صلح خبر – صدف پیکامی: سیستان و بلوچستان از آن دسته استان هایی است که متاسفانه آنطور که باید و شاید مورد توجه گردشگران قرار نگرفته است. این استان تا کنون تنها مقصد تعداد اندکی از جهانگردها و ماجراجویان بوده است. کمتر پیش می آید که برای تعطیلات کسانی را ببینیم که بگویند مقصدشان این استان پهناور و بکر است. علل زیادی موجب این بی توجهی بوده اند.

حال در این مطلب می خواهیم به معرفی اجمالی استان دیدنی سیستان و بلوچستان بپردازیم. همانطور که می دانید کشور ما ایران دارای اقلیمی متوع است که تنها اگر آن را باور کنیم، می توانیم در تمام سال برای سفر انتخاب های جالبی داشته باشیم. مطمئن باشید که اگر به موقع و در فصل مناسب به سیستان و بلوچستان سفر کنید، سفری به یاد ماندنی و عالی را تجربه خواهید کرد.

سیستان و بلوچستان دارای تاریخی کهن و پرفراز و نشیب است که در ادبیات ما نیز به آن اشارات فراوانی شده است. رستم، شخصیت اصلی شاهنامه ی فردوسی زاده ی این سرزمین است و در شاهنامه ماجراهای زیادی در این خطه ی عالی رخ می دهد.

اگر می خواهید به سیستان و بلوچستان، این سرزمین کهن سفر کنید بهتر است در زمستان و نوروز این مقصد را انتخاب کنید. در این فصول آب و هوای منطقه بسیار معتدل است و گردشگران می توانند به راحتی از تمام نقاط دیدنی آن بازدید کنند.

این نکته را بدانید که علی رغم دیدنی بودن این منطقه، متاسفانه سیستان و بلوچستان یکی از محروم ترین استان های ایران است. جالب است بدانید که این استان پس از استان کرمان وسیع ترین و بزرگترین ایران است. این استان یکی از استان های مرزی جنوب شرق است که با پاکستان نیز هم مرز است. این استان به علت مرزی بودن و ارتباط نزدیک با افغانستان و پاکستان موقعیت حساس و استراتژیکی را دارا است. به علت وسعت این استان است که آب هوای متنوعی را در این منطقه شاهد هستیم.

طیف آب و هوایی کوهستانی تا گرم و خشک در این منطقه وجود دارد. زاهدان مرکز سیستان بلوچستان است که به شبکه ی راه آهن سراسری کشور وصل است. پس یکی از راه های سفر به سیستان و بلوچستان استفاده از قطار است. وجه تسمیه ی سیستان را اگر بخواهید بدانید این است که 2500 سال قبل از میلاد مسیح قومی به نام قوم “سکا” در اطراف رود هیرمند سکنی گزیده و تمدنی را پدید آوردند.

در آن زمان نام این منطقه را سجستان یا سکستان نهادند که به مرور زمان تبدیل به سیستان شد. قوم “بلوچ” نیز که ریشه ی آن ها در منطقه ی کرمان یافت شده است به کنار دریای عمان آمدند و در آن جا اقامت کردند که در نهایت این سرزمین پهناور، سیستان و بلوچستان نام گرفت. این بخش وسیع از کشور ما از کرانه ی رود هیرمند تا ساحل دریای عمان، طبیعت عجیب و متنوعی را به گردشگران خود عرضه می کند. این طبیعت شامل صحراهای وسیع، جنگل، بنادر مختلف و حتی کوهستان است. این استان دارای 19 شهرستان است که عبارتند از زاهدان ، زابل ، زهک ، نیمروز، هامون ،هیرمند، میرجاوه، ایرانشهر، چابهار، خاش، دلگان ،زابلی، سراوان ، سرباز، سیب سوران، فنوج، قصرقند، کنارک و نیک شهر.

حال وقت آن است که چند نمونه از جاذبه های این استان رنگارنگ را برشماریم و معرفی کنیم.

شهر سوخته

شهر سوخته که قدمتی 5000 ساله دارد در راه جاده ای بین زابل و زاهدان قرار گرفته است. شهر سوخته یکی از تمدن های شهری دوران باستان است که چند سال قبل در فهرست یونسکو نیز به ثبت رسید. این شهر که در حاشیه ی رود هیرمند و دریاچه هامون پدید آمده بود، متعلق به دوران تاریخی برنز است. مردم این شهر باستانی که یکی از پیشرفته ترین شهرهای باستانی جهان به شمار می آید، بین سال‌های ۳۲۰۰ تا ۱۸۰۰ قبل از میلاد در آن سکونت داشته اند.

