برترین‌ها: از آبی که بیشتر سطح زمین را پوشانده تا قمری که به دور زمین می‌چرخد، چیز‌های عجیبی درباره سیاره‌مان وجود دارد که علم هنوز نتوانسته آن‌ها را حل کند.

این همه آب از کجا آمده؟

 

حدود ۷۰درصد از سطح زمین را آب پوشانده و به آن لقب «سیاره آبی» داده است. اما این همه آب از کجا آمده است؟ چطور آب روی سیاره‌ی ما اینقدر فراوان است در حالی که در سایر سیاره‌های منظومه شمسی تقریبا وجود ندارد؟ بیشتر دانشمندان معتقدند که حدود چهار و نیم میلیارد سال پیش که زمین به وجود آمد، یک سیاره خشک و سنگی بود. رایج‌ترین نظریه علمی می‌گوید که h2o به شکل سیارک‌های عظیم پر از یخ به زمین آمد. یک نظریه دیگر بیان می‌کند که آب از زمان پیدایش زمین وجود داشته و زمین آن را از ابر گاز و گردوغبار که منظومه شمسی را تشکیل داده، حفظ کرده است.

---

و این همه اکسیژن از کجا آمده است؟

 

چیز دیگری که برای موجودات روی زمین بسیار حیاتی است اکسیژن است. حدود ۲.۴ میلیارد سال پیش، موجودات میکروسکوپی به نام سیانوباکتری اکسیژن را به عنوان ماده زاید آزاد کرده و اتمسفر را از آن پر کردند. اما اتفاقات بعدی تا این اندازه مشخص نیست. بعد از آن سطح اکسیژن اتمسفر زمین نوسان زیادی داشت تا اینکه در نهایت ۴۵۰میلیون سال پیش ثابت شد. از آن زمان، در حد نفس‌کشیدن که امروزه تجربه می‌کنیم باقی مانده است. اما چه چیزی باعث شد ناگهان تثبیت شود؟ این یکی از بزرگترین راز‌های علمی حل‌نشده درباره زمین است.

---

چه چیزی باعث انفجار کامبرین شد؟

 

انفجار کامبرین مثل بیگ‌بنگ نبود و در واقع به رویداد فرگشتی کوتاهی اشاره دارد که حدود ۵۴۰میلیون سال پیش روی زمین اتفاق افتاد. قبل از آن، حیات عمدتا از باکتری‌ها، یوکاریوت‌ها و گیاهان فوق ساده تشکیل شده بود. اما در آغاز دوره کامبرین، تکامل دستخوش تغییرات سریعی شد و موجودات پیچیده‌ای به وجود آمدند که قبلا هرگز دیده نشده بودند. ناگهان، شکل‌های حیات دارای مغز، چشم و اسکلت شدند. بیشتر موجوداتی که امروز زندگی می‌کنند می‌توانند ریشه‌های خود را در دوره کامبرین جستجو کنند. برخی دانشمندان معتقدند که انفجار کامبرین در نتیجه تثبیت سطح اکسیژن اتفاق افتاد. اما واقعا مطمئن نیستند که چه اتفاقی افتاده است. برخی دیگر هم عواملی مثل افزایش دمای زمین و توسعه محیط‌های آبی را دخیل می‌دانند.

---

آیا روزی می‌توانیم زلزله را پیش‌بینی کنیم؟

 

ما هنوز نتوانسته‌ایم راهی برای پیش‌بینی دقیق زلزله پیدا کنیم. تکنولوژی فعلی ما می‌تواند با دقت آب‌وهوا آن‌ها را پیش‌بینی کند و همه ما می‌دانیم که این یعنی چه. ما می‌دانیم که زلزله زمانی اتفاق می‌افتد که سنگ‌ها زیر زمین بشکنند و امواج لرزه‌ای را به سطح زمین بفرستند، اما نمی‌دانیم چرا اتفاق می‌افتد یا چطور آن را پیش‌بینی کنیم.

