صلح خبر، گروه استان‌ها- زهرا بهرامی: ایران رتبه هشتم تولید پیله تر و نخ ابریشم جهان را داراست و هرچند صنعت نوغانداری در دهه ۸۰ افول کرد اما احیاء و توسعه آن در دستور وزارت جهادکشاورزی قرار گرفت.
گلستان یکی از استان های سرشناس کشور در نوغانداری و تولید ابریشم است اما به رغم کسب رتبه های دوم و سوم تولید طی سال های گذشته در کشور با مشکلات بسیاری رو به رو است. بررسی ها نشان می دهد یکی از اصلی ترین مشکلات که خود زمینه وجود مشکلات دیگر را ایجاد کرده، نداشتن اداره توسعه نوغانداری است.
گلستان در حالی از داشتن اداره توسعه نوغانداری بی بهره است که سال گذشته با توزیع چهار هزار و ۷۰۰ جعبه تخم نوغان و تولید ۱۶۰ تن پیله تر سومین قطب تولید کشور بعد از استانهای گیلان و خراسان را کسب کرد.
کارشناس نوغانداری در گلستان نداریم
یکی از پروش دهندگان کرم ابریشم استان با انتقاد از وضعیت نوغانداری در گلستان در گفتگو با خبرنگار صلح خبر اظهار کرد: گلستان رتبه سوم نوغانداری کشور را داراست اماهیچ گونه امکاناتی برای توسعه این صنعت در استان فراهم نیست.
حبیب کرامتلو با بیان این‌که حتی یک کارشناس تخصصی نوغانداری در گلستان نداریم، گفت: نوغانداری گلستان همچنان به شیوه سنتی انجام می‌شود و نوغانداران از دوره‌های آموزشی روش‌های نوین پروش کرم ابریشم بی بهره‌اند.
هم اکنون درختان توت گلستان دچار آفت شپشک هستند و اگر مبارزه بیولوژیک در منطقه آغاز نشود تا پنج سال آینده درخت توتی وجود ندارد و نوغانداری گلستان از بین می‌رودوی با بیان این‌که دوره‌های آموزشی برگزار شده در استان از کیفیت لازم برخوردار نیست، افزود: گلستان رتبه سوم تولید را داراست و کارشناسی برای پاسخگویی به نوغانداران وجود ندارد.
این تولید کننده پیله تر ابریشم که حدود ۱۳ سال در این حرفه مشغول است، ادامه داد: ما وابسته کامل هستیم و اگر آقای ناظمی (کارشناس نوغانداری) از استان گیلان وارد گلستان نشود حتی توزیع تخم نوغان در استان هم آغاز نمی‌شود.
وی با بیان این‌که توزیع تخم نوغان در کشور آغاز شده اما هنوز قیمت تضمینی خرید پیله تر مشخص نیست، اضافه کرد: سال گذشته شیوع بیماری به لاروهای استان خسارت جدی وارد کرد و امسال حتما باید جایگاه‌ها ضدعفونی شود اما به دلیل نبود کارشناس بسیاری از نوغانداران استان از این موضوع اطلاع ندارند و ممکن است دوباره دچار
کارشناسان نوغانداری هم اظهارات تولیدکنندگان را تایید می کنند اما تاکید دارند نداشتن جایگاه اختصاصی برای پرورش کرم ابریشم بزرگ‌ترین مشکل نوغانداری گلستان است.
گلستان اداره توسعه نوغانداری ندارد
کیومرث ناظمی، کارشناسان توسعه نوغانداری مرکز توسعه کشور (نماینده گلستان) با بیان این‌که توزیع تخم نوغان در گلستان همزمان با رویش برگ درختان توت آغاز می‌شود به خبرنگار صلح خبر گفت: توزیع تخم نوغان در گلستان آغاز شده و به دلیل رویش برگ توت در کلاله و مرواه تپه توزیع از این مناطق شروع شده است.
وی با بیان این‌که هر ساله توزیع نوغان در استان از ۱۵ فروردین آغاز می‌شد، گفت: امسال به دلیل سرما و دیر سبز شدن درختان، توزیع تخم نوغان در استان دیرتر آغاز شد اما نوغانداران از آن بی‌اطلاع هستند و فکر می‌کنند با دلیل عدم حضور بنده توزیع تخم نوغان دیرتر انجام شده است.
