وب‌سایت روزیاتو – حسین علی پناهی: ژانر ترسناک ریشه در ادبیات گوتیک دارد و به وجود آورندگان ماهیت هایی مانند فرانکشتاین و ومپایر را می توان الهام بخش فیلم های این ژانر در کلیت آن دانست. در این میان،همواره ارتباط خاصی بین ژانر ترسناک و علمی تخیلی وجود داشته که در نهایت به شکل گیری ژانر جدیدی به نام «ژانر ترسناک علمی تخیلی» منجر شده است.

ترس از ناشناخته ها چیزی است که بیش از هر چیز دیگری انسان را به وحشت می اندازد. به همین دلیل است که هیولاها بسیار ترسناک تر از قاتلان هستند؛ هر چند امکان مواجهه با مورد دوم بسیار بیشتر است.

چه احساس ترسناک تری ازاین وجود دارد که حس کنید بر دنیایی که در آن ساکن هستید هیچ کنترلی ندارید؟ و این هنگامی است که پای علم به میان می آید و با رقصیدن به دور ترس، محصولی رسانه ای تولید می کند که باعث ایجاد وحشتی بی سابقه در درون شما می شود. در ادامه این مطلب قصد داریم شما را با ۱۰ مورد از بهترین و جذاب ترین فیلم های ترسناک علمی-تخیلی قرن ۲۱ آشنا کنیم.

۱۰- دختری با تمام موهبت ها (۲۰۱۶)

فیلم «دختری با تمام موهبت ها» (The Girl with All the Gifts) در سال ۲۰۱۶ توسط یک کارگردان بریتانیایی به نام کولم مک کارتی ساخته شد. با توجه به تاریخچه این ژانر فرعی جای تعجب نداشت که داستان این فیلم نیز اقتباسی از یکی از رمان های ام آر کری باشد.

همه شاخصه های رمان های کری در داستان دیده می شود: از زامبی ها و دنیایی پساآخرالزمانی تا عفونت های قارچی و ویروسی، هر آنچه که از یک فیلم ترسناک علمی تخیلی انتظار داشته باشید. وقتی فیلم ترسناک مک کارتی را می بینیم به یاد آثار جورج رومرو، دنی بویل و رابرت کرکمن می افتیم زیرا در طول فیلم می توان ردپای آثار و سبک خاص این فیلمسازان را دید.

مک کارتی برداشتی خاص و منحصربفرد از مسئولیتذیری، بلوغ و البته تکامل ارایه می دهد و با سوالاتی سخت که از مخاطب می پرسد، فیلم خود را به پایان می رساند. وی در فیلم خود توجه ویژه ای به جزییات، طراحی صحنه، لباس ها و البته دنیای خاص، متفاوت و البته واقعی فیلم دارد. در ترس فیلم «دختری با تمام موهبت ها» تاثیری عاطفی وجود دارد که ما را تکان می دهد زیرا این ترس بسیار واقعی و ملموس جلوه می کند.

چنین حسی برای یک فیلم ترسناک علمی تخیلی بسیار مهم است به خصوص فیلم هایی که در یک دنیای پساآخرالزمانی به تصویر کشیده می شوند. اگر دنیای مذکور را واقعی ندانیم به اتفاقاتی که در آن رخ می دهد اهمیتی نخواهیم داد.

۹- سیگنال (۲۰۱۴)

اگر می خواهید دومین تجربه کارگردانی ویلیام ایوبانک را ببینید بهتر است با کمترین اطلاعات ممکن به سراغ آن بروید. تنها چیزی که برای تماشا کردن فیلم ترسناک علمی تخیلی «سیگنال» (The Signal) باید بدانید این است: ۳ دانشجو در یک سفر جاده ای هستند که ناگهان هک کردن سیستم های کامپیوتری مرکز تحقیقاتی MIT و آشکار شدن نقص های امنیتی زندگی آن ها را تغییر می دهد. آن ها به یکباره خود را در یک منطقه ایزوله شده و یافته و خیلی زود همه چیز هولناک می شود. سازنده این فیلم گفته که برای نشان دادن کشمکش و درگیری بین منطق و احساسات دست به ساخت «سیگنال» زده است.

