در شرایط حاضر که سایه سنگین ویروس کرونا بر جهان افتاده و کلیه گردهمایی‌های فرهنگی و هنری تا اطلاع ثانوی لغو شده است، تلاش‌هایی برای برقراری جریان موسیقی در کشور انجام می‌شود؛ از جمله برگزاری کنسرت‌های آنلاین که البته بیشتر به حمایت از موسیقی پاپ پرداخته شده تا موسیقی کلاسیک و یا ایرانی و نواحی. البته گردهمایی یک گروه موسیقی در کنار هم برای اجرای کنسرت آنلاین نیز می‌تواند خطراتی را در پی داشته باشد؛ ولی با این حال راه‌های دیگری هم برای پرداختن به این امر وجود دارد.
در همین راستا خبرنگار صلح خبر با علی جعفری‌پویان ـ نوازنده و مدرس ویولن ـ به گفت‌وگو پرداخته تا از جهات مختلف این اتفاق بررسی شود.
• توجه اسپانسرها به موسیقی جدی در کنسرت آنلاین وام‌دار شرایط عادی است
او می‌گوید: شیوع بیماری کرونا شرایطی غیرعادی را برای جهان رقم زده و به تازگی برخی ایده‌ها مانند کنسرت آنلاین در ذهن ستاره ها متبلور شده است؛ البته دلیل توجه بیشتر اسپانسرها در برگزاری کنسرت‌های آنلاین به نحوه استقبال مردم از گروه‌های پاپ برمی‌گردد ولی موسیقی‌های کلاسیک یا ایرانی در شرایط عادی به دلیل نداشتن قدرت تبلیغاتی حمایت نمی‌شوند؛ به همین دلیل و دلایل دیگر، کنسرت‌های این حوزه‌ها با کمبود مخاطب مواجه است و برگزاری کنسرت‌های کلاسیک و سنتی در ایران با از خودگذشتگی ستاره ها این حوزه همراه است.
این ستاره ادامه می‌دهد: اگر نهادی مانند شهرداری بتواند اسپانسر کنسرت گروه‌های موسیقی ایرانی و کلاسیک باشد، این گروه‌ها می‌توانند در روزهای عادی دارای شرایط مناسبی باشند؛ به شرطی که این نهاد توقع بازگشت مالی نداشته باشد، خیلی بی منت به این ارکسترها کمک کند و زنده نگه داشتن تفکر هنری در جامعه برای آنها اهمیت داشته باشد؛ البته زمان‌هایی بوده که مثلا فرهنگسرای بهمن ارکستری داشته که با حمایت شهرداری فعالیت می‌کرده است ولی اکنون حمایت‌ها به سمت موسیقی تفننی و افرادی که تنها موسیقی مصرفی تولید می‌کنند رفته است.
او با بیان اینکه حمایت اصولی از هنر به تعریف هنر برای خیلی از ارگان‌ها بازمی‌گردد، اظهار می‌کند: گاهی ارگانی حاضر است ۵۰ میلیون به یک خواننده برای یک کنسرت بدهد ولی اگر بخواهد ۳۰ میلیون برای اجرای یک ارکستر ٣٠ نفره هزینه کند، راضی نیست؛ چراکه در ذهن او این امر مطرح می‌شود که فلان خواننده یک فرد معروف است و هزینه کردن برای او ارزش دارد. درواقع آنها هزینه برای کاری که سرو صدا می‌کند را یک امر فرهنگی تعریف می‌کنند ولی هزینه برای یک ارکستر را کاری بی‌فایده.
جعفری‌پویان برای بهبود این شرایط پیشنهاد می‌دهد که «جلساتی با حضور موسیقیدان‌های شناخته شده موسیقی ایرانی و کلاسیک و مسئولان فرهنگی برگزار شود، آن هم به شرط اینکه مسئولان تابع و حرف گوش کن باشند، نه اینکه بخواهند ایده خودشان را پیاده کنند؛ زیرا نتیجه ایده آنها این شده که تا امروز ارکسترها صورت خود را با سیلی سرخ نگه داشته‌اند.»
• تجمع گروه‌های موسیقی در کنار هم کار اشتباهی است
او درباره اجرای آنلاین موسیقی کلاسیک می‌گوید: برای برگزاری کنسرت آنلاین باید به مکان اجرا، گروه موسیقی و تعداد نوازندگان و صدابرداران و تصویربرداران توجه کرد. ولی به طور کلی تجمع ارکسترها در کنار هم در این شرایط کار سخت و اشتباهی است.
این نوازنده ادامه می‌دهد: البته گاهی برخی از ستاره ها در خانه ویدیوهایی را از اجرای خود به صورت تک نفره ضبط و گاهی با اجرای ستاره ها دیگر میکس می‌کنند که کار جالبی است. ولی برای اجرای چنین کاری با برنامه از پیش تعیین شده، باید توانایی نوازندگان و کیفیت صدا را در حین فیلمبرداری در نظر گرفت. این‌کارها، اقدامات جالبی است که مطبوعات و رسانه‌ها می‌توانند بازتاب گسترده تری از آنها داشته باشند تا افراد بیشتری از انجام آن مطلع شوند و به نوعی فرهنگ سازی شود؛ زیرا رسانه ملی ما که خیلی کمک حال ستاره ها نیست.
