روزنامه شهروند – مهرنوش گرکانی: سال‌هاست که تکنولوژی جای خود را در بسیاری از فعالیت‌ها و کارهای روزانه باز کرده است. چند سالی هم هست که در ورزش‌های مختلف سعی می‌کنند از تکنولوژی برای بهتر شدن بازی‌ها و کنترل آنها و به وجود نیامدن اشتباهات استفاده ‌کنند.

فوتبال محبوب‌ترین ورزش در کل دنیاست که هر سال تلاش می‌کند کیفیت و سطح بازی‌ها را بالاتر ببرد. برای بالا بردن آنها هم از تکنولوژی‌های روز دنیا استفاده می‌کند. یکی از آنها کمک داور ویدیویی است که می‌توان آن را به عنوان جدیدترین تکنولوژی فوتبال معرفی کرد. توپ‌های فوتبال هم هر روز با تکنولوژی‌های جدید آمیخته می‌شود و کیفیت و دقت و سرعت آنها بالاتر می‌رود.

تکنولوژی توپ انحصاری ٢٠١٩ AFC

توپ‌های رسمی‌ سال ٢٠١٩ کنفدراسیون فوتبال آسیا با طراحی ویژه توسط Molten Corporation -تامین‌کننده توپ‌های رسمی AFC- برای بازی‌های لیگ قهرمانان آسیا و جام ملت‌های آسیا ٢٠١٩ انتخاب شدند. توپ‌های ٢٠١٩ یک نوع جدید از مدل GoldMan با نام Vantaggio ٥٠٠٠ است و این توپ در سراسر آسیا برای خرید طرفداران در دسترس قرار دارد.

توپ مخصوص جام ملت‌های ٢٠١٩ آسیا یک توپ منحصربه‌فرد است که با توجه به آخرین تکنولوژی‌های ساخت توپ‌های حرفه‌ای ساخته شده است. Vantaggio ٥٠٠٠ Premier درحال چرخش روی زمین مسیرش منحرف نمی‌شود، از تکنولوژی کروی بهره برده است، با توجه به مقاومت هوا در حین پرواز به علت پردازش کمری (دندانه‌ای) کمترین لغزش را دارد و جذب بسیار کم‌ آب را دارد، برای طراحی جام ملت‌های آسیا ٢٠١٩ با توجه به لوگوی مسابقات طراحی و از رنگ‌های سبز و سیاه و قرمز روی آن استفاده شده است. Molten Corporation با تکمیل تلاش‌های AFC برای تقویت زیرساخت‌های فوتبال و سیستم زیست محیطی در آسیا، توپ‌های مسابقه‌ای خود را در تایلند و چین تولید خواهد کرد.

Molten به تازگی قرارداد سه ساله را به‌عنوان تامین‌کننده رسمی مسابقات لیگ اروپا از سال٢٠١٨ تا ٢٠٢١ امضا کرده است. آنها همچنین به‌عنوان یک شریک جهانی و تامین‌کننده رسمی مسابقات بین‌المللی فدراسیون بسکتبال (FIBA) و فدراسيون بین المللی‌هندبال (IHF) قرارداد امضا کرده‌‌اند. این توپ برای مسابقات قهرمانی آسیا در‌ سال ٢٠١٩، اواخر‌ سال٢٠١٨ منتشر شد و از پنجم ژانویه ٢٠١٩ برای نخستین بازی در این مسابقات روی زمین به چرخش درآمد.

تکنولوژی خط دروازه

فناوری خط دروازه یک وسیله فنی است که می‌تواند تعیین کند کل توپ از خط دروازه عبور کرده یا نه؟

مقامات یک مسابقه مثل داوران و ناظران مسابقه فوتبال در حین برگزاری بازی، ساعت‌های هوشمندی در اختیار دارند که اگر توپی به‌طور کامل از خط دروازه عبور کند، تکنولوژی عبور توپ از خط دروازه یک سیگنال به آنها می‌فرستد و تنها مقامات آن بازی می‌توانند این سیگنال‌ها را دریافت کنند. این اطلاعات در عرض یک ثانیه منتقل می‌شود و برای همین داور می‌تواند از تصمیمی که گرفته سریع مطمئن شود.

چه فناوری‌هایی به کار رفته است؟

مبتنی بر دوربین: چندین سیستم تایید شده و دوربین‌هایی که توپ را شناسایی می‌کنند و نرم‌افزاری برای ارزیابی فیلم‌ها از همه دوربین‌ها در اختیار این تکنولوژی قرار دارند. به این ترتیب سیستم می‌تواند تعیین کند که کل توپ از خط دروازه عبور کرده است. درحال حاضر سیستم‌هایی با هفت دوربین برای این هدف در استادیوم‌هایی که این تکنولوژی را دارند، کار می‌کنند.

میدان مغناطیسی: چندین سیستم با میدان مغناطیسی کار می‌کند. برای این سیستم‌ها، کابل‌هایی از زیر زمین، اطراف خط دروازه قرار می‌گیرند، همچنین توپ نیز دارای فناوری گیرنده‌های مغناطیسی از داخل است. تعامل ایجادشده بین گیرنده‌های توپ و میدان‌های‌ مغناطیسی از طریق کابل‌های زیرزمینی به نرم‌افزار اجازه می‌‌دهد موقعیت دقیق توپ را محاسبه و تعیین کند که یک گل به ثمر رسیده است.

