برترین‌ها: تومور مغزی به عنوان توده‌ای غیرطبیعی در مغز بیمار به دو صورت خوش‌خیم و بدخیم قابل‌تشخیص است امروزه در علم پزشکی روش‌های درمان بسیاری برای تومور به کار می‌رود که بسته به شرایط بیمار تجویز می‌شوند. در این مطلب با شما هستیم تا به موضوع جراحی تومور مغزی بپردازیم و شما را با این معضل بیشتر آشنا کنیم.

تومور مغزی چیست؟

به طور کلی باید بگوییم که سلول‌های مغزی انسان‌ها برای آنکه میان فعالیت‌های تمامی اجزای بدن هماهنگی و کنترل ایجاد نمایند دائماً در حال تکثیر و رشد هستند. این سلول‌ها تا آخر عمر به صورت کاملاً منظم و یکنواختی به تولید و از بین رفتن ادامه می‌دهند، اما در برخی از شرایط این فرآیند با اختلالاتی روبه‌رو می‌شود و در مرگ سلول‌ها نیز مشکلاتی رخ می‌دهد، آن هم به این شکل که سلول‌ها می‌میرند و نابود می‌شوند، ولی هیچ جایگزینی برای آن‌ها تولید نمی‌گردد. در این حالت سلول‌های قدیمی در جای خود باقی می‌مانند و توده‌های بزرگی را در مغز تشکیل می‌دهند که به عنوان تومور مغزی شناخته می‌شوند.

تومور مغزی ناشی از رشد یک توده غیرطبیعی در مغز است که می‌تواند به قسمت‌هایی دیگر از بدن نیز سرایت کرده و گسترش بسیاری پیدا کند. نکته‌ای که می‌توانیم به آن اشاره کنیم این است که تومور‌های مغزی می‌توانند سرعت رشد متفاوتی داشته باشند و همین مسئله نیز می‌تواند نشان دهد که تومور مغزی تا چه حدی عملکرد سیستم عصبی را تحت تأثیر خود قرار می‌دهد. برخی از تومور‌های مغزی خوش‌خیم هستند و برخی دیگر بدخیم. خوش‌خیم و بدخیم بودن این تومور‌ها نیز به ماهیت و سرعت رشد آن‌ها بستگی خواهد داشت.

تومور‌های مغزی انواع متفاوتی دارند که از میان آن‌ها می‌توان به نوروم آکوستیک، استروسیتوما، متاستاز مغزی، کارسینوما، گلیوبلاستوما، تومور‌های امبریونال، گلیوما، مدولوبلاستوما، منینگیوما، تومور‌های مغزی کودکان، مننژبوم و تومور‌های هیپوفیز اشاره کرد.

علائم تومور مغزی

با وجودی که آزمایش‌ها و معاینه‌های بسیاری وجود دارد که توسط پزشک متخصص مغز و اعصاب صورت گرفته و در تشخیص تومور مغزی مؤثر هستند، علائمی نیز وجود دارند که می‌توانند نشان‌دهنده وجود تومور مغزی باشند. به طور کلی علائمی همچون سردرد‌های شدید و غیرقابل‌تحمل، حملات تشنجی، بروز اختلالات شخصیتی نوسانات خلقی، دوبینی و اختلالات بینایی، سفتی و خشکی شدید در یک طرف بدن، اختلال در حفظ تعادل، حالت تهوع و استفراغ، اختلال در تمرکز، اختلال در برقراری ارتباط، احساس بی‌نظمی و سردرگمی شدید، ضعف عضلانی شدید، اختلال در روند قاعدگی و یائسگی، اختلال در رشد، اختلال در عملکرد جنسی، افزایش یا کاهش ناخواسته وزن و… را می‌توان به عنوان نشانه‌های تومور مغزی در نظر گرفت.

نکته‌ای که در این زمینه باید به آن اشاره کرد این است که تومور مغزی می‌تواند بسته به خوش‌خیم یا بدخیم بودن، محل قرارگیری و همین‌طور زمان بروز، علائم و نشانه‌های متفاوتی داشته باشد. به همین دلیل نیز این علائم نسبی بوده و در افراد مختلف نیز متفاوت خواهند بود. باید این نکته را نیز متذکر شویم که معمولاً یکی از تفاوت‌های تومور‌های خوش و بدخیم در شدت علائم آن‌ها خواهد بود.

