در ایران نیز اولین عمل پیوند قلب موفقیت آمیز، پس از پیروزی انقلاب اسلامی و در 31 فروردین ماه 1372 در بیمارستان شریعتی تهران، معروف به بیمارستان قلب توسط دکتر محمد حسین ماندگار انجام شد و اکنون، ایران جزو کشورهای موفق و باتجربه در زمینه عمل پیوند قلب است، اما برخی کلانشهرها از جمله تبریز، نتوانستند پابه‌پای پایتخت حرکت کنند.

به گزارش صلح خبر، پیوند کلیه در تبریز سابقه دیرینه‌تری داشته و به گفته پزشکان، این عمل بسیار آسان‌تر از اعمال پیوند قلب و کبد بوده و تجربه نیز در این زمینه زیادتر است، اما راه اندازی بخش پیوند قلب و انجام این عمل در تبریز به هر دلیلی دیرتر از تصور و انتظار عموم از شهر اولین‌ها اتفاق افتاد و بیماران نیازمند آذربایجان شرقی پس از سال‌ها مراجعه به تهران و شیراز، بالاخره خبر مسرت بخش انجام عمل پیوند قلب را در تخصصی‌ترین مرکز قلب شمال غرب کشور شنیدند.

بخش پیوند قلب تبریز در حالی راه اندازی شد که مسئولان استان‌هایی مانند کرمانشاه نیز پیگیر راه اندازی این بخش در استانشان بودند و استان‌های هم رده با آذربایجان شرقی سال‌های سال است که اقدام به این کار کرده بودند.

اولین پیوند کبد در تبریز نیز پنجم اردیبهشت ماه 97 همزمان با سفر ریاست جمهوری به تبریز با موفقیت بر روی بیمار 49 ساله زنجانی پیوند زده شد، اما به نظر می‌رسد هنوز راه زیادی تا راه اندازی کامل بخش پیوند کبد باقی مانده است.

در این میان، انتشار اخبار متعدد اهدای اعضای احیاگران سلامت، نقطه عطفی در کارنامه معاونت درمان دانشگاه علوم پزشکی تبریز بوده و افزایش تعداد اعمال اعضای پیوندی نیز نشانگر کار سخت تیمی برای طی فرایند رضایت‌گیری از خانواده‌ها است.

معاون درمان دانشگاه علوم پزشکی تبریز با اشاره به علل ارسال برخی از قلب‌ها یا کبدهای پیوندی به تهران یا شیراز می‌گوید: شرایط دهنده و گیرنده در عمل پیوند باید کاملا همخوانی داشته و همچنین گیرنده مناسبی باشد، در غیر این صورت قلب یا کبد به تهران یا شیراز ارسال می‌شود تا به مورد مناسبی پیوند زده شود.

هیچ مشکلی از نظر تخصصی و تجهیزاتی در زمینه انجام پیوند قلب نداریم

به گفته روزبه رجایی، تعداد قلب‌های ارسالی به تهران در سال گذشته، دو مورد بوده است، او با بیان اینکه هیچ مشکلی از نظر تخصصی و تجهیزاتی در زمینه انجام پیوند قلب نداریم، از تداوم اعمال پیوند قلب در تبریز خبر می‌دهد و می‌گوید: ما بهترین متخصصان این حوزه را داریم و کمبودی چه در بخش و چه در تجهیزات نداریم.

او با اشاره به اینکه طبق دستورالعمل کشوری، اعمال پیوند به دلیل شیوع ویروس کرونا فعلا متوقف شده‌اند، بیان می‌کند: بیماران پیوندی به دلیل مصرف داروهای تضغیف کننده سیستم ایمنی جزو گروه‌های پرخطر به شمار می‌آیند.

عدم استقبال مردم آذربایجان شرقی از اهدای عضو

به گفته معاون در مان دانشگاه علوم پزشکی تبریز، اقبال عمومی برای اهدای عضو در آذربایجان شرقی و شاخص اهدای عضو به ازای هر یک میلیون نفر در این استان کم و از متوسط کشوری نیز پایین‌تر بوده و است.

او از رشد شاخص اهدای عضو در آذربایجان شرقی در طول سال گذشته خبر داده و می‌گوید: این شاخص در آذربایجان شرقی از 3.6 در شش ماهه اول سال گذشته به 8.3 در شش ماهه دوم سال 98 رسیده و تلاش‌ها برای رسیدن به شاخص 10 است.