جام جهانی ٢٠١٤ برزیل نخستین جام‌جهانی فوتبال بود که از تکنولوژی خط دروازه در آن استفاده شد. از آن پس در برخی از لیگ‌های اروپا، یورو ٢٠١٦ و جام‌جهانی ٢٠١٨ روسیه از این تکنولوژی استفاده شد. درحال حاضر نیز در جام ملت‌های ٢٠١٩ آسیا که در کشور امارات درحال برگزاری است، از این تکنولوژی استفاده می‌شود.

کمک داور ویدیویی

VAR یا همان کمک داور ویدیویی قبل از آن‌که وارد جام‌جهانی ٢٠١٨ روسیه شود، در بازی‌های لیگ آلمان، ایتالیا و … مورد ‏آزمایش قرار گرفته بود. همچنین در مرحله گروهی و حذفی قبل از جام جهانی نیز در برخی از بازی‌ها آن را مورد آزمایش قرار ‏دادند و در نهایت هیأت فوتبال بین‌المللی رأی به حضور آن در جام جهانی ٢٠١٨ دادند. بسیاری از کارشناسان فوتبال و هیأت ‏فوتبال بین‌المللی فیفا معتقدند کمک داور ویدیویی می‌تواند بازی‌ها را بهبود ببخشد. ‏

این سوال در همان ابتدا برای همه وجود داشت که در چه زمانی ازVAR ‎‏ استفاده می‌شود؟ ‏VAR‏ فقط زمانی در یک مسابقه ‏دخالت می‌کند که یک خطای روشن و واضح در یکی از چهار حوزه کلیدی وجود داشته باشد. ‏

گل

شایع‌ترین دلیلی که از ‌‏VAR‏ استفاده می‌شود زمانی است که گل به ثمر رسیده، اما ممکن است این گل اشتباه باشد و در حین ‏به ثمر رسیدن گل خطای جدی رخ داده باشد. ‏

پنالتی

ممکن است داور از صحنه دور باشد یا خطا به‌طوری انجام شده باشد که داور متوجه آن نباشد، یا حتی داور نتواند محوطه ‏جریمه را خوب ببیند، در این‌جا کمک داور ویدیویی وارد می‌شود تا تصمیم درست برای پنالتی گرفته شود. ‏

کارت قرمز مستقیم

رفتارهای خشونت‌آمیزی که خطرناک هستند را می‌توان با ‏VAR‏ مجازات کرد. اما کارت‌های زرد دوم که منجر به کارت قرمز ‏می‌شوند را نه.‏

هویت اشتباه

اگر داور به یک بازیکن به اشتباه کارت بدهد یا او را جریمه کند، می‌توان از ‏VAR‏ استفاده کرد تا بی‌عدالتی رخ ندهد. ‏

دوربین‌ها

تیم کمک داوران ویدیویی به ٣٣ دوربین پخش‌کننده تصاویر دسترسی دارند. ٨ دوربین بسیار پر جنب و جوش هستند و ٤ ‏دوربین از دوربین‌های فوق‌العاده قوی هستند. علاوه بر این آنها به دو دوربین غیرفعال نیز دسترسی دارند که تنها داوران ویدیویی ‏می‌توانند آنها را فعال کنند. دو دوربین دیگر پشت دروازه‌ها وجود دارد که داوران ویدیویی می‌توانند به آنها دسترسی داشته باشند. ‏در حالت عادی تصویر تمام دوربین‌ها با سرعت معمولی برای آنها به نمایش در می‌آید، اما آنها هر زمان که بخواهند با امکاناتی که ‏در اختیارشان است می‌توانند سرعت تصاویر را کم و زیاد و فوکوس کنند و از چند زاویه یک حرکت را ببینند و با توجه به آن ‏تصمیم می‌گیرند. ‏

تیم ‏VAR‏ به تمام کانال‌های پخش و همچنین دوربین‌هایی که بازی را پوشش نمی‌دهند مثل دوربین عنکبوتی ‏یا هلیکوپتری دسترسی دارند. ‏ کنفدراسیون فوتبال آسیا از اوایل‌ سال ٢٠١٨ در تلاش بود تا بتواند سرویس VAR را در جام ملت‌های ٢٠١٩ آسیا در اختیار داشته باشد. درنهایت نیز این تلاش‌ها به سرانجام رسید و سیستم VAR در جام ملت‌های ٢٠١٩ آسیا در اختیار داوران قرار گرفته است.

مراحل تصمیم‌گیری

مرحله ١: حادثه رخ می‌دهد؛ داور به ‏VAR‏ اطلاع می‌دهد یا ‏VAR‏ به داور اطلاع می‌دهد که حادثه برای تصمیم نهایی بررسی ‏شود.‏

مرحله ٢: بررسی و مشاوره؛ فیلم ویدیویی توسط ‏VAR‏ بررسی می‌شود و از طریق هدست به داور توصیه می‌شود که ویدیو چه ‏چیزی را نشان می‌دهد.‏

مرحله ٣: تصمیم‌گیری قبل از اقدام؛ داوران تصمیم می‌گیرند تا ویدیوی حادثه را در کنار زمین بازی قبل از اقدام و اعلام تصمیم ‏ببینند، داور اطلاعات لازم را از ‏VAR‏ می‌گیرد و تصمیم نهایی را اتخاذ می‌کند. ‏