در این فیلم همه چیز در مورد تصمیم گیری است، تصمیم هایی سیاه و سفید یا با جواب هایی ساده، تصمیماتی با عواقبی بسیار پیچیده تر از آن چه در ابتدا تصور می شود. ایوبانک که خود فیلمبرداری کارکشته نیز هست توانسته تریلری غیرقابل پیش بینی و هیجان انگیز بسازد که طراحی خاصش همواره بیننده را تحت تاثیر قرار می دهد.

۸- زندگی (۲۰۱۷)

فیلم ترسناک علمی تخیلی «زندگی» (Life) به کارگردانی خورخه دانیل اسپینوزا داستان شش عضو ایستگاه فضایی بین المللی را روایت می کند. آن ها ماموریت دارند یک نمونه زیستی پیدا شده در مریخ را بررسی کنند که می تواند اولین شاهد قابل اطمینان دال بر وجود زندگی فراانسانی در فضا باشد، نمونه ای که مشخص می شود بسیار باهوش تر از حد تصور است.

حتی قصه فیلم نیز باعث می شود که افراد علاقمند به فیلم های رازآلود به آن جلب شوند زیرا کمتر کسی است که از وجود زندگی در مریخ اطلاعات چندانی داشته باشد. موجود یافت شده توسط تیم تحقیقاتی بسیار مجهزتر و قدرتمندتر از آنی است که در ابتدا تصور می شد و این موضوع را می توان در صحبت های ربکا فرگوسن در نقش دکتر میراندا نورث به خوبی دریافت.

این فیلم به کارگردان فرصت می دهد که وارد عرصه ترس بدنی شده که به دلیل نبود جاذبه جلوه خاص و جالبی به خود گرفته است و از این ترس ها بهترین استفاده صورت می گیرد. وقتی که کالوین در مرکزیت داستان قرار می گیرد، هیجان و زیبایی فیلم به اوج می رسد. بعد از ساخت فیلم های علمی تخیلی صلح خبر آمیزی مانند «ورود» (Arrival) و «مسافران» (Passengers)، با ساخت فیلم «زندگی» بار دیگر توجه به سمت ارایه چهره ای شیطانی و خوفناک از موجودات فضایی تغییر کرده است.

۷- یک مکان ساکت (۲۰۱۸)

فیلم ترسناک و موفق «یک مکان ساکت» (A Quiet Place) توسط جان کرازینسکی ساخته شده که او و همسرش امیلی بلانت نقش های اصلی آن را نیز بر عهده دارند و البته گفته می شود که دنباله ای بر آن نیز در راه است. داستان فیلم خانواده ای را به تصویر می کشد که برای جلوگیری از جلب توجه موجودات شیطانی (فضایی) ترسناکی که به صدا بسیار حساس هستند، باید در سکوت مطلق زندگی کرده و از طریق زبان اشاره با هم صحبت کنند.

این هیولاها بسیار سریع و بیرحم بوده و در صورت ایجاد کوچکترین سروصدایی، کار فرد تمام خواهد بود. فیلم طوری ساخته شده که مخاطب را نیز به درون خود کشیده و به یکی از شخصیت های فعال فیلم تبدیل می کند.

بهترین فیلم های ژانر ترسناک، حس مشابهی را در مخاطب ایجاد می کنند زیرا ما را نسبت به سرنوشت شخصیت های داستان حساس و نگران کرده و این موضوع بر احساس ترس ما می افزاید. دشمن های بزرگ و شکست ناپذیر فراانسانی همواره بن مایه فیلم های ترسناک خارق العاده ای بوده و کرازینسکی نیز با اطلاع از این موضوع یک بازی خلاقانه و متمرکز بر صدا را به راه می اندازد.

