برترین‌ها: به غیر از فاجعه چرنوبیل، به ندرت درباره حوادث هسته‌ای در شوروی سابق شنیده‌ایم. اما حوادث زیادی اتفاق افتاده‌ که از چشم عموم پنهان نگه داشته شده‌اند. شهر ۴۰ اولین مجموعه تولید پلوتونیوم شوروی و محل سه حادثه هسته‌ای بزرگ بوده است. شهر ۴۰ تا دهه ۹۰ روی نقشه وجود نداشت، هیچ علائم جاده‌ای آن را نشان نمی‌داد و ساکنانش رسما وجود نداشتند. با وجود این انزوای کامل، تا به امروز ساکنان آن مشتاق نبوده اند پناهگاه ممنوعه خود را ترک کنند، بیشتر آن‌ها حتی این فرصت را ندارند. پدیده متناقض عجیب شهرهای بسته در دوران دیکتاتوری استالین آغاز شد، اما هنوز هم باقی مانده است. در سال ۲۰۰۱، دولت روسیه وجود ۴۲ شهر بسته را تایید کرد، اما پیش بینی می‌شود هنوز ۱۵ شهر بسته وجود داشته باشند که فاش نشده‌اند.

بعد از جنگ جهانی دوم، زندانیان گولاگ ساخت شهر مخفی ۴۰ را آغاز کردند که شوروی در آن پلوتونیوم تولید می‌کرد.

 

در سال ۱۹۴۵، حدود ۴۰ هزار زندانی از ۱۲ اردوگاه کار برده شده و با همکاری دانشمندان هسته‌ای، شروع به ساخت تاسیسات هسته‌ای زیرزمینی کردند. زندانیان توافق کردند که در ازای محکومیت کمتر، آنجا کار کنند. آن‌ها می‌توانستند بین ۲۵ سال کار سخت در سیبری یا ۵ سال کار زیرزمینی در شهر ۴۰ یکی را انتخاب کنند. اولین رآکتور هسته‌ای طی ۱۸ ماه ساخته شد و امکانات دیگر در اطراف این منطقه ساخته شد که بعدا ازیورسک نام گرفت. کارگران ساختمانی کمی می‌دانستند که با این کار حکم مرگ خود را امضا می‌کنند. در معرض این مقدار اشعه، هیچکس نمی‌توانست بیش از ۵ سال عمر کند.

این شهر روی نقشه وجود نداشت و در سرشماری رسمی شوروی هم ساکنان آن وجود نداشتند

 

این شهر که اکنون ازیورسک نامیده می‌شود، زمانی شهر ۴۰ نامیده می‌شد و زادگاه برنامه تسلیحات هسته‌ای شوروی بود و اکنون به عنوان یکی از آلوده‌ترین مکان‌های دنیا شناخته می‌شود. با وجود خطرات وحشتناک سلامتی، هنوز افراد زیادی در این شهر زندگی می‌کنند. از سال ۱۹۴۷ که ازیورسک تاسیس شده با دو ردیف سیم خاردار محصور شده و توسط نگهبانان مسلح نظارت می‌شود.

مردم به شهر ۴۰ می‌آمدند تا از استاندارد زندگی بالاتری برخوردار شوند

 

مردم به شهر‌های بسته می‌رفتند تا از مزایای بیشتری نسبت به سایر شهروندان شوروی بهره‌مند شوند: شغل و درآمد خوب، تحصیلات عالی، مسکن مناسب. فروشگاه‌های شهر‌های بسته برخلاف سایر شهر‌های شوروی پر از موادغذایی بودند. مردم می‌توانستند میوه‌های متنوع، دسر، لباس و عطر‌های خوب بخرند و حس می‌کردند به آن‌ها توجه می‌شود. بیش از سه نسل آمدند و رفتند، اما تغییرات کمی در این شهر ایجاد شده: اوزیورسک محل بیشتر ذخایر هسته‌ای روسیه است و همچنان محرمانه است. (اگرچه از سال ۱۹۹۴ روی نقشه قرار گرفته است)

به علت بی‌توجهی به ایمنی، چندین حادثه هسته‌ای در نیروگاه اتفاق افتاد که منطقه وسیعی را آلوده کرد

 

بین سال‌های ۱۹۴۵ و ۱۹۵۷ نیروگاه مایاک مقدار زیادی مواد رادیواکتیو را در مناطق اطرف نیروگاه تخلیه کرد. این مواد زاید وارد رودخانه تکا هم شدند و در نهایت به اقیانوس منجمد شمالی رسیدند. دانشمندان پیش بینی می‌کنند که مجموع آلودگی هسته‌ای ۲-۳ برابر انفجار حادثه چرنوبیل باشد. طبیعتا، این بی‌توجهی به ایمنی عامل فاجعه‌ای بود که در سال ۱۹۵۷ اتفاق افتاد. یک مخزن زیرزمینی زایدات هسته‌ای مایع منفجر شد و هزاران کیلومتر مربع از منطقه را آلوده کرد. در نتیجه، افراد زیادی در اثر سرطان ناشی از پرتو‌ها جان خود را از دست دادند و برخی هم دچار مسمومیت پرتوی مزمن شدند. حدود ۴۷۰ هزار نفر در معرض این تابش قرار گرفتند.

مسئولان همه چیز را لاپوشانی کردند و مردم نمی‌دانستند که در یک منطقه رادیواکتیو زندگی می‌کنند

 

مردم شوروی کاری را انجام دادند که خوب بلد بودند، همه چیز را کاملا مخفی کردند و تقریبا سه دهه این اتفاق را انکار کردند. بعد از این حادثه، تخلیه زباله‌های هسته‌ای در رودخانه رسما متوقف شد، اکنون مواد زاید در برکه‌های کم عمق اطراف نیروگاه تخلیه می‌شوند. یکی از این دریاچه‌ها به نام قره چای که به شدت آلوده شده، اکنون دریاچه پلوتونیوم یا دریاچه مرگ نامیده می‌شود و آلوده‌ترین جای زمین است. در سال ۱۹۶۷، دریاچه قره چای خشک شد و ذرات رادیواکتیو را در منطقه وسیعی پخش کرد. با وجود آلودگی شدید و خطرات سلامتی، بیش از ۸۰ هزار نفر هنوز در این شهر زندگی می‌کنند.

 

 

اوزیورسک تا امروز آلوده است و گاهی قبرستان زمین نامیده می‌شود، با این حال بیشتر ساکنان هنوز قصد ترک کردن آن را ندارند. بلکه برعکس، آن‌ها به این نتیجه رسیده اند که افراد منتخب روسیه هستند و افتخار می‌کنند که شهروند شهر بسته هستند. برای اینکه مردم در اینجا بمانند (البته اصلا نمی‌خواهند فرار کنند)، اما برای اینکه مطمئن شوند مردم از ماندن در این شهر خوشحال هستند، دولت برای آن‌ها یک بهشت ساخته است؛ بنابراین هرچیزی که ممکن است نیاز داشته باشند و حتی بیشتر از نیازشان در اختیار دارند. هویت آن‌ها پاک شده و بیرون از این شهر وجود ندارند؛ و برای ما ورود به آن مثل ورود به یک منطقه گرگ و میش است.

 

منبع: boredpanda