جعفری‌پویان درباره ویدیوهایی که شهرداد روحانی (رهبر ارکستر) در صفحه اینستاگرام خود از تک نوازیِ نوازندگان ارکستر به اشتراک می‌گذارد، می‌گوید: آقای روحانی از نوازندگان ارکستر سمفونیک تهران درخواست کرده بود که ویدیوهایی را از تکنوازی خود در فضای مجازی به اشتراک بگذارند، درواقع ایشان قصد داشت با این کار انسجام بین اعضای ارکستر را حفظ کند. این پیشنهاد از طرف ایشان به من هم شد که از لطف ایشان بسیار متشکرم و معذرت خواهی می‌کنم که نتوانستم به دلیل گرفتاری‌هایم پاسخگوی دعوت ایشان باشم. به هر حال ستاره ها مختلف سعی می‌کنند در این شرایط بحرانی ایده‌های مختلف داشته باشند.
• مردم علاقه چندانی به موسیقی ساز محور ندارند؟
او درپاسخ به سوال بالا می‌گوید: قبول ندارم که با قاطعیت بگوییم مردم علاقه‌ای به موسیقی ساز محور ندارند اما قبول دارم تعداد افرادی که به صدای خواننده در موسیقی وابسته هستند بیشتر است. دلایل آن هم بسیار مشخص است و به چندین سال نمایش ندادن تصویر ساز و بی‌توجهی به موسیقی آکادمیک در آموزش و پرورش برمی‌گردد.
این نوازنده برگزاری کنسرت‌های آنلاین با بندهای پاپ را مناسب تر می‌داند و درباره علت این نگاه، عنوان می‌کند: جدای از کم جمعیت بودن عوامل اجرایی در این کنسرت‌ها، چون سلیقه مردم با توجه به خوراک موسیقی‌ای که مسئولان فرهنگی در این سال‌ها به آنها داده‌اند، به این صورت شکل گرفته است، بهتراست که کنسرت‌های آنلاین برای حوزه پاپ برگزار شود.
او در عین حال حرفش را اینگونه تکمیل می‌کند: البته این سوء تعبیر ایجاد نشود که من با موسیقی پاپ دشمنی دارم، در حالی که یکی از زیباترین و موثرترین سبک‌های موسیقی پاپ است که متاسفانه نوعِ با ارزش واستاندارد آن در این سال‌ها کمرنگ شده و کمتر شنیده می‌شود.
• موسیقی آگهی بازرگانی برای تلویزیون کافی است!
این نوازنده درباره لزوم حمایت بیشتر تلویزیون از موسیقی بیان می‌کند: تلویزیون سال‌هاست که تکلیف خود را با ما روشن کرده است. ما هم به مرور تکلیف خودمان را روشن کردیم و پس از سال‌ها تلاش دیدیم، نمی‌توانیم تغییری دراصل نگاه ایجاد کنیم و همین که در آگهی بازرگانی موسیقی هست، کافی است. بعید می‌دانم همکاری خاصی برای حمایت از کنسرت‌های آنلاین از طرف صدا و سیما اتفاق بیافتد. همکاری ما هم با تلویزیون سال‌ها در حد یک تیتراژ تلویزیونی بوده است.
او ادامه می‌دهد: در حالی که حداقل انتظار داریم اگر اثری از هنرمندی مثلا در رادیو پخش می‌شود، حداقل به معرفی شناسنامه آن اثر پرداخته شود. از سال ۷۵ تا ۸۷ در تلویزیون با کمک همکارانم آثار زیادی تولید و ضبط کردیم که در آرشیو تلویزیون قرار دارد. همیشه به عنوان دوران تجربی و درس در کار حرفه‌ایم از آن دوران یاد خواهم کرد. ولی آیا اکنون کلیپی از آن آثار خوب پخش می‌شود؟ آیا تلویزیون در طول ۲۴ ساعت شبانه روز، بخشی برای موسیقی در نظر می‌گیرد؟ تعداد ویدئو‌های موسیقی بدون تم مناسبتی چقدر است؟ آیا برنامه‌ای در طول هفته به معرفی آثار تولید شده در موسیقی ایران می‌پردازد؟
جعفری‌پویان تصریح می‌کند: برایم سوال است حتی اگر قرار است کنسرت‌های آنلاین خارج از صدا و سیما و در اینترنت پخش شود، چطور قرار است پخش شود ؟ با نشان ندادن تصویر ساز و فقط نشان دادن تصویر خواننده همراه با گل و درخت و بلبل؟!
او در پایان درباره یکی از آثار خود که به تازگی منتشر شده است توضیح می‌دهد: این قطعه در واقع نام اولین ترک از آلبوم «خواب می‌بیند» اثر دوست هنرمندم احسان بیرقدار است و مجموعه آثاریست که او برای فیلم و سینما آهنگسازی کرده است. قصدمان از انتشار این تک آهنگ این بود که شنوندگانش را با اتمسفر آلبوم آشنا کنیم و خوشحالیم که با استقبال مواجه شده و در این روزهای متفاوت حال خوبی را برای شنوندگانش ایجاد کرد است.
انتهای پیام