تعداد اعمال پیوند آذربایجان شرقی در سال گذشته

رجایی از انجام 53 پیوند کلیه، شش پیوند قلب، پنج پیوند کبد و 69 پیوند مغز استخوان در سال گذشته خبر داده و می‌گوید: 72 مورد مرگ مغزی تایید شده داشتیم که از این تعداد، 24 مورد آن منجر به رضایت گیری برای اهدای عضو شده است.

او با اشاره به چالش‌های احتمالی که بر سر راه اهدای عضو وجود دارد، بیان می‌کند: در گذشته بیمارانی که دچار مرگ مغزی شده بودند، به موقع شناسایی نشده و فرصت مطرح کردن اهدای اعضا نیز از بین می‌رفت، اما این مشکل اکنون با تعیین افرادی در تمامی بیمارستان‌ها برای شناسایی موارد مرگ مغزی برطرف شده است، این فرد به محض شناسایی مورد مرگ مغزی، فرایند رضایت گیری را پس از اطلاع به واحد پیوند، آغاز می‌کند.

هدفگذاری برای تقویت پیوند کبد

او در ادامه از هدفگذاری برای تقویت حوزه پیوند کبد خبر داده و می‌گوید: چند مورد از شش کبد اهدایی در سال گذشته به دلیل نبود گیرنده مناسب به شیراز ارسال شد، اما این تعداد عمل پیوند کبد بسیار کم است و با اجرای برنامه‌ای که مد نظر داریم، تا پایان سال خبرهای بهتری را از من در زمینه پیوند کبد خواهد شنید.

رجایی با اشاره به تعدد بیماران منتظر در صف پیوند کبد بیان می‌کند: پیوند کبد نیز مانند عمل پیوند قلب در تبریز ادامه دارد و آخرین مورد آن نیز در سه ماهه چهارم سال گذشته انجام شده، اما نیاز به تقویت تیم تخصصی، تیم اجرایی و یافتن گیرنده‌های مناسب‌تر برای دریافت پیوند کبد است.

یک فوق تخصص جراحی قلب و عروق نیز در ادامه این گزارش به سوالات صلح خبر در خصوص عمل چالش برانگیز پیوند قلب از عنل پیوند قلب گرفته تا انتقال احساسات دهنده به گیرنده، پاسخ می‌دهد:

انجام اولین پیوند موفقیت آمیز قلب در تبریز

دکتر رضایت پرویزی به صلح خبر می‌گوید: اولین تلاش‌ها برای انجام پیوند قلب طی سال‌های 70 الی 72 توسط استاد فقید، دکتر دانشور و اولین پیوند موفقیت آمیز قلب در تبریز هم در سوم خرداد ماه ۹۷ توسط تیم بنده در بیمارستان شهید مدنی تبریز انجام شد.

او در پاسخ به علت تاخیر در آغاز انجام پیوند عمل قلب در تبریز، می‌افزاید: این تاخیر علل متعددی دارد و عمده‌ترین آن‌ها به عدم آمادگی زیرساخت‌ها و تیم پیوند دانشگاه بازمی‌گردد.

او در جواب علت متوقف شدن عمل پیوند قلب در تبریز در گذشته، بیان می‌کند: نگاه مسئولان رده بالا و اعتقاد آن‌ها برای راه‌اندازی این خدمات از جمله علل آن است که با توجه به سطح بالا بودن این خدمات، نیاز به حمایت مدیران رده بالای دانشگاه برای انجام آن است؛ چرا که تعداد زیادی از گروه‌های آموزشی و درمانی در انجام آن دخیل هستند.

این فوق تخصص جراحی قلب و عروق، گروه اعلام مرگ مغزی، متخصص اعصاب، گروه نگهداری، گیرنده و دهنده، پیوند، گروه‌های بیهوشی، گروه جراحی قلب، گروه اتاق عمل و آی سی یو را از گروه‌های دخیل در انجام عمل پیوند قلب عنوان کرده و می‌گوید: گروه‌ مشاوره، گروه ایمونولوژی و عفونی و گروه روانپزشکی و پاتولوژی، معاونت درمان، آمبولانس، هماهنگی بین بیمارستان‌ها، تهیه و تامین داروها و تجهیزات لازم مثل اکوی داخل مری، دستگاه اکو، دستگاه کمک قلبی نیز از دیگر عوامل موثر در عمل پیوند قلب به شمار می‎آیند و انجام عملی پیوند باعث رشد اکثر فعالیت‌های بیمارستانی به ویژه بخش‌های مذکور می‌شود.