بسیاری از فیلم های ترسناک در مورد انسان هایی هستند که برای زنده ماندن ناچارند با شرایطی تازه و دشوار کنار بیایند که با محدودیت هایی غیرقابل تصور همراه است و فیلم «یک مکان ساکت» نیز از همین مولفه استفاده کرده و به ما یادآور می شود که می توان با دست برداشتن از نیازهایی که ما را ضعیف می سازند، قدرت خود را تقویت کرد.

۶- مه (۲۰۰۷)

فیلم ترسناک علمی تخیلی «مه» (The Mist) به کارگردانی فرانک دارابونت اقتباسی از یک از بهترین رمان های استفن کینگ است و همکاری این دو به ساخت یکی از بهترین فیلم های ترسناک تریلر تاریخ سینما منجر می شود. دیوید دریتون و پسر خردسالش در میان گروهی از مردم وحشت زده شهر هستند که در داخل فروشگاهی و با شروع یک مه عجیب و خوفناک خود را در مخمصه ای بزرگ و در جدال با مرگ می یابند. دیوید اولین کسی است که در می یابد در درون مه هیولاهایی قاتل مخفی شده اند. زنده ماندن در چنین شرایط سخت و بغرنجی به همکاری و اتحاد تمامی افراد حاضر در فروشگاه وابسته است.

اما رفته رفته کسانی که در داخل فروشگاه حضور دارند خطرناک تر از هیولاهای بیرون می شوند و این موضوع دیوید را با چالشی بزرگ برای ماندن یا رفتن مواجه می کند. اگر چه این فیلم دارابونت را نمی توان با شاهکارهای دیگر او مانند «مسیر سبز» (The Green Mile) یا «رستگاری در شاوشنک» (The Shawshank Redemption) مقایسه کرد اما در هر صورت می توان آن را یکی از بهترین فیلم های ترسناک علمی تخیلی قرن حاضر دانست. بیایید در مورد هولناک ترین و ویران کننده ترین صحنه فیلم صحبت کنیم! اگر این فیلم را دیده باشید می دانید که منظورمان کدام صحنه است. چه سکانس هولناکی! بدون شک انسان ها بدترین موجودات هستند.

5- دیوانه ها (۲۰۱۰)

فیلم ترسناک علمی تخیلی «دیوانه ها» (The Crazies) ساخته برک ایزنر از آن دسته فیلم های زامبی محوری است که تمامی عناصی کلاسیک این ژانر را در خود دارد. یک روز پس از پایان کار، کلانتر دیوید داتن و معاونش راسل کلن در حال تماشای یک مسابقه محلی بیسبال هستند که شخصیت همیشه مست شهر با یک اسلحه در وسط میدان ظاهر می شود و کلانتر چاره ای جز کشتن او نمی یابد.

همه تصور می کنند او مانند همیشه مست کرده اما کالبد شکافی هیچ ردی از الکل در بدن او پیدا نمی کند و از همین لحظه است که مشخص می شود یک جای کار می لنگد. همسر کلانتر یک پزشک است که با مواردی عجیب و ناشناخته در بیمارستان محلی مواجه می شود. شهردار نیز موضوع را جدی نمی گیرد و بدین ترتیب کلانتر، همسر و معاونش باید بعد از قرنطینه شدن تمامی شهر با زامبی ها روبرو شده و برای زنده ماندن تلاش کنند.

دولت با هدف جلوگیری از انتشار بیماری ویروسی که انسان ها را به زامبی تبدیل می کند، تصمیم می گیرد تمامی راه های ورودی و خروجی شهر را مسدود کرده و حتی افرادی در درون شهر که هنوز به ویروس مبتلا نشده اند را نیز به قتل برساند. نوشتن سناریوهایی اینچنینی از فیلم های ترسناک علمی تخیلی کار ساده است زیرا تنها با زامبی ها و قهرمان داستان نیاز دارید. ابتدا همه چیز رازآلود است و یکباره وحشت آغاز می شود.

