به گزارش صلح خبر، این روزها که ایام ارتحال امام خمینی (ره) بنیانگذار جمهوری اسلامی و سالگرد انتخاب حضرت آیتالله خامنهای به رهبری انقلاب اسلامی با شیوع ویروس کرونا در کشور از یک سو و فشارهای همه جانبه ایالات متحده به ایران از سوی دیگر مصادف شده است، نگاهی به بیانات و اندیشههای رهبران جمهوری اسلامی نشان میدهد که حفظ وحدت از ملزومات اداره این روزهای کشور به حساب میآید.
افتراق کلمه، در حکم انتحار
از دیدگاه امام خمینی (ره) داشتن وحدت و اتحاد یک تکلیف شرعی است. این تکلیف بهویژه در هر جا که مصالح کلیتر در خطر باشد، به طور عمده جنبه وجوب پیدا میکند و بر همگان فرض میشود و در شرایط خاص و بحرانی حتی امام (ره) فقدان وحدت را نوعی انتحار و خودکشی میدانند.
ایشان در این زمینه فرمودند: «امروز ما مکلف هستیم که در هر لباس و هر شغلی هستیم، از اختلاف کلمه احتراز و به وحدت اسلامی که پیوسته مورد سفارش کتاب و سنت است گرایش نموده و کلمه حق را عُلیا و کلمه باطل را سفلا قرار دهیم. در این موقع حساس که کشور ما و اسلام عزیز در معرض خطر عظیم است، تکلیف همه گروهها و افراد، خطیر و عظیم است. سستی و سردی در حال حاضر و اختلاف و افتراق کلمه، در حکم انتحار و به هدر دادن خون فرزندان اسلام است (صحیفه امام، جلد ۴، صفحه ۳۱۱).
از طرفی امام (ره) در بعضی موارد جدایی و افتراق را خیانت به اسلام میدانند چون باعث ایجاد خلل در قدرت اسلام میشود و باعث شکست اسلام و مسلمین خواهد شد. ایشان درباره این موضوع اظهار کردند: «نگذارید خائنان در صفوف فشرده شما نفوذ کنند، نگذارید آنهایی که تفرقهافکنند به بهانههای بیجا در بین شما تفرقه بیندازند؛ جلو این تفرقهها را بگیرید. برای اسلام خدمت کنید؛ اسلام مأمور کرده ما را به وحدت کلمه. تفرقهاندازان از اسلام بیرونند.» (صحیفه امام، جلد ۷، صفحه ۱۳۰).
از دیدگاه امام (ره) توجه نکردن به وحدت و ترک آن در زمره گناهان کبیره و جرمهای بزرگ به حساب میآید تا جایی که ایشان تاکید کردند: «اگر چنان چه در یک وقتی هم یک همچو مطلبی واقع شود، آن هم یک جرم است. امروز این مسأله _تضعیف وحدت_ جرم بسیار بزرگی است». (صحیفه امام، جلد ۱۲، صفحه ۱۱۸).
امام خمینی (ره) پیش از انقلاب اسلامی هم بر موضوع وحدت تاکید داشتند اما پس از پیروزی انقلاب اسلامی زمینههای بیشتری برای اختلاف میان نیروهای انقلاب فراهم شد؛ اختلاف میان نیروهای نظامی ارتش، سپاه و کمیته در زمان جنگ هم حائز اهمیت بود و امام (ره) بارها بر لزوم وحدت تمام نیروهای نظامی و “ید واحده” بودن آنها تاکید میکردند و اختلاف آنان را مساوی با شکست در جنگ میدانستند.
از سوی دیگر، وجود قومیتها و مذاهب گوناگون که در داخل کشور وجود داشت، زمینه اختلاف قومی و فرقهای را فراهم میکرد. غائله کردستان، سیستان، ترکمنصحرا و… همه و همه با جداسازی گوشهای از امت مسلمان و دامن زدن به اختلافات فرقهای و مذهبی همراه بود. حضرت امام یکی از زمینههای تبلیغی مورد نظر خود را ایجاد وحدت میان این اقشار و تاکید بر اسلامیّت همه مردم ایران قرار دادند.
وحدت دولت و ملت و وحدت اجزا و عناصر گوناگون دولت با یکدیگر، وحدت گرایشهای سیاسی و احزاب و اجتماع آنان در تحت حزب واحد اسلام، جنبههای دیگری از وحدت مورد تاکید حضرت امام در سالهای پس از پیروزی انقلاب بود. در بُعد خارجی هم وحدت میان مسلمانان جهان و مستضعفان عالم از آرزوهای دیرین ایشان بود که پس از انقلاب و قبل از انقلاب بر آن تاکید فراوان داشتند.