این کارمند جهادکشاورزی با یادآوری این‌که هم اکنون توزیع تخم نوغان در سایر شهرستان‌ها (مینودشت، آزادشهر، رامیان، گالیکش، علی آبادکتول و گنبد) آغاز شده است، افزود: تاکنون سه هزار و ۴۰۰ جعبه تخم نوغان چینی در بین نوغانداران استان توزیع شده است.
وی با بیان این‌که در حال حاضر بین ۱۰۰ تا ۱۵۰ کارشناس پهنه برای پاسخگویی به نوغانداران در استان گلستان وجود دارد، یادآور شد: نوغانداران گلستانی اعتقادات خاص و نگاه مذهبی به نوغانداری دارند و معتقدند هرکس نباید چشمش به تخم نوغان آن‌ها بیفتد و همین امر باعث شده از نداشتن کارشناس تخصصی در این حوزه گلایه داشته باشند.
وی با تایید این موضوع که کارشناس تخصصی نوغانداری در گلستان مستقر نیست، گفت: استان گلستان اداره توسعه نوغانداری ندارد و هنوز زیر مجموعه استان مازندران است.
ناظمی با بیان این‌که در تمام استانهای شمالی (گیلان، مازندران و خراسان) به جز گلستان اداره توسعه نوغانداری وجود دارد، تصریح کرد: بنده با ۲۹ سال و ۶ ماه خدمت در جهادکشاورزی هم اکنون به صورت مأموریتی در گلستان حضور می‌یابم و توزیع تخم نوغان در این استان هم با حضور یک کارگر کارمزدی (دریافت حقوق از قِبَلِ فروش تخم نوغان) انجام می‌شود.
درختان توت گلستان دچار آفت شپشک هستند
کارشناس توسعه نوغانداری مرکز توسعه نوغانداری کشور به دیگر چالش‌های توسعه نوغانداری استان اشاره کرد و ادامه داد: هم اکنون درختان توت گلستان دچار آفت شپشک است و اگر مبارزه بیولوژیک در منطقه آغاز نشود تا پنج سال آینده درخت توتی وجود ندارد و نوغانداری گلستان از بین می‌رود.
در شهرستان نطنز که سالانه بین ۱۰ تا ۲۰ جعبه تخم نوغان توزیع می‌شود اداره توسعه نوغانداری داریم اما متاسفانه گلستان با چهار هزار جعبه پس از ۲۰ سال از استان شدن هنوز زیرمجموعه مازندران استوی متذکر شد: گلستان با دارا بودن اراضی شیبدار، استعداد خوبی برای توسعه توتستان و نوغانداری دارد اما این ظرفیت بلااستفاده مانده است.
ناظمی با بیان این‌که گلستان ظرفیت پرورش ۲۰ هزار جعبه کرم ابریشم را دارد، گفت: سال گذشته تنها چهارهزار و ۵۰۰ جعبه تخم نوغان در گلستان توزیع شد و ۹۰ درصد نوغانداران به دلیل نداشتن جایگاه مناسب تخم کمتری دریافت می‌کنند.
وی با یادآوری این‌که نوغانداری گلستان هنوز به شیوه سنتی و در منازل مسکونی انجام می‌شود و نداشتن جایی مناسب بزرگ‌ترین مشکل نوغانداران گلستانی است، خاطرنشان کرد: همه استانهای همجوار برای پرورش کرم ابریشم تَلَنبار (جایگاه ویژه) دارند اما به دلیل ندادن پروانه ساخت توسط امور اراضی در گلستان و پرداخت نشدن تسهیلات نوغانداران استان همچنان به پرورش سنتی ادامه داده اند و شاید با ساخت انبار به طور پیمانی و تحویل آن به نوغانداران بتوان نوغانداری استان را توسعه داد.
پس از ۲۰ سال هنوز زیر مجموعه مازندران هستیم
در حالی که این کارشناس مرکز توسعه نوغانداری کشور نبود جایگاه مناسب برای پرورش کرم ابریشم را چالش جدی نوغانداری استان می‌داند اما کارشناسان این حوزه معتقدند تا زمانی که مسئولان به نوغانداری به عنوان یک صنعت باور ندارند این صنعت در گلستان توسعه نمی‌یابد.
