در میان کوچه پس کوچههای بافت تاریخی و ثبت جهانی شده یزد و در مجاورت بوستان شاه ابوالقاسم، خانهی تاریخی رفیعیان رخنمایی میکند، بنایی ارزشمند که به بام یزد نیز شهره است.
قدمتش به اواخر دورهی زندیه و اوایل دورهی قاجار بازمیگردد و در سال 1394 به شماره 31285 در فهرست آثار ملی ایران ثبت شده و با قدمتی 250 ساله معرف معماری سنتی ایران است.
این بنا که هم اکنون با رویکرد مرمت سبکی، مرمت و نوسازی شده به عنوان کتابخانه گردشگری، تجربهای جدید و فعالیتی منحصر به فرد را برای شهر جهانی یزد رقم زده است و در آن، کتب و منابع دیداری و شنیداری پیرامون فرهنگ، هنر، معماری و تمدن ایران زمین به زبانهای زنده دنیا در معرض دید گردشگران قرار گرفته است.
اولین کتابخانه ثابت گردشگری دنیا پنج اتاق شامل اتاقهای کتب فرش و قالیچه، کتب ایرانشناسی، نقشهها تاریخی، کتب کاشی و نقاشی و اتاق امام حسین (علیه السلام) دارد که اتاق کتب مذهبی موسوم به اتاق امام حسین(ع) در این کتابخانه، تاریخ مصور قیام عاشورا را برای گردشگران خارجی و داخلی روایت میکنند.
در جای جای این خانه تاریخی از روی میز گرفته تا داخل طاقچههای این خانهی سنتی و میراثی، کتب متنوعی به زبانهای مختلف دنیا به چشم میخورد که گردشگران را ساعتها پای مطالب خود مینشاند.
این کتابخانه که بنا به اظهارات مدیرانش، اولین کتابخانه ثابت گردشگری ایران و دنیا و سومین کتابخانهی گردشگری دنیاست، در دل بافت تاریخی یزد و در بنای بام یزد واقع شده است. در واقع بام یزد، مرکزیترین نقطهی بافت تاریخی است که از آن می توان کویر یزد را در یک سمت و شیرکوه پر صلابت را در سمت دیگر مشاهده کرد. این نقطه از بافت تاریخی یزد همچنین دید مناسبی به گنبد زندان اسکندر، بقعه 12 امام، مسجد جامع و سایر بناهای مطرح این بافت جهانی دارد.
محمد حسین میرجانی، مدیر داخلی و راهنمای این کتابخانه گردشگری در گفتو گو با خبرنگار صلح خبر با اشاره به وجود بیش از 1500 جلد کتاب در این کتابخانه، میگوید: هر چند هنوز آثار این کتابخانه پایش سیستماتیک نشده اما حدود 1500 جلد کتاب که قدیمیترین آنها متعلق به زمان پهلوی اول است، در مخزن کتابخانه وجود دارد.
وی اضافه میکند: کتابهای این کتابخانه در زبانهای مختلف آلمانی، ایتالیایی، روسی، انگلیسی، چینی، اسپانیایی، لهستانی، پرتغالی و زبانهای دیگری هستند که بیشتر موضوعات آنها مربوط به موضوعات مختلف ایرانشناسی، تاریخ، فرهنگ و صنایع دستی یزد است.
میرجانی با بیان این که کتابخانه گردشگر یزد ثبت ملی نیز شده است، میگوید: طبق جست و جوهای صورت گرفته، این کتابخانه تنها کتابخانه ثابت گردشگری کشور و دنیا و سومین کتابخانه گردشگری دنیا است چرا که یکی از آنها در ترن ژاپن و دیگری در یک کشتی ایتالیاییست.
وی که معتقد است این کتابخانه باید بیشتر شناخته شود، تصریح میکند: در صورتی که گردشگران داخلی و خارجی و همچنین بازدیدکنندگان با محوطه کتابخانه روبرو شوند، بسیار از آن استقبال خواهند کرد اما اکثر افراد که از این کتابخانه هیچ اطلاعاتی ندارند، آن را مانند کتابخانههای معمولی تصور میکنند لذا رغبتی برای ورود به آن نشان نمیدهند.
مدیر داخلی اولین کتابخانه گردشگری ایران ادامه میدهد: هر چند به تازگی نسبت به اطلاع رسانی و تبلیغات این محل اقدام کردهایم اما بنرهای این کتابخانه در سایتهای مختلف گردشگری چون « Trip Advisor » وجود دارد و گردشگران بسیاری از این طریق به این محل رهنمود میشوند. اگر حمایت شویم میتوانیم در رونق هر چه بیشتر گردشگری علمی و فرهنگی شهرمان تاثیر بگذاریم.
میرجانی، استفاده از ظرفیت این محل در برگزاری برنامههای فرهنگی را از دیگر مزایای کتابخانه گردشگر میداند و میگوید: برخی دورهمیها و نشستهای تخصصی اساتید دانشگاهی و تشکلهای دانشجویی در محل این کتابخانه برگزار میشود.
انتهای پیام