وحدت و امنیت
از طرفی لزوم وحدت و حفظ آن به دلیل ایجاد امنیت از تاکیدات مقام معظم رهبری بوده و هست. حضرت آیتالله خامنهای در خطبههای نماز جمعه تهران در ۲۶ فروردین ۷۹ درباره اهمیت این موضوع، اظهار کردند: «من بر روی وحدت ملی تأکید بیشتری دارم، به خاطر اینکه امنیت هم ناشی از وحدت است، اگر وحدت نباشد، امنیت ملی هم به خطر میافتد و ایجاد ناامنی میشود.»
همچنین لزوم وحدت میان ارکان مختلف نظام و سیاسیون با وجود اختلاف سلیقه در روش ها از تاکیدات رهبر انقلاب اسلامی بوده که به طور مثال ایشان در دوم اردیبهشت ۷۹ در دیدار با تنی چند از شخصیتها و سران احزاب و جناحهای سیاسی کشور، با تأکید بر “ضرورت وفاداری به شعارها و مواضع اصولی انقلاب و با تبیین دیدگاههای دشمنان داخلی و خارجی، و لزوم شفافگری صریح در مقابل آنان، در جهت عینیت بخشیدن به وحدت ملّی”، فرمودند: «شما باید در جایگاه حقیقی خود محکم بایستید و با در دست گرفتن ابتکار عمل، با دوستان دیگری که در اصول انقلاب و نظام با هم توافق نظر دارید، گرد هم آیید و با تکرار اصول مشترک و تأکید بر خط امام، عدم جدایی دین از سیاست و دیگر اصول انقلاب، ضدانقلاب را منزوی و مرزهای خود را با آنها کاملاً مشخص کنید و وحدت ملی را عینیت بخشید، بنده نیز از شما حمایت خواهم کرد.»
دست دوستی دولت به سوی مجلس
اینها تنها نمونههایی از تاکیدات رهبر فقید و رهبر فعلی جمهوری اسلامی درباره وحدت بود که به آن اشاره شد و از همین بیانات میتوان به مسائلی که در حال حاضر کشور با آن دست و پنجه نرم میکند، نگاه کرد. شیوع ویروس کرونا در کشور با فشارهای همهجانبه ایالات متحده آمریکا و متحدانش بر ایران ترکیب شده تا مشکلات فزایندهای برای مسئولان در اداره امور کشور ایجاد شود و اینجاست که بحث داشتن وحدت در همه ارکان نظام جمهوری اسلامی و حفظ آن اهمیت بیشتری پیدا میکند؛ از مسئولان حاضر در قوه مجریه گرفته تا قوه مقننه که به تازگی نمایندگان جدیدی بر کرسیهای آن نشستهاند در شرایط کنونی به جای کشمکشهای بیهوده سیاسی باید با حفظ وحدت به دنبال باز کردن گرهای از مشکلات کشور و مردم باشند. همچنین قوه قضاییه و دیگر ارکان نظام میتوانند در موارد متعددی با همکاری با قوای دیگر باری را از دوش مردم و مسئولان بردارند.
به همین دلیل رئیسجمهور با توجه به شروع به کار مجلس یازدهم، روز ۵ آذر در توئیتر، نوشت: «با عبور مجلس از سن ۴۰ سالگی و آغاز دهه پنجم فعالیت آن، مردم چشم امید به همکاری یکساله دولت دوازدهم و مجلس یازدهم دوختهاند. دولت از هماکنون دست دوستی خود را به سمت مجلس جدید دراز میکند.»
این دراز کردن دست دوستی از طرف رئیس قوه مجریه به سوی قوه مقننه میتواند اتفاق مبارکی باشد که البته نیاز به همکاری نمایندگان جدید مجلس دارد.
روحانی همچنین صبح چهارشنبه ۷ خرداد در مراسم افتتاحیه یازدهمین دوره مجلس شورای اسلامی گفت: «هم دوران دولت چهار ساله و کوتاه است و هم دوران مجلس؛ اما با همکاری دولت و مجلس میتوانیم برای دههها و حتی قرنها برای مردم یادگار ماندگاری بجا بگذاریم. مجلس ها و دولت ها آمدند و رفتند اما میبینیم قانون مدنی کشور برای دهه ها در بیش از یک قرن به عنوان محکم ترین قانون هنوز هم جای افتخار برای ایران و قانونگذاری ایران است. دولت و مجلس در همه زمینه ها میتوانند با هم همکاری کنند، اما بهترین همکاری لایحه خوب از سوی دولت و تصویب آن از سوی مجلس است.»
