روزنامه جام‌جم: در عصر مدرن، فناوری رباتیک برخی از بالاترین سطوح مهندسی و نبوغ انسانی را شکل داده است. حاصل این سطح از نبوغ انسانی یعنی ربات‌ها، سریع‌تر از آنچه انتظار داریم، درحال پیشرفت است و احتمالا خیلی زود به جزئی مهم در زندگی ما تبدیل خواهد شد.

سه سال پیش بود که ایلان ماسک، مدیرعامل شرکت‌های تسلا و اسپیس ایکس در حساب توییتری خود نوشت تا چند سال دیگر، ربات‌ها به قدری سریع حرکت خواهند کرد که برای دیدن‌شان فقط به یک بارقه نور نیاز خواهیم داشت. به باور ایلان ماسک، روزگار ربات‌هایی که با سرعت نور حرکت می‌کنند، چندان دور نیست. کارشناسان دیگری نیز پیش‌بینی می‌کنند که بشر تا سال ۱۴۰۹ شمسی/ ۲۰۳۰ میلادی، به گونه‌ای هیبریدی از ربات و انسان تبدیل خواهد شد.

باوجود این‌که هشدار‌هایی از این دست کاملا قابل تامل هستند، اما ربات‌ها در طیف گسترده‌ای از صنایع و همین‌طور در منازل به میزان زیادی مفید واقع شده‌اند. در حال حاضر ربات‌ها در بسیاری از زمینه‌ها مانند رشته‌های پزشکی، کشاورزی، مراقبت از بیماران در منزل و اکتشافات فضایی نقش مهمی دارند و حتی در همه‌گیری کنونی به ما کمک کرده‌اند. برای مثال، بیمارستانی در ووهان چین از ربات‌های انسان‌نما برای ضدعفونی کردن، اندازه‌گیری دما، تحویل غذا و دارو و سرگرم کردن کادر پزشکی و بیماران استفاده کرده است.

اما ربات‌ها همچنان پیشرفته‌تر می‌شوند. در طول چند سال گذشته ما شاهد ظهور ماشین‌هایی بوده‌ایم که می‌توانستند مانند ما حرکت و حتی مانند ما صحبت کنند. فرآیند‌های پیچیده ساخت ربات‌ها، پیشرفت و قدرت‌گیری روزافزون هوش مصنوعی، دروازه‌های عصر جدیدی را در این زمینه گشوده و ربات‌هایی که ما امروز شاهد آن‌ها هستیم، بسیار فراتر از اجدادشان که بی‌حرکت بودند و فقط می‌توانستند روی انجام یک کار متمرکز شوند، عمل می‌کنند. در ادامه شما را با برخی از پیشرفته‌ترین ربات‌های موجود در بازار آشنا می‌کنیم.

ربات انسان‌نمای سی‌بی ۲

این ربات انسان‌نما که چهره‌ای شبیه کودکان دارد، در سال ۱۳۸۶/ ۲۰۰۷ در دانشگاه اوزاکای ژاپن به منظور مطالعه درمورد چگونگی توسعه عصب‌ها در کودکان ساخته شد. ربات انسان‌نمای سی‌بی ۲ (CB۲) که از توانایی‌های جسمی و روحی کودک دو ساله تقلید می‌کند، دارای چندصد حسگر لمسی در زیر پوست سیلیکونی خود و یک دوربین پشت چشمانش است. این ربات با استفاده از فناوری تشخیص چهره، احساسات و واکنش‌های فیزیکی مخاطب را تشخیص داده و به محققان در درک بهتر نحوه رشد شناختی در انسان کمک می‌کند.

حسگر‌های لمسی تعبیه‌شده در زیر پوست پلاستیکی سی‌بی ۲ به آن اجازه می‌دهد به نوازش‌ها و تعامل‌هایی مانند در آغوش گرفته شدن واکنش نشان بدهد. همچنین طیفی از حرکات مانند آویزان کردن پاها، هنگام نشستن روی صندلی و حرکت دادن شانه‌ها، هنگام تقلید از حرکت تنفس از توانایی‌های دیگر این ربات است. محققانی که روی این پروژه کار کرده‌اند، می‌گویند یکی از اهداف ساخت این ربات، آموزش زبان انسان به آن است. این محققان معتقدند در آینده، نژادی کاملا جدید از ربات‌های انسان‌نما در کنار انسان‌های واقعی زندگی خواهند کرد.

ربات انسان‌نمای ویومیترا

هنگامی که موضوع چالش‌های مربوط به پرواز فضایی مطرح می‌شود، ربات‌ها می‌توانند بهتر از عهده فشار‌های ناشی از ترک جو زمین برآیند درحال حاضر چند کشور در سراسر جهان در حال توسعه ربات‌ها برای اکتشافات فضایی هستند. منطقی است که ربات‌ها بتوانند از پس حضور در محیط‌های سخت فضا برآیند و در طیف وسیعی از ماموریت‌ها مورد استفاده قرار گیرند. از ربات‌های آینده می‌توان برای مطالعه سیاره‌های بالقوه قابل سکونت و حتی ساخت و استقرار پایگاه‌ها، قبل از ورود همتایان انسانی آن‌ها استفاده کرد.