نقش موثر نوغانداری در ایجاد اشتغال
یک کارشناس نوغانداری با یادآوری این‌که در گلستان حدود چهار هزار نفر در حوزه نوغانداری فعال هستند، به خبرنگار صلح خبر گفت: نوغانداری صنعتی است که نه تنها یک نفر بلکه یک خانواده در پرورش آن دخیل هستند و اگر مورد توجه قرار گیرد می‌تواند در ایجاد اشتغال در استان موثر باشد.
ولی ا… قرجانلو با یادآوری این‌که بیش از نیمی از پرورش دهندگان کرم ابریشم و تولیدکنندگان پیله تر گلستان در مینودشت مستقر هستند، گفت: امسال جهادکشاورزی گلستان برنامه حمایتی برای نوغانداران داشته و با ارائه خدمات بهتر نسبت به سال گذشته تلاش دارد صنعت نوغانداری در گلستان از بین نرود.
وی به برنامه حمایتی جهادکشاورزی گلستان اشاره کرد و ادامه داد: تفریخ تخم نوغان ۱۴ روز زمان نیاز دارد و جهادکشاورزی گلستان با انجام این کار دوره پرورش ۴۵ روزه کرم ابریشم استان را ۱۴ روز کمتر کرد.
وی اضافه کرد: هرچند انجام تفریخ تخم نوغان (ایجاد شرایط لازم برای رشد جنین تخم نوغان و خروج لارو از آن) برای نوغانداران سنتی کار استان کمک بزرگی است اما مشکل نوغانداری استان را باید در جای دیگری جست.
قرجانلو گفت: در شهرستان نطنز استان اصفهان که سالانه بین ۱۰ تا ۲۰ جعبه تخم نوغان توزیع می‌شود اداره توسعه نوغانداری داریم اما متاسفانه گلستان با چهار هزار جعبه پس از ۲۰ سال از استان شدن هنوز زیرمجموعه مازندران است.
این کارشناس نوغانداری با بیان این‌که خراسان شمالی با پرورش ۸۰۰ جعبه تخم نوغان در سال گذشته اعتبارات میلیاردی برای توسعه این صنعت دریافت کرد، تصریح کرد: تا زمانی که مسئولان استان به نوغانداری به عنوان یک صنعت باور نداشته باشند نمی‌توان به توسعه نوغانداری در گلستان امید داشت.
وی با بیان این‌که هم اکنون کارشناسان دام و طیور و سایر بخش های کشاورزی گلستان به عنوان کارشناس نوغانداری ۲۰ روز در سال برای نوغانداری استان وقت می‌گذارند، تأکید کرد: باید راه اندازی اداره توسعه نوغانداری گلستان توسط استانداری گلستان و از طریق وزارتخانه پیگیری شده و یک کارشناس تخصصی در این حوزه در استان مستقر شود.
جهادکشاورزی اعلام نکرده اداره نوغانداری نیاز دارد
در حالی که کارشناسان حوزه جهادکشاورزی و نوغانداری توپ پیگیری داشتن اداره توسعه نوغانداری را در زمین استانداری گلستان می اندازند اما معاون هماهنگی امور اقتصادی و توسعه منابع استاندار گلستان به خبرنگار صلح خبر گفت: اگر ضرورت چنین اداره ای در گلستان وجود داشته باشد باید با جهادکشاورزی صحبت کنیم و اگر آن‌ها نتوانستند ما پیگیر آن شویم.
محمود ربیعی با یادآوری این‌که وزارتخانه‌ها خودشان ساختار اداری را در سازمان، استان‌ها و شهرستان‌ها تنظیم می‌کنند، گفت: اگر این نیاز و ضرورت در استان وجود دارد و جهادکشاورزی گلستان نمی تواند آن را پیگیری کند باید به ما مراجعه کند تا ما از طریق نهاد ریاست جمهوری پیگیر شویم تا این مهم محقق شود.
وی با بیان این‌که تاکنون چنین صحبتی مطرح نشده و جهادکشاورزی گلستان اعلام نکرده که به اداره توسعه نوغانداری نیاز دارد، گفت: اگر این درخواست از سوی جهادکشاورزی گلستان به ما برسد ما هم حاضریم کمک کنیم تا این مهم محقق شود.
