نصرت‌الله تاجیک در گفت‌وگو با صلح خبر در ارزیابی خود از ارائه ابتکار صلح خبر هرمز توسط رئیس جمهور در اجلاس سازمان ملل اظهار کرد: ابتکار صلح خبر هرمز که از سوی رئیس جمهور در هفتاد و چهارمین مجمع عمومی سازمان ملل مطرح شده را از مناظر مختلفی می‌توان نگاه و تجزیه و تحلیل کرد. اما یک نکته را نباید فراموش کرد و آن عدم آلوده ساختن چنین ایده‌ها و یا طرحهایی به مطامع، اهداف و یا سیاست داخلی است، زیرا چنین امری زمینه مثبت تحقق آنها را می‌تواند از بین ببرد.
وی ابراز عقیده کرد: اگر بخواهیم به طور اجمالی نتایج حاصل از این پیشنهاد را بررسی کنیم، ضمن آنکه هنوز خیلی زود است تا بتوان تاثیر نتایج چنین پیشنهادی در سازمان ملل را در تحولات منطقه مشاهده کرد، ولی بی‌شک الان که گرد و خاک حضور هیات ایرانی در سازمان ملل خوابیده است به راحتی می‌توان نگاهی نقادانه به این پیشنهاد به منظور درس‌آموزی دیپلماتیک برای سال‌های آتی داشته باشیم. بر اساس دلایلی معتقدم این پیشنهاد نیز مانند پیشنهاد قبلی جهان عاری از خشونت فقط در سطح رسانه‌ای برای همان دو سه روز عمر جریانات خبری باقی مانده و نه تنها به اندیشکده‌های جهان راه پیدا نمی‌کند بلکه در داخل ایران نیز حسابی برای آن باز نخواهد شد؛ لذا با توجه به حجم مشکلات و تحولات منطقه‌ای ظرف یکسال گذشته نسبت به ماندگاری این پیشنهاد و تبدیل آن به طرح‌های اجرائی و عملیاتی که مشکل‌گشای چالش‌ها و بحران‌های کنونی باشد خیلی خوش بین نیستم.
این تحلیل‌گر مسائل سیاسی با اشاره به دلایلی که این طرح احتمال دارد مورد استقبال قرار نگیرد، گفت: تبدیل ایده به عملیات اجرایی تا حدودی زمانبر و بعید است در یک فرصت کوتاه قضیه جا بیافتد. رئیس جمهور در سال‌های گذشته ایده‌هایی را از جمله جهان عاری از خشونت مطرح کرد و بعید است مقبولیت عام هم از منظر کشورهای منطقه و هم از منظر کشورهای تاثیرگذار خارج از منطقه پیدا کرده و از چنین طرحی استقبال شود تا به مجامع مطالعاتی و دانشگاهی راه پیدا کرده و سپس دستگاه‌های اجرایی کشورها روی آن حساب باز کرده و یا حداقل خواهان مشارکت و یا اصلاحاتی در آن شوند.
سفیر پیشین کشورمان در اردن همچنین اعلام نمود: از سوی دیگر اینکه یک ایده تبدیل به یک پروژه یا طرح و عملیات شود زمان، تلاش، برنامه ریزی و سلسله اقداماتی از جمله لابی با طرف‌های ذیربط و از جمله کشورهایی که به ما نزدیک هستند را نیاز دارد تا هم ایده جا بیافتد و هم نظرات تکمیلی آنها در آن ایده وارد شود. یعنی ما در این زمینه با توجه به حساسیت‌های داخل و خارج منطقه نیاز به روندهای مشارکتی داریم. این طرح حداقل باید با مسئولین و یا دیپلمات‌های تعدادی از کشورهای منطقه که با ما همراه هستند و یا در اجلاسی به همین منظور با حداقل دانشگاهیان آنان از قبل مطرح و بررسی می‌شد.
تاجیک در ادامه با اشاره به سابقه عدم اجرایی شدن چنین طرحهایی ابراز کرد: به طور مثال ایده‌های اینچنینی معمولا در یک مصاحبه و یا سفر به یک کشور منطقه مطرح و بدون اجرا و یا تلاش برای عملیاتی کردن آن مطرح و سپس رها شده! مثلا آقای ظریف از سال قبل پیمان امنیت دسته جمعی را مطرح کرد ولی نه توسط همسایگان جنوبی و یا عوامل تاثیر گذار منطقه‌ای استقبال شد و نه حتی جزئیات اجرائی آن به رسانه‌ها و محافل مطالعاتی راه یافت! و یا حتی روس ها هم بعد از تحولات نفت‌کشی در سه ماه گذشته در خلیج فارس به دنبال ائتلاف و حرکتی در منطقه هستند که بتوانند مجموعه‌ای را تشکیل دهند و همین‌طور آمریکایی‌ها.