ربات انسان‌نمای ویومیترا که ساخت کشور هند است، توانایی فشردن دکمه‌ها، صحبت کردن با فضانوردان و نظارت بر سیستم‌های فضاپیما را دارد و می‌تواند عملکرد انسان در فضا را به‌دقت شبیه‌سازی کند. کارایی بالای این ربات در شبیه‌سازی می‌تواند چگونگی تاثیر پرواز فضایی را بر بدن انسان نشان دهد. این ربات انسان‌نما، در اواخر سال جاری و یا اوایل سال ۱۴۰۰/ ۲۰۲۱ به فضا پرتاب خواهد شد. البته این ربات تنها رباتی نیست که برای سفر‌های فضایی طراحی شده است. ناسا سال گذشته، رباتی موسوم به آستروبی (Astrobee) را به ایستگاه فضایی بین‌المللی (ISS) فرستاد.

سگ رباتیک اسپات

ربات اسپات (SPOT) ساخت شرکت بوستون داینامیکس که به‌تازگی وارد بازار شده و مدتی است مورد توجه عموم قرار گرفته است، رباتی شبیه سگ است. به گفته سازندگان این ربات، سگ رباتیک اسپات طوری طراحی شده که می‌تواند در موقعیت‌ها و مسیر‌های ناهموار تعادل خود را حفظ کرده و با سهولت کم‌نظیری از این مسیر‌ها عبور کند. اسپات می‌تواند از پله‌ها بالا برود یا در میان گل‌ولای به حرکت خود ادامه دهد.

ویژگی‌هایی مانند دید ۳۶۰ درجه، بلند شدن بعد از زمین خوردن، جلوگیری از برخورد با موانع، حمل بار‌های مختلف و برنامه‌ریزی شدن برای انجام ماموریت‌های خودکار از ویژگی‌های دیگر این محصول است. ربات اسپات از زمان معرفی در سال ۱۳۹۴/ ۲۰۱۵ تاکنون دستخوش تغییرات زیادی شده است. از جمله این تغییرات می‌توان به جایگزینی موتور الکتریکی اسپات با یک سیستم هیدرولیک اشاره کرد که امکان استفاده از آن در محیط‌های داخلی را فراهم کرده است.

ربات انسان‌نمای سوفیا

سوفیا که می‌توان آن را سلبریتی دنیای ربات‌ها دانست، یک ربات انسان‌نماست که در شرکت هنگ‌کنگی «هانسون رباتیک» طراحی شده است. این ربات که در شکل و شمایل یک بانوی موقر با ابرو‌های کمانی ساخته شده، رباتی اجتماعی است و قرار است به گفته سازندگانش دوست بشر باشد و به تمام فرضیه‌های بد در مورد ربات‌ها پایان دهد. سوفیا با هدف تقلید از رفتار‌های انسان و ایجاد احساس عشق و شفقت در انسان ساخته شده و حتی می‌تواند با استفاده از چهره انسان‌نمای خود، احساساتش را ابراز کند. در ۱۹ مهر ۹۶ سوفیا در مکالمه‌ای کوتاه با معاون دبیرکل سازمان ملل متحد، به این سازمان معرفی شد.

ربات زیردریایی آکوانات

این ربات یک تغییرشکل‌دهنده واقعی است که شرکت هوستون مکاترونیکس ساخته است. ربات زیردریایی آکوانات این توانایی منحصر به فرد را دارد که در حالی که زیر آب است، از یک وسیله نقلیه مستقل زیر آبی (AUV) به یک ربات نگهدارنده انسان‌نما (ROV) تبدیل شود. وقتی ربات در حالت AUV قرار دارد، می‌تواند در طول یک ماموریت، ۲۰۰ کیلومتر مسافت را طی کند و کار‌هایی مانند نقشه‌برداری از کف دریا و بازرسی از مناطق وسیع را انجام دهد. در حالت ROV، دو بازوی مکانیکی از بدنه ربات خارج می‌شود و به آن امکان می‌دهد تعمیرات روی سکو‌های نفتی و خطوط لوله را در محیط‌های خطرناکی که به‌راحتی برای انسان قابل دسترسی نیست، انجام دهد.

ربات تی- اچ‌آر ۳

تی- اچ‌آر ۳ (۳ T-HR) در سال ۱۳۹۶/ ۲۰۱۷ از سوی شرکت تویوتا معرفی شد. این ربات با استفاده از کنترلگرها، حسگر‌ها و تجهیزات واقعیت مجازی، حرکات مفاصل و اندام‌های انسان را تقلید می‌کند. اگر شما دست‌هایتان را به سمت چپ یا راست حرکت دهید، ربات هم حرکات شما را دنبال خواهد کرد. تی- اچ‌آر ۳ با استفاده از کنترلگر‌های بهتر و حرکات طبیعی‌تر، برای استفاده در المپیک ۱۴۰۰/ ۲۰۲۱ به‌روزرسانی شده است. ربات تی- اچ‌آر ۳ که از قابلیت کنترل از راه دور برخوردار است، می‌تواند به عنوان مراقب بیماران مورد استفاده قرار بگیرد. از این ربات که ۱۵۲ سانتی‌متر ارتفاع و نزدیک به ۷۵ کیلوگرم وزن دارد، در خانه‌ها، مناطق آسیب‌دیده، ساخت‌وساز و حتی فضا استفاده خواهد شد.