---

تکنوتیک صفحه‌ای چه زمانی آغاز شد؟

 

یکی از دلایل مشکل بودن پیش بینی زلزله این است که ما چیز زیادی درباره فرآیند ایجاد آن‌ها نمی‌دانیم: تکنوتیک صفحه‌ای. پوسته زمین از چند صفحه تکنوتیکی متحرک تشکیل شده است. دانشمندان فقط حدس می‌کنند، اما نمی‌دانند این فرآیند چرا و چگونه آغاز شده چون هیچ مدرک زمین‌شناسی موجود نیست. دانشمندان تخمین می‌زنند که فعالیت صفحه‌ای حدود سه میلیارد سال پیش آغاز شده است. 

---

داخل هسته زمین چیست؟

 

شاید به نظر می‌رسد بشر به دورترین نقاط این سیاره دست یافته اما تنها به سطح آن دست یافته ایم. زمین بسیار بیشتر از آن چیزی است که ما کشف کرده ایم. یکی از دلایل آن شرایط زیر سطح زمین است. ما می‌دانیم که لایه زیر پوسته، گوشته، از سنگ سیلیکات جامد تشکیل شده است. اما نمی‌دانیم در قلب زمین چه می‌گذرد. دانشمندان سال‌ها فکر می‌کردند که هسته زمین از آهن و نیکل تشکیل شده است. اما در دهه ۱۹۵۰ کشف شد که این عناصر آنقدر سبک نیستند که دلیل چگالی هسته زمین باشند.

---

برای دایناسور‌ها واقعا چه اتفاقی افتاده است؟

 

دایناسو‌رها میلیون‌ها سال حاکمان بی‌رقیب دنیای ماقبل تاریخ بودند، اما امروزه فقط منبع جذابیت موزه‌ها و منظره سینمایی هستند. چه چیزی باعث شد این موجودات عظیم‌الجثه ۶۵ میلیون سال پیش منقرض شوند؟ دو نظریه وجود دارد: یکی برخورد یک سیارک غول پیکر با زمین و دیگری مجموعه فوران‌های آتشفشانی را عامل آن می‌داند. در هر صورت نتیجه هر دو مشابه است: گردوغبار جلوی خورشید را مسدود کرده و مانع فرآیند‌های حیاتی مثل فتوسنتز شده است. به خاطر به دام افتادن گاز‌های گلخانه‌ای در اتمسفر، دمای زمین هم تا حد خطرناکی بالا رفته است.

---

ماه چطور تشکیل شد؟

 

بسیاری معتقدند که ماه در اثر برخورد زمین و یک پیش‌سیاره کوچکتر به وجود آمده است. نمونه‌های به دست آمده از ماموریت آپولو، نشان می‌دهد که ترکیب شیمیایی ماه بسیار شبیه به زمین است. این نشان می‌دهد که ممکن است ماه تکه‌ای از خود زمین باشد نه یک جسم جداگانه. نظریه سوم این است که ماه یک جسم مجزا بوده که به مدار زمین کشیده شده است به همین دلیل فقط یک طرف آن رو به ماست.

---

نام زمین از کجا آمده است؟

 

زمین (Earth) تنها سیاره منظومه شمسی است که نام آن از یک الهه رومی یا یونانی گرفته نشده است. برخی معتقدند که نام زمین از خدایان اساطیری گرفته نشده، چون مردم باستان نمی‌دانستند که زمین هم سیاره‌ای مثل سایر سیاره‌هاست. آن‌ها فکر می‌کردند که سایر سیاره‌ها اجسام آسمانی هستند که به دور زمین می‌چرخند و با همین فکر برایش نام انتخاب کردند.

---

دهانه‌های سیبری چطور ایجاد شدند؟

 

این دهانه‌ها یکی از عجیب‌ترین و جدیدترین راز‌های زمین‌شناسی این سیاره هستند. این گودال‌های عظیم در روسیه قرار دارند و در سال ۲۰۱۴ کشف شدند و از آن زمان در حال تغییر هستند. آن‌ها بزرگتر و تعدادشان بیشتر می‌شود و نظریه‌های زیادی پیرامونشان وجود دارد. برخی برخورد شهاب سنگ و برخی موجودات فضایی را عامل آن‌ها می‌دانند. رایج‌ترین توضیح این است که آن‌ها از انفجار حباب‌های گاز متان در اثر گرم شدن یخ‌های دائمی سیبری به وجود آمده اند، اما ممکن است درست نباشد.

 

منبع: rd