او در پاسخ به اینکه آیا زیرساخت‌ها و امکانات لازم برای انجام عمل پیوند قلب در تبریز به عنوان شهر اولین‌ها فراهم است؟، بیان می‌کند: متاسفانه تبریز در اکثر شاخص‌ها در رده‌های بسیار پایین قرار دارد، اما انجام پیوند قلب در تبریز هر چند با تاخیر بسیار نشان می‌دهد که زیرساخت‌ها تقریبا آماده هستند، نواقصاتی هم وجود دارد و برخی مشکلات در سال‌های اخیر به خصوص افزایش مشکل مالی بیمارستان‌ها نواقصات را بیشتر کرده است.

پرویزی با اشاره به 10 عمل پیوند قلبی که در تبریز انجام شده است، می‌گوید: متاسفانه دو بیمار از این تعداد را از دست دادیم و هشت بیمار زنده هستند. پیوند قلب گزینه جدیدی برای بیمارانی با نارسایی قلبی پیشرفته و بسیار خوب و جا افتاده نیز هست.

او می‌افزاید: نتایج نشان می‌دهد، شانس زنده ماندن بیماران پیوندی که عمل پیوند قلب انجام داده‌اند در سال اول 85 درصد و 10 سال بعد از عمل 70 درصد است که البته این درصد نوسان داشته و بسته به بیمارستان، کشور و بیمار فرق می‌کند.

او، سن بیماران، بیماری همراه مانند دیابت، تعداد اعمال، شرایط گیرنده و دهنده و زمان هماهنگی حین عمل، تجربه تیم عامل، تدارکات دارویی و تجهیزات بعد از عمل، فرهنگ و سطح سواد گیرنده، توان مالی و حمایت خانواده گیرنده، حمایت‌های اجتماعی را از علل موثر موفقیت آمیز بودن یک عمل پیوند قلب عنوان می‌کند.

این فوق تخصص جراحی قلب و عروق بیان می‌کند: از نظر جنسیت تلاش بر این است که دهنده و گیرندها هم جنس باشند، اما گاهی این اتفاق نمی‌افتد.

به گفته پرویزی، تفاوت ۲۰ الی ۳۰ درصدی وزن دهنده و گیرنده یکی از شروط انجام عمل پیوند قلب بوده و قلب کودک به بزرگسال یا برعکس قابل پیوند نیست، او در این خصوص می‌افزاید: حتی قلب دو فرد بزرگسال هم در صورت اختلاف وزن زیاد و قابل پیوند نیستند.

او در پاسخ به احتمال انتقال عواطف دهنده به گیرنده با عمل پیوند قلب، بیان می‌کند: مرکز احساسات و عواطف معروف به قلب مصنوعی غیر از قلب آناتومیک و بیشتر مربوط به مراکز عصبی است و انتقال احساسات از دهنده به گیرنده فعلا شناخته شده نیست.

او در ادامه با مقایسه استفاده از قلب مصنوعی به جای عمل پیوند قلب، خاطرنشان می‌کند: قلب مصنوعی هنوز در مرحله اولیه کار و مشکل بوده و هنوز در کشور ما شروع نشده و بسیار بسیار گران قیمت است.

این فوق تخصص جراحی قلب و عروق اضافه می‌کند: حتی سیستم کمک قلبی موقت (VAD) هم در کشور ما هنوز آغاز نشده، چرا که تدارکات و مواد مصرفی آن گران قیمت بوده و از این رو رو پیوند قلب بسیار با صرفه‌تر، مفیدتر و بهتر از دستگاه قلب مصنوعی در تمام دنیا بوده و در مجموع هر چه تعداد اعمال پیوند در ماه بیشتر باشد، بهتر است.

او می‌گوید: تیم پیوند در حال حاضر ضوابطش را برای هر منطقه اعمال کرده و ضوابط با بخش پیوند و وزارتخانه نیز هماهنگ هستند. موارد بالای ۵۵ سال را فعلا قبول نمی‌کنیم.

این فوق تخصص جراحی قلب و عروق تاکید می‌کند: ترویج فرهنگ اهدای عضو و پیوند، فعالیتی اجتماعی، سیاسی، علمی، فرهنگی و سیاسی و نیازمند مشارکت تمام نهادهای مربوط ها از استانداری، ائمه جمعه، فرمانداری، دانشگاه‌ علوم‌ پزشکی، رسانه‌ها، گروه‌های خیریه، سمن‌ها برای تبلیغ و تشویق مردم به اهدای عضو و نیز حمایت مادی و معنوی از این فعالیت و تهیه تدارکات فنی و علمی و تجهیزاتی و حمایت از بیماران پیوندی به ویژه بعد از عمل که بعد بیماران برای تهیه داروهای پیوند مشکل دارند، است.

انتهای پیام