درمان تومور مغزی

به طور کلی باید بگوییم که برای درمان تومور مغزی روش‌ها و راه‌های متفاوتی وجود دارد که بسته به شرایطی همچون نوع و درجه تومور مغزی، محل تومور در مغز، اندازه تومور و همین‌طور سن و شرایط جسمانی تومور متغیر خواهند بود. با این حال از رایج‌ترین روش‌های درمانی تومور مغزی می‌توان به عمل جراحی، پرتودرمانی، شیمی‌درمانی و… اشاره کرد؛ بنابراین شرایط تومور مغزی بیمار با مراجعه به پزشک متخصص و انجام معاینه‌های لازم بررسی می‌شود و در نهایت نیز یک درمان مناسب برای آن انتخاب می‌گردد.

جراحی تومور مغزی

جراحی تومور مغزی یکی از بهترین روش‌ها و گزینه‌های درمان تومور مغزی است که معمولاً هم به عنوان اولین گزینه درمانی شناخته می‌شود. اگر تومور مغزی فرد بیمار در جایی قرار گرفته باشد که بتوان به آن دسترسی داشته و آن را عمل کرد، جراحی تومور مغزی می‌تواند موفقیت‌آمیزتر باشد. در برخی از شرایط که تومور‌های مغزی ابعاد کمتری دارند و ساده هستند امکان آنکه با کمک جراحی تومور بتوان آن را از بافت مغزی به طور کامل جدا کرد به مراتب افزایش خواهد یافت. در غیر این صورت تومور‌ها می‌توانند از بافت اطراف جدا گشته و یا در نزدیکی قسمت‌های حساسی از مغز قرار بگیرند و همین مسائل نیز می‌توانند جراحی خطرناک و سختی را به دنبال داشته باشند.

جراحی تومور مغزی انواع متفاوتی دارد که در برخی از آن‌ها بخشی از سر تراشیده شده و در برخی دیگر بی‌حسی عمومی صورت خواهد گرفت. در عمل جراحی باز مغز، بخشی از استخوان جمجمه برای دسترسی به مغز برداشته می‌شود. لازم به ذکر است که بیمار می‌تواند طی برداشتن تمام و یا حتی بخشی از تومور به هوش باشد، اما این موضوع کاملاً به تصمیم و نظر جراح بستگی خواهد داشت. معمولاً در طول عمل جراحی تومور مغزی از فرد بیمار خواسته می‌شود که پا‌های خود را حرکات داده، به شمارش اعداد پرداخته و یا حروف الفبا را به ترتیب بیان کند. با این کار توانایی شخص در دنبال کردن این دستورات می‌تواند در محافظت از بخش‌های مهم مغز به جراح کمک بسیاری کند.

عوارض جراحی تومور مغزی

طبیعی است که جراحی تومور مغزی نیز مانند هر جراحی و روش درمانی می‌توانند عوارضی را به دنبال داشته باشد، به‌خصوص که این جراحی بسیار حساس و خطرناک نیز به حساب می‌آید. معمولاً عفونت یا خونریزی جزء خطراتی هستند که می‌توانند در پی جراحی تومور مغزی دیده شوند. علاوه بر این برخی از خطرات جراحی تومور مغزی می‌تواند به محل قرارگیری تومور نیز بستگی داشته باشد. برای مثال اگر تومور مغزی بیمار در نزدیکی اعصابی قرار گرفته باشد که به چشم اتصال دارد امکان آن نیز وجود خواهد داشت که بیمار بینایی خود را به طور کامل از دست بدهد.

در کنار این خطرات باید بگوییم که احساس درد و ناراحتی تا چند روز بعد از عمل جراحی تومور مغزی کاملاً طبیعی است و می‌توان بخش زیادی از آن را با کمک دارو‌های مشخصی کنترل نمود. در کنار این‌ها احساس خستگی و ضعف نیز می‌توانند به عنوان عوارض جراحی تومور مغزی شناخته شده و به مرور زمان و با توجه شرایط جسمی بیمار کاهش پیدا کند.

علاوه بر این موارد آب آوردن مغز، ورم و… نیز به عنوان عوارضی شناخته می‌شوند که شایع نبوده و احتمال کمتری خواهند داشت. برای برطرف کردن هر کدام از این عوارض نیز، پزشک متخصص بنا بر شرایط بیمار دارو‌هایی را تجویز می‌کند که به مرور زمان به بهبود بیمار کمک بسیاری خواهند کرد.