وی افزود: یکی از نقاط ضعف چنین طرحهایی عکس‌العملی و یا انفعالی برخورد کردن با طرح یارگیری آمریکایی‌ها برای ائتلاف امنیت کشتیرانی در خلیج فارس است که تا حدی نیز با همه قدرت و امکانات آمریکائی‌ها توفیق چندانی در شکل‌گیری نداشته است. البته این واقعیت را نیز نباید فراموش کرد که چنین طرحهایی در صورت عدم موافقت و حضور ایران خیلی هم نباید روی آن حساب باز کرد. یعنی به طور کلی این طرح به جای اینکه پائین به بالا باشد بالا به پائین است. بنابراین طرح و برنامه طراحی شده که به تشکیل مجموعه و یا سازمان و نهادی منجر می‌شود مقدمات لازم به خود را دارد و یک روند طبیعی است. اما در یک مقطعی به جای این روند عکس‌العملی نسبت به پدیده‌ای نشان داده می‌شود که چندان اصالت ندارد و مطلوب نیست. زیرا نه خیلی داخل منطقه و نه کشورهای خارج از منطقه قضیه را جدی نمی‌گیرند.
این کارشناس مسائل بین‌الملل همچنین اعلام نمود: از منظر آتش‌تهیه‌ای که اروپایی‌ها با صدور بیانیه انگلیس، فرانسه و آلمان منتشر کردند یعنی بعد از سلسله تحولاتی که در خلیج فارس اتفاق افتاد و نهایتا عملیات منجر به حمله به آرامکو و … شد ما دست عالی در سیاست خارجی داشتیم برای اینکه بتوانیم فعالیت‌های دیپلماتیک خودمان را تقویت کنیم، اما این اقدام سه کشور اروپایی به نوعی فشار و ایجاد جنگ روانی علیه ما بود و در هر صورت زمینه پیشنهاد هر طرحی را ضعیف می‌کرد.
وی با تاکید بر اینکه باید از فرصت مجمع عمومی استفاده می‌شد و یک عملیات اجرایی پشت سر این ایده قرار می‌گرفت، گفت: در واقع رئیس جمهور برای نقطه صفر شروع قضیه پیشنهاد می‌کرد که مثلا اجلاس وزرای خارجه 8 کشور حاشیه خلیج فارس یعنی ایران، عراق و شش کشور حاشیه جنوبی در حضور دبیر کل تشکیل شود. در واقع اگر قدم اول به صورت اجرایی برداشته می‌شد، سایر موارد در عمل حل می‌شد. اما اینکه پذیرش عمومی داشته باشد و یا اینکه صرف نظر از اجرایی شدن یا نشدن بحث دیگری بود. طبیعی است این اقدام زمانبر بوده و دبیر کل سازمان ملل بخواهد چنین اجلاسی برگزار کند با طرف‌های دیگر هم باید مشورت کند و این فرصتی بود تا جزئیات بیشتری مطرح می‌شد.
تاجیک خاطرنشان کرد: در یک جمع‌بندی نهایی می‌توان گفت برخلاف برخی نظرات منفی نسبت به ابتکار صلح خبر هرمز و یا انتقاداتی که به آن وارد است، این واقعیت نیز قابل چشم پوشی نیست که ایران در مقابل تلاش‌های نافرجام آمریکا برای به راه انداختن ائتلاف دریایی در خلیج‌فارس، این طرح را ارائه کرد، تا نشان دهد با وجود اهداف سیاست‌های خصمانه آمریکا علیه ایران، اعتماد به نفس و قاطعیت جمهوری اسلامی دو چندان شده و تحولات یکی دو ماه گذشته در خلیج فارس هم به تقویت این احساس کمک کرده که کمترین دستاورد؛ سیاست مقاومت فعال ایران در مقطع کنونی، جدی و واقعی کردن صحنه تحولات سیاسی و دیپلماسی است و یقینا این راهبرد جمهوری اسلامی را از طریق استفاده از قدرت نرم و سخت و خالی نکردن صحنه برای رقبای خود در مسیر تأمین حداکثری منافع ملی‌اش قرار داده است، حتی اگر دارای نقایصی بوده و یا انتقاداتی به آن وارد باشد.
به گزارش صلح خبر، به گفته سید عباس موسوی سخنگوی وزارت خارجه کشورمان در نشست خبری روز دوشنبه‌اش، جزئیات طرح ابتکار صلح خبر هرمز که از سوی رییس‌جمهور در سازمان ملل مطرح شد به زودی به صورت مکتوب اعلام می‌شود.
انتهای پیام
