بلاگ نماوا – هستی علیزاده نوری: فیلم «کتاب سبز» برنده جایزه اسکار بهترین فیلم سینمایی شد. فیلمی که در مراسم گلدن گلوب Golden Globes هم بسیار موفق بود. این فیلم که براساس داستان واقعی یک موزیسین کلاسیک، دان شرلی Don Shirley (با بازی ماهرشالا علی Mahershala Ali) و راننده ایتالیایی آمریکای‌اش تونی واللونگا Tony Vallelonga (با بازی ویگو مورتنسن Viggo Mortensen) ساخته شده است، برنده سه جایزه مهم گلدن گلوب و سه اسکار شد.

اما این پیروزی چقدر ارزشمند است؟ در طول مراسم، برای مدت کوتاهی جنجال‌ها و اختلافات حول این فیلم فراموش شد. نقدهای مختلفی به این فیلم وارد شده است، اما مهم‌ترین و جنجال‌برانگیزترین آن‌ها ادعای خانواده دان شرلی است که این فیلم را “سمفونی دروغ‌ها” نامیده‌اند و تصویر غلطی که این فیلم از رابطه شرلی و واللونگا ارائه داده است را محکوم کرده‌اند. آن‌ها معتقدند که رابطه آن‌دو صرفا رابطه کارمند و کارفرما بوده است و رابطه دوستی بین آن‌ها وجود نداشته است.

پس از مراسم گلدن گلوب، هنروران این فیلم مجبور شدند که در مورد اتهامات وارد شده به فیلم توضیحی دهند. در پشت صحنه این مراسم، از علی در مورد اتهاماتی که خانواده شرلی مطرح کرده‌اند، پرسیده شد: “من همیشه وظیفه‌ام را انجام می‌دهم. من مسئول کاری که می‌کنم، دعاها و انرژی مثبتی که از مردم می‌گیرم و زمانی که برای فیلم‌هایم صرف می‌کنم، هستم. و ارزش تمام این‌ها را به خاطر چیزی که از عهده من خارج است و ربطی به من ندارد پایین نمی‌آورم.”

علی اضافه کرد: “من برای دکتر شرلی و خانواده‌اش احترام قائلم و برای آن‌ها آرزوی سلامتی دارم. من همیشه سعی می‌کنم که کارم را به بهترین نحو انجام دهم و در هر پروژه‌ای برای همکارانم احترام زیادی قائلم. در مورد این پروژه، من اصلا از وجود خانواده شرلی بی‌خبر بودم. قرارداد را امضا کردم و با استودیو مذاکره کردم. الان کاری از دست من برنمی‌آید.”

علی مدت‌هاست که سعی دارد این جنجال را سروسامان دهد. پس از مطرح شدن شکایات خانواده شرلی، علی شخصا با برادر شرلی، ماریس Maurice تماس گرفت. برادرزاده شرلی، ادوین در مصاحبه‌ای گفت: “علی به ماریس گفت که اگر به شما توهینی شده است، من واقعا عذر می‌خواهم. من همان چیزی را بازی کردم که در اختیارم قرار داده شده بود. در آن زمان نمی‌دانستم که اقوام نزدیک شرلی در دسترس هستند و امکان کمک گرفتن از آن‌ها برای نوشتن فیلم‌نامه وجود دارد.” همان‌طور که علی به آن اشاره کرد، در هنگام نوشتن فیلم‌نامه مشورتی از خانواده شرلی گرفته نشد.

پس از مراسم گلدن گلوب، از هم‌بازی علی و تهیه‌کننده اختصاصی «کتاب سبز»، اکتاویا اسپنسر Octavia Spencer نیز در مورد خانواده شرلی سوال شد. برخلاف علی که با صراحت و صادقانه به سوالات جواب داد، اسپنسر مسیر سوال‌ها را تغییر داد: “به نظر من صحبت بیشتر در مورد این موضوع فقط باعث ناراحتی بیشتر آن‌ها می‌شود.

به جای آن، دوست دارم به خانواده شرلی در مورد ارزش این داستان برای خودم بگویم. من در چهار پروژه، با داستانی از آن دوران همکاری داشته‌ام و به نظرم این داستانی بود که لازم بود همه از آن مطلع شوند.”

