علی رستمی در گفتوگو با صلح خبر درباره توافق میان عبدالله عبدالله و اشرف غنی اظهار کرد: به نظر نمیآید بین عبدالله و اشرفغنی و گروههای حامی این دو، زمینه و شرایط توافق به وجود آمده باشد. به نظر اختلافات عمیق آنها هم چنان برقرار است. تا وقتی از درون مبانی مذاکرات و صلح خبر قابلیت اجرا نداشته باشد نمیتوان گفت که به این روند به نتیجه میرسد. ممکن است با توجه به شرایط فعلی و فشارها از بیرون برای انجام مذاکرات صلح خبر میان دولت و طالبان در نهایت به توافقی برسند که نه محتوای مورد نظر طالبان در آن رعایت شده باشد و نه دولت قادر به سرکوب طالبان در این چارچوب باشد، چنین توافقی صرفا برای ملایم شدن مواضع دو طرف است نه حل و فصل مساله صلح خبر در افغانستان.
وی گفت: طالبان برای مذاکره با دولت جدای از توافقی که با آمریکا داشته است، شرایطی را مدنظر دارد که برآمده از مشکلات داخلی و اختلافات عمیق میان دیدگاهها و ایدئولوژیهایش نسبت به حکومت و سیاست است. در عین حال تا وقتی طالبان با دولت به نتیجه نرسد، توافقی که میان طالبان و آمریکا انجام شده است عملا کابردی نخواهد داشت. از سویی هیات مذاکرهکنندهای که از طرف اشرف غنی انتخاب شد برای مذاکره با طالبان مورد نظر طالبان قرار نگرفت و گفتند که اینها صلاحیت و نفوذ ندارند.
این کارشناس مسایل افغانستان با اشاره به توافق میان عبدالله و غنی تصریح کرد: حامیان عبدالله و غنی هر دو در جامعه افغانستان دارای نفوذ هستند و در این مدت حتی برخی از حامیان این دو جا به جا نیز شدهاند و به سمت رقیب سوق پیدا کردهاند. معتقدم توافق به دست آمده در شرایط فعلی خیلی شکننده است و احتمالا بر این مبنا است که عبدالله به عنوان نماینده دولت با طالبان گفتوگو کند؛ اینکه این امر شدنی است یا نه باید منتظر ماند.
رستمی خاطرنشان کرد: از سویی کشورهای دارای نیروی نظامی در افغانستان خواهان حفظ دولت هستند و از طرق مختلف خواستار توافق و صلح خبر میان عبدالله و غنی هستند و آن را لازمه مذکرات میان دولت و طالبان و اجرای توافق طالبان و آمریکا میدانند.
وی با بیان اینکه نباید به طور سطحی به اختلاف میان طالبان و دولت نگاه کرد گفت: در رابطه با طالبان و دولت، ما بر اساس یک ساختار حکومتی صحبت نمیکنیم. آنها در نوع نگاه به حکومت سیاسی در افغانستان اختلاف عمیق و محتوایی دارند. دولت سیستم سکولار را به لحاظ سیاسی میپسندد و طالبان دیدگاه و نگاه کاملا اسلامی با محتوای ایدئولوژی که خود به آن معتقد است را به حکومت دارد و تا وقتی اینها منسجم کنار هم قرار نگیرند، امکان توافق و صلح خبر بعید و مبهم است. در عین حال طالبان میداند به لحاظ سیاسی و از طرق مسالمتآمیز حتی با وجود صلح خبر و توافق با آمریکا باز هم نمیتواند دیدگاهش نسبت به حکومت را پیاده کند. از این رو باید گفت مشکلات عمده و عمیقی در افغانستان وجود دارد که به راحتی نمیتوان گفت توافق به دست آمده میان طالبان و آمریکا از یک طرف و عبدالله و غنی از سوی دیگر میتواند به این مشکلات پایان دهد.
این کارشناس مسایل افغانستان تصریح کرد: به نظر میآید، حتی اگر عبدالله عبدالله برای مذاکرات با طالبان به طور قطع تعیین شود باز هم با وجود مشکلات و اختلافاتی که در نگاه گروههای مختلف داخلی این کشور به سیاست داخلی و خارجی وجود دارد، چشم انداز توافق مبهم و دور است. اینکه مبنای صلح خبر و توافق چیست؟ صلح خبر با طالبان مبنای قومی، ملی، اسلامی دارد یا ترکیبی از این سه مقوله؟ اینها از جمله مواردی هستند که باید قبل از هر اقدامی به آن پاسخ داد.
رستمی گفت: به نظر میآید با توافقهایی که اکنون در افغانستان میان گروههای داخلی از جمله اشرف غنی و عبدالله عبدالله به وجود آمده است در نهایت شرایط برای توقف موقت جنگ و درگیری ایجاد شود تا مذاکرات صلح خبر میان دولت و طالبان آغاز شود.
انتهای پیام