ربات انسان‌نمای سورنا ۴

محققان دانشگاه تهران در سال‌های اخیر پیشرفت چشمگیری در حوزه رباتیک داشته‌اند. پیشرفت و نوآوری این محققان در ربات انسان‌نمایی به نام سورنا نمود یافته است. سورنا ابتدا یک دهه پیش معرفی شد و در مقایسه با ربات‌هایی که اکنون شاهد آن‌ها هستیم، دارای ویژگی خاصی نبود. اما ربات سورنا ۲ و سورنا ۳ که در سال ۱۳۹۴ معرفی شدند، پیشرفت‌هایی را در زمینه حرکت به نمایش گذاشتند و توانمندی‌های بسیار بیشتری را ارائه کردند.

پس از آن در اوایل سال جاری میلادی محققان دانشگاه تهران ربات ایرانی سورنا ۴ را معرفی کردند که از قابلیت‌های شگفت‌انگیزی برخوردار است. این ربات در مقایسه با نمونه‌های قبلی خود از توانایی‌های بیشتری شامل تقلید از حالات افراد، در دست گرفتن بطری آب و حتی نوشتن نام خود روی تخته برخوردار است. سورنا ۴ که در ابعاد و اندازه انسان بزرگسال طراحی شده، قادر به تشخیص چهره‌ها و اشیا و تشخیص گفتار و ایجاد آن است و حتی می‌تواند با سرعت ۷۰۰ متر در ساعت راه برود.

ربات انسان‌نمای آسیمو

ربات آسیمو ساخت شرکت هوندای ژاپن از پیشرفته‌ترین ربات‌های انسان‌نما در جهان است که به‌تازگی بازنشسته شده است. به لطف سیستم پیچیده هوش مصنوعی، این ربات می‌تواند به طور مداوم از محیط خود بیاموزد. این ربات دو پا همچنین می‌تواند در محیط‌های مختلف خود را به حالت ایستاده، ثابت و متحرک نگه دارد. این ربات تقریبا به طور مستقل قادر به یادگیری نحوه راه رفتن در تنظیمات خود است.

ربات سگ آیبو

آیبو نام سگی رباتیک با هوش مصنوعی است. این سگ رباتیک جزئی از خانواده حیوانات رباتیک است که در شرکت سونی ژاپن تولید می‌شوند. سگ رباتیک آیبو که طی سال‌های گذشته محبوبیت زیادی پیدا کرده، در واقع ترکیبی از یک حیوان خانگی و اسباب‌بازی است.

اولین نسل آیبو در دهه ۹۰ میلادی به جهانیان معرفی شد. به لطف هوش مصنوعی، از آن زمان تاکنون نسل‌های جدید این سگ بسیار هوشمندتر شده و رفتار و حرکات‌شان به واقعیت نزدیک‌تر شده است. این محصول حالا درست مثل یک سگ خانگی واقعی توانایی شناخت چهره و صدای صاحبش را پیدا کرده و حتی با گذشت زمان رفتارش را با شخصیت و رفتار مالکش سازگار می‌کند. هدف نهایی این است که ما یک سگ ربات با رفتاری غیرقابل تشخیص از یک سگ واقعی داشته باشیم. این هدف ممکن است زودتر از آنچه فکر می‌کنید، تحقق پیدا کند. الگوریتم‌های هوش مصنوعی که سگ‌های رباتیک، هوش خود را از آن دارند، در فضای ابر نگهداری می‌شود. این شرایط امکان یادگیری دسته‌جمعی را به سگ‌ها می‌دهد و این یعنی همه سگ‌ها می‌توانند از یکدیگر یاد بگیرند.

ربات انسان‌نمای دیجیت

دیجیت یک ربات انسان‌نمای بدون سر و دست، در ابعاد و اندازه یک انسان است. این ربات که در شرکت «اجیلیتی رباتیکس» آمریکا طراحی شده دو بازو و دو پا دارد و می‌تواند راه برود. پا‌های دیجیت، بدون انگشت و صاف است و زانو‌های آن به سمت عقب هم خم می‌شوند. این ربات از قدرت و دوام کافی برخوردار است و می‌تواند به کمک حسگرهایش، کار‌ها را به صورت خودکار انجام دهد. دیجیت می‌تواند جایگزین ایده‌آلی برای کارگران انسانی باشد و کار‌های پرزحمتی مانند برداشتن جعبه‌هایی به وزن ۱۸ کیلوگرم را انجام دهد. این ویژگی دیجیت باعث شده شرکت فورد موتور آمادگی خود را برای خرید این ربات انسان‌نما اعلام کند.