رئیسجمهور با تاکید بر اینکه “امیدوارم در یک سال باقی مانده دولت دوازدهم و آغازین سال مجلس یازدهم بتوانیم با یکدیگر همکاری داشته باشیم”، تصریح کرد: «خواست من از مجلس یازدهم این است که در سال پایانی دولت و سال آغازین مجلس یازدهم بتوانیم دوران پیوند و پیروزی را شکل دهیم؛ امروز در دوره ایستادگی و بردباری هستیم اما میتوانیم با پیوند و هم افزایی در کنار هم بایستیم. به هیچ عنوان دنبال این نیستیم که مجلس از دو وظیفه خود به عنوان تقنینی و نظارت کوتاه بیاید؛ چرا که ما بهدنبال مجلس کارآمد هستیم و همانطور که مقام معظم رهبری در پیام خود به مجلس یازدهم تاکید کردند به دنبال مجلسی هستیم که برای مردم امید و برای دولت تکیهگاه باشد. بدنبال آن هستیم که رابطه دولت و مجلس به گونه ای باشد که در سالی سخت که با تحریم دشمن و ویروس خطرناک کرونا مواجهیم، بتوانیم کشور را اداره کنیم و در مقابله با کرونا به موفقیت نهایی برسیم.»
از طرفی رئیس قوه مجریه به مشکلات کنونی کشور اشاره کرد و در راستای همان حفظ وحدت خطاب به نمایندگان مجلس یازدهم گفت: «هم در زمینه مبارزه با کرونا و هم در زمینه مبارزه در برابر جنگ اقتصادی آمریکا و اقدامات تروریستی او که اقداماتی هم تروریسم اقتصادی و هم درمانی است میتوانیم در کنار همدیگر در برابر تحریم و تحریک آنها و بیماری کرونا باستیم؛ راهش همکاری و همافزایی است؛ بیتردید مجلس شورای اسلامی کارش اجرا و مسئولیتهای اجرایی و مسئولیتهای قضایی نیست؛ استقلال قوا در قانون اساسی تبیین شده اما این استقلال به معنای تنازع قوا و در برابر یکدیگر ایستادن نیست، بلکه باید با حفظ استقلال قوا، تعامل قوا به گونهای باشد که به اهداف نظام دست یابیم؛ مجلس، دولت، قوه قضاییه و نیروهای مسلح همه برای رفاه و آسایش مردم، نظم عمومی، عدالت و استقلال و همچنین حفظ و تامین منافع کشور فعالیت میکنند؛ بنابراین آن هدف را در ضمن اجرای وظایف خود نباید از یاد ببریم.»
رئیسجمهور در این نطق خود مثل توئیت دو روز قبل از آن تاکید کرد: «دولت دست خود را به سمت مجلس یازدهم دراز میکند؛ ما از مجلس اخوت را میخواهیم، همانطور که همه ما از رهبری بزرگوارمان ابوت را میخواهیم. مطمئنم هستم که در این سال سخت به مردم امید بیشتر و یأس بزرگی به دشمنان میدهیم و پیشرفت کشور را ادامه خواهیم داد.»
حال باید دید دست اخوتی که رئیس قوه مجریه در سال پایانی دولتش به سوی مجلس دراز کرده از سوی نمایندگانی که با شعارهای انقلابی ئوارد پارلمان شدهاند چگونه پاسخ داده خواد شد.
قدردانی مجلس از زحمات دولت با یک اما…
البته در همین زمینه محمدباقر قالیباف رئیس جدید مجلس شورای اسلامی در اولین نطق پیش از دستور خود در جلسه علنی یکشنبه ۱۱ خرداد مجلس شورای اسلامی تاکید کرد: «مجلس یازدهم نه بنای تقابل و مچگیری دارد و نه در پیگیری منافع و حقوق مردم مسامحه میکند، مجلس یازدهم تلاش میکند موانع قانونی دولت در مسیر خدمترسانی به مردم را حذف و اصلاح کند، اما در عین حال اجازه نخواهد داد دولت در اجرا و پیادهسازی قوانینی که حل کننده مسائل مردم است، سهلانگاری کند.»
قالیباف همچنین در جلسه علنی صبح سهشنبه ۱۳ خرداد و در جریان بررسی وضعیت اقتصادی کشور با حضور رئیس کل بانک مرکزی و رئیس سازمان برنامه و بودجه اظهار کرد: «ما منکر زحمات دولت نیستیم؛ بلکه قدردان زحمات دولت هستیم اما واقعیتهایی وجود دارد که از خواستههای اساسی مردم، نظام و رهبری از ابتدای انقلاب بوده و باید به آن توجه کنیم.»
این اظهارات میتواند به نوعی پاسخ به تقاضای رئیسجمهور برای همکاری با مجلس باشد. هرچند باید دید که دولت و مجلس در این ایام خاص که با تاکیدات امام و رهبری نیاز بیشتری به وحدت و همدلی وجود دارد در عمل آیا میتوانند همکاری مناسبی با یکدیگر داشته باشند تا این همکاری و وحدت به عبور از روزهای سخت کنونی و رساندن کشور به اهداف والای بنیانگذار انقلاب اسلامی و مقام معظم رهبری و همچنین حل شدن مشکلات مردم منجر شود.
انتهای پیام