعث تربیت شدن شاگردان عاری از خلاقیت شده است.
 

صدیف در ادامه حین نام بردن اسامی تعدادی از استادان آواز نواحی به گریه افتاد و ضمن عذرخواهی ادامه داد: بی‌توجهی به آواز نواحی باعث شده تا شاگردان موسیقی نحوه درست موسیقی نواحی را نبینند و با آن آشنا نباشند. هم‌نشینی استادان و هنرجویان اجازه رشد را به آنها می‌داد. الآن بیشتر کارها کپی کاری است گرچه که در گذشته آنگونه نبود.
وی در پایان سخنان خود اعلام نمود که شاید برگزاری کارگاه‌های اختصاصی آواز و موسیقی نواحی به بهبود شرایط فعلی این حوزه‌های موسیقی کمک کند.

موسیقی زبان گنگی دارد

به گزارش صلح خبر، مهدی آذرسینا پنجمین سخنران گفت: زمانی که از هنر صحبت می‌کنیم در ادامه به موسیقی می‌رسیم. در موسیقی ما نوازنده حرف اول را می‌زند. باید بدانیم که از موسیقی چه می‌خواهیم. هدف انسان‌هایی که برای تعلیم و تربیت تلاش می‌کنند این است که جنبه انسانیت افراد را تربیت کنند. موسیقی زبان گنگی دارد و باید سواد آن را به خوبی داشت تا بتوان فهمید که چه می‌گوید. برای آموزش موسیقی نواحی بدانیم چه لازم است. باید آموزش سینه به سینه و شنیداری در آموزش موسیقی کودک در نظر گرفته شود. از ابتدا نباید برای کودکان نت را آموزش داد.
او ادامه داد: آدمی که با موسیقی سرو کار ندارد مرده است و من نمی‌دانم چگونه زندگی می‌کند؟

تلاش برای آموزش درست موسیقی نواحی و عدم تمایل هنرجویان

عطا امیدوار نیز اعلام نمود: یک ستاره باید آنقدر در کار خود وارد باشد که بی‌هیچ تأملی کار خود را انجام دهد. همیشه تفکر عقب‌تر از احساس است. من اینجا هستم تا درباره موسیقی اصیل ایرانی حرف بزنم. از زمان رادیو ایران موسیقی ما تقریباً حذف شده و تنها نوای ساز افرادی به گوش می‌رسید که صدای کشیدن آرشه ِبه روی ویولن‌هایشان سال‌ها طول می‌کشید. پس از آن افرادی در دانشگاه‌ها ردیف موسیقی ایرانی را وارد کردند گرچه که موسیقی ایرانی ردیف ندارد.

او ادامه داد: الان موسیقی‌های غربی جا افتاده و سالن‌ها برای آنها پر می‌شود. اجرای موسیقی ایرانی رهبر ندارد. افرادی تلاش کردند تا موسیقی نواحی به درستی آموزش داده شود ولی هنرجویان جوان علاقه‌ای نشان ندادند. الان بداهه نوازی مد شده و همه یک چیز می‌نوازند. گرچه که بداهه نوازی همان مرکب نوازی است و دامنه وسیعی دارد. ما باید ردیف را در موسیقی اصیل ایران کنار بگذاریم. موسیقی اصیل ایرانی با هم هماهنگی و توازن دارد.
انتهای پیام