اواخر شهریور ماه ۱۳۹۵ اسحاق جهانگیری معاون اول رئیس‌جمهوری، آئین‌نامه اجرایی شناسه‌های کالا و رهگیری کالا موضوع ماده (۱۳) قانون مبارزه با قاچاق کالا و ارز که به تصویب هیئت وزیران رسیده بود را برای اجرا ابلاغ کرد.
ماده ۲۰ این آئین‌نامه مسئولیت اجرای آن‌را به وزارت صنعت، معدن و تجارت محول کرده و طبق ماده ۱۲ آن وزارت صنعت، معدن و تجارت موظف است “امکان ثبت شناسه رهگیری و دریافت گواهی الکترونیکی را در سامانه جامع تجارت فراهم کند و یکتا بودن شناسه‌های رهگیری را در سطح تمامی کالاهای مشمول، تضمین کند”.
در یکی از اظهارنظرهای رسمی در این رابطه خرداد ماه سال ۱۳۹۶ سرپرست وقت معاونت بازرگانی وزارت صنعت، معدن و تجارت اعلام کرد که کدهای شناسایی و رهگیری برای کالاهایی در سه گروه مختلف تعریف و طراحی شده و قرار بود در مرحله بعد شناسه رهگیری نیز ارائه شود که به گفته وی امکان مناسب‌تری برای رصد و ممیزی کالا در سطح بازار ایجاد می‌کند، اما “در حال حاضر اطلاعات دقیقی از اینکه این طرح در چه مرحله‌ای است و تاکنون برای کدام صنایع اجرا شده، در دست نیست”.
در این شرایط وجود برندهای متفرقه و بعضاً بی‌کیفیت در بازار نشان می‌دهد که حتی اگر این طرح اجرا شده باشد، تأثیر ملموسی در زندگی مردم نداشته است؛ چراکه خریداران همچنان به ابزار نیرومندی برای تشخیص کالای قاچاق و بی‌کیفیت مجهز نیستند.
در این میان لوازم خانگی برقی با اولویت تلویزیون، یخچال، فریزر، کولرگازی و اسپیلت، ماشین لباسشویی و ظرفشویی و جاروبرقی از جمله کالاهای گروه دوم این آئین‌نامه را تشکیل می‌داد، اما به گفته دبیرکل انجمن صنایع لوازم خانگی، هنوز خبری از اجرای این طرح در بخش صنایع لوازم خانگی نیست.
دلیل بالا رفتن قیمت لوازم خانگی
در همین رابطه حبیب الله انصاری – دبیرکل انجمن صنایع لوازم خانگی – در گفت‌وگو با صلح خبر، اظهار کرد: سال گذشته واردات لوازم خانگی رسماً ممنوع شد، چراکه نظر ما این بود که قدرت تولید برای پاسخ‌دهی به نیاز مردم در صنعت لوازم خانگی وجود دارد.
وی افزایش هزینه‌های تولید را عامل بالا بودن قیمت لوازم خانگی عنوان کرد و گفت: در حال حاضر با توجه به اینکه در بازار قدرت خرید وجود ندارد، تولیدکنندگان لوازم خانگی محصولات خود را با حداقل سود عرضه می‌کنند.
دبیرکل انجمن صنایع لوازم خانگی با بیان اینکه قاچاق و واردات لوازم خانگی به‌ویژه در بانه و شهرهای مرزی، به این صنعت لطمه می‌زند، تصریح کرد: با توجه به اینکه کالاهای قاچاق حقوق گمرکی و مالیات پرداخت نمی‌کنند و برندهای قلابی دارند، با قیمت‌های نسبتاً پایین‌تری نیز عرضه می‌شوند.
وی افزود: با این حال خریداران باید توجه کنند که کالاهای قاچاق، کیفیت، خدمات پس از فروش و نصب و راه‌اندازی ندارند.
انصاری با تاکید بر اینکه سازمان مبارزه با قاچاق کالا و ارز و تعزیرات حکومتی باید با یک نگاه مشترک و برنامه‌ریزی جامع جلوی این پدیده شوم را بگیرند، تصریح کرد: در این زمینه قرار بود سامانه‌ای راه‌اندازی شود که عملیاتی نشد.
جای خالی سامانه شناسایی کالاهای اصلی از قاچاق
دبیرکل انجمن صنایع لوازم خانگی یکی از راه‌های مبارزه با قاچاق را شکل‌گیری سامانه شناسه کالا دانست و گفت: با استفاده از این نوع سامانه‌ها می‌توان همه کالاها را کنترل کرد و از اتاق اصناف هم در این زمینه استفاده کرد.
وی افزود: در صورت اجرایی شدن این سامانه اگر کالای مورد نظر خریدار شناسه رهگیری نداشته باشد، یعنی خارج از خط تولید و به صورت قاچاق وارد شده است؛ بنابراین این روش یکی از راه‌های اصولی مبارزه با قاچاق است.
اخیراً نیز سخنگوی انجمن صنفی تولیدکنندگان لوازم خانگی از افزایش قاچاق لوازم خانگی خبر داد و گفت که دولت باید اقدام مؤثری برای بهبود فضای صنعت لوازم خانگی انجام دهد. همچنین مشاهدات میدانی از بازار لوازم خانگی نشان می‌دهد که این روزها با توجه به ممنوعیت واردات برخی از کالاها و افزایش سرسام‌آور قیمت‌ها، حضور برندهای متفرقه در این بازار پررنگ‌تر شده است.
بنابراین به نظر می‌رسد وزارت صنعت، معدن و تجارت باید سریع‌تر ابزارهای لازم برای شناسایی کالاهای قاچاق را برای خریداران فراهم کند تا مردم برای صرفه‌جویی در هزینه‌های خود در دام کالاهای قلابی نیافتند.
انتهای پیام