نیک وللونگا Nick Vallelonga، یکی از نویسنده‌های «کتاب سبز»، که این داستان را بر‌اساس تجربیات پدرش که راننده شرلی در تور Deep South خود بود، نوشته است، در مورد این جنجال‌ها به مجله ورایتی Variety گفت: “از این موضوع ناراحتم، چرا که ما به هیچ‌ عنوان قصد ناراحت کردن خانواده شرلی را نداشتیم. پدرم و شرلی یک سال و نیم را با هم گذراندند و پس از آن نیز رابطه دوستی خود را ادامه دادند. خانواده شرلی از خیلی از اتفاقات خبر ندارند و از این‌که با آن‌ها در مورد این فیلم صحبت نکردم، ناراحت شده‌اند. اما اگر بخواهم با شما کاملا صادق باشم، خود دان شرلی بود که از من خواست تا با کسی در مورد این موضوع صحبت نکنم. او از من خواست که فقط بخشی از زندگیش را در این فیلم به نمایش بگذارم. او به من اجازه روایت اتفاقاتی که در طول تور افتاده بود را داد. در آن سفر فقط او و پدرم حضور داشتند. تمام نکاتی که در فیلم‌نامه قرار داده‌ایم به تایید خود دان شرلی رسیده بود. به همین دلیل من نمی‌توانستم با خانواده شرلی در مورد این فیلم صحبت کنم، چون باید سر قولم با دان می‌ماندم.”

او اضافه کرد: “به علاوه، برادر بزرگ او در مصاحبه‌ای گفته است که هنوز فیلم را تماشا نکرده است. به نظر من اگر او فیلم را ببیند، به این نتیجه می‌رسد که ما تمام سعی خود را کرده‌ایم تا شخصیت دان را به همان جالبی و فوق‌العاده‌ای که بود، نشان دهیم. به نظر من اگر خانواده شرلی این فیلم را تماشا کنند می‌بینند که این فیلم در مورد عشق و ارتباط انسان‌ها با هم است. از نظر من تمام این‌ها یک سوتفاهم بزرگ است.”

نویسنده دیگر فیلم‌نامه، برایان هیز کوری Brian Hayes Currie نیز نظر خود را در این‌باره گفت: “این فیلم فقط روایتی از بازه دو ماهه از زندگی دان است، نه داستان زندگی‌نامه او.”در مراسم هیئت ملی بازبینی فیلم National Board of Review، کارگردان «کتاب سبز»، پیتر فارلی Peter Farrelly از فیلم خود دفاع کرد: “کاش خانواده شرلی حس بهتری نسبت به این فیلم داشتند. ما در مورد حق و حقوق فیلم کاملا قانونی عمل کردیم و در این مورد، این دوستان شرلی بودند که باید برای ساخت این داستان رضایت می‌دادند، نه خانواده‌اش. ما سراغ کسانی رفتیم که دان در سال‌های آخر عمرش به آن‌ها نزدیک بود. با این وجود دوست داشتم که خانواده او هم از این فیلم راضی باشند. ما در پی برقراری ارتباط صمیمانه‌ای با آن‌ها هستیم ولی متاسفانه آن‌ها از این قضیه استقبال نمی‌کنند.”

نارضایتی خانواده شرلی از «کتاب سبز» و نقدهایی که به آن در مورد در درجه دوم اهمیت قرار دادن شخصیت دان شرلی نسبت به شخصیت واللونگا، وارد شده است، به شهرت این فیلم لطمه خواهد زد. با این به نظر می‌رسد این نقدها نمی‌تواند مانع موفقیت‌های این فیلم در مراسم جوایز مختلف شود. با توجه به جوایزی که «کتاب سبز» در مراسم گلدن گلوب امسال برد، احتمال موفقیت زیاد این فیلم در مراسم اسکار نیز وجود دارد.

این مطلب از نوشته النا نیکولایو Elena Nicolaou در سایت Refinery۲۹ و ارین نایرن Erin Nyren در سایت ورایتی، گرفته شده است.