جالب است بدانید که این شهر که اکنون مانند یک بیابان خشک است، زمانی یکی از سرسبزترین و خوش آب و هوا ترین مناطق فلات ایران بوده است. شهر سوخته دارای قسمت های مختلفی مانند قسمت، مسکونی، گورستان و قسمت صنعتی بوده که در کل حدود 280 هکتار وسعت داشته است. این شهر پیشرفته که در زمان خود یکی از مهم ترین تمدن ها بوده، بر خلاف تصور دچار آتش سوزی نشده است بلکه تغییرات اقلیمی خاک و … باعث نابود شدن این شهر و تمدن شده است. در سال های اخیر کشفیات زیادی در این شهر باستانی انجام شد که اطلاعات بسیار جالبی را از سیستم شهری و زندگی مردم آن دوران به ما می دهد. این مکان قطعا یکی از شگفتی های سیستان بلوچستان محسوب می شود.

قلعه های ایرانشهر

اگر از گردشگرانی باشید که علاقه به اماکن تاریخی داشته باشید، ایران شهر مقصد فوق العاده ای می تواند باشد. ایرانشهر دارای تعداد زیادی قلعه است که هر کدام داستان و تاریخ خود را دارند. یکی از این قلعه های قلعه ی ایرانشهر یا ناصری نام دارد که در دوره ی ناصر الدین شاه قاجار بنا نهاده شده است. این قلعه که توسط یکی از بزرگترین معمارهای آن دوران طراحی شد ساختنش 7 سال طول کشید.

این قلعه که به مقصود پایگاهی نظامی بنا شده بود، جایگزین قلعه ی قدیمی تر این منطقه یعنی قلعه ی بمپور شد و تبدیل به مرکز فرماندهی نیز شد. قلعه های دیگر اینرانشهر نیز مانند قلعه ناصری هر کدام به دلیلی بنا شده اند و متعلق به دورانی تاریخی هستند. این قلعه ها عبارتند از قلعه اسپیدژ، قلعه سرباز، قلعه چهل دختر و قلعه دامن.

بند چابهار

چابهار یک بندر آزادو تنها بندر اقیانوسی ایران است. این بندر که در زمستان گرم ترین نقطه ی کشور و در تابستان خنک ترین بندر ایران است، بسیار دیدنی است. این بندر به تنهایی دارای جاذبه های فراوانی است. دو جاذبه ی گردشگری مشهور این بندر جنگل حرا، تالاب لیپارو ساحل صخره ای است.

جنگل حرا

این جنگل در منطقه گواتر قرار دارد. درخت های این جنگل 3 تا 6 متر ارتفاع دارند و دارای رنگ سبز روشن زیبایی هستند. این درختان در آبهای عمیق این منطقه رشد می کنند. آب این منطقه به دریای عمان می ریزد. نکته ی جالب اینجاست که این جنگل استثنایی به نوعی جنگلی در آب است. وسعت جنگل حرا 250 هکتار است. تنوع گیاهی یکی از شگفتی های این جنگل است. گل های شاه پسند و تخم مرغی شکل به وفور در این منطقه رویت می شوند.

تالاب لیپار

این تالاب که به آن تالاب صورتی نیز معروف است. این تالاب درشرق چابهار به سمت ساحل گواتر قرار دارد. رنگ صورتی این تالاب به دلیل وجود فراروان پلانکتون‌های گیاهی است که در آن وجود دارد و به رنگ قرمز دیده می شود.

ساحل صخره ای چابهار

این ساحل که پر از صخره های غول پیکر است به دلیل وجود موج های بزرگ است. موج ها سهمگین در این قسمت با برخورد با صخره های بزرگ به طول متر می رسند که در فصل بادهای موسمی بلند تر هم می شوند. این پدیده ی عالی می تواند هر گردشگری را سرشار از هیجان سازد.

جزیره شیطان

این جزیر که در جنوب شرقی ترین ناحیه ی کشور است، جزیره ای است که امکان دارد تا چند سال دیگر به زیر آب رود. این جزیره هم اکنون نیز گاهی به صورت کامل بر اثر جزر و مد زیر آب دریا می رود و دوباره پدیدار می شود.

روستای کلپورگان

روستای کلپورگان در نزدیکی شهر سروان که خود بسیار دیدنی است واقع شده است. این روستا برای ستاره ها و علاقه مندان صنایع دستی مکانی آشنا است. قدمت این روستا که به آن موزه ی زنده نیز می گویند، 7000 سال است. زنان بلوچ در این منطقه بدون آن که از چرخ سفالگری و یا هیچ دستگاه دیگری استفاده کنند تنها با هنر دستان پرتوئانشان سفالینه های با ارزشی را خلق کرده و می کنند. این هنر آن ها از هر نسل به نسل بعدی به صورت شفاهی و سینه به سینه منتقل شده است. این روستا که به سبب همین هنر شهره ی جهان شده است توسط یونسکو به ثبت جهانی رسیده است. بسیاری از هنردوستان دنیا در آرزوی سفر به این منطقه هستند. این روستا قادر است هر بیننده و گردشگری را مجذوب و مسحور خود سازد.

در این مطلب ما تنها توانستیم به تعداد انگشت شماری از جاذبه های سرزمین پهناور سیستان و بلوچستان بپردازیم. شاید بهتر باشد برای دیدن و لمس این دیار کهن به این استان سفر کرد و از منابع طبیعی و تاریخی آن لذت فراوان برد.