اما اگر چیز جدیدی برای ارایه و اضافه کردن به این ژانر نداشته باشید اثر شما هیچ معنایی نداشت و توفیقی کسب نخواهد کرد. فیلم ترسناک علمی تخیلی «دیوانه ها» اما چیزهای جدیدی برای گفتن دارد که در دیگر فیلم های زامبی محور ندیده اید و همین موضوع تماشای این فیلم را جذاب می سازد.

۴- خزیدن (۲۰۰۶)

روزگاری جیمز گان یکی از بهترین و سرشناس ترین کارگردانان هالیوود بود که شیفته سینما بوده و در هر ژانری فیلم می ساخت. فیلم «خزیدن» (Slither) به کارگردانی او بدون شک یکی از بهترین فیلم های ترسناک علمی تخیلی قرن ۲۱ محسوب می شود که سرشار از کشتار، تنش، شوخی و البته جذابیت تماشاست. این فیلم که اولین تجربه کارگردانی جیمز گان با بازی ناتان فیلیون و الیزابت بنکس بود، ترکیبی از تمامی عناصر فیلم های ترسناک دهه ۸۰ مانند ترس بدنی و اثر موجودات دیگر موجود در بدن انسان را به شمار می رفت.

یک شهاب سنگ به زمین برخورد می کند و بدین ترتیب کرم هایی فرازمینی که به مغز مردم شهر نفوذ می کنند براه می افتند. قربانیان به زامبی هایی کریه تبدیل می شوند که آلت دست یک موجود فضایی ترسناک هستند. فیلم ترسناک علمی تخیلی «خزیدن» را باید سرآمد فیلم های درجه دوم این ژانر دانست که علیرغم موفقیت نه چندان زیاد تجاری، یک فیلم کالت در ژانر ترسناک علمی تخیلی به شمار می آید.

۳- حمله به بلوک (۲۰۱۳)

فیلم ترسناک علمی تخیلی «حمله به بلوک» (Attack the Block) به نویسندگی و کارگردانی جو کورنیش، کارگردان بریتانیایی، به سرعت مورد توجه طرفداران ژانر ترسناک قرار گرفت. با حضور جان بویگا و جودی ویتاکر، فیلم از بازی های پخته و قدرتمندی برخوردار است و داستان نیز زیبایی ها و جذابیت های خاص خود را دارد. گروهی نوجوان در جنوب لندن سعی می کنند از محله خود در برابر حمله موجودات فضایی دفاع کنند. اگر فیلم «شان می میرد» (Shaun of the Dead) را دیده باشید متوجه شباهت های این دو خواهید شد. از نقاط مشترک دو فیلم می توان به بازی نیک فراست در هر دو اشاره کرد.

کورنیش گفته که تماشای فیلم «نشانه ها» (Signs) اثر ام نایت شیامالان الهام بخش او در ساخت فیلم «حمله به بلوک» بوده است. فیلم با یک زورگیری آغاز می شود که در زندگی واقعی برای کورنیش اتفاق افتاده است. رفته رفته شخصیت های مجزا شکل می گیرند و از موقعیت های آشنای چنین فیلم هایی به بهترین شکل ممکن استفاده می شود. در نهایت به این نتیجه گرانبهای اخلاقی می رسیم که هر عملی عواقب مثبت یا منفی خاص خودش را دارد.

۲- پاندروم (۲۰۰۹)

فیلم ترسناک علمی تخیلی «پاندروم» (Pandorum) ما را به فضا برده و بر روی دو فضانورد با بازی دنیس کواید و بن فاستر متمرکز می سازد. این دو بعد از سال ها خواب، در یک سفینه فضایی ظاهراً متروکه و در حالی که دچار فراموشی شده اند بیدار می شوند و خیلی زود درمی یابند که تنها نیستند. فیلم «پاندروم» که تنها توانست ۲۰ میلیون دلار از هزینه ۳۳ میلیون دلاری ساخت خود را جبران کند به تاریک ترین گوشه های این ژانر سقوط کرد و با ورشکستگی استودیو تولید کننده به فیلمی خوب اما شوم تبدیل شد.

این فیلم کلاسیک علمی تخیلی از هنرمندان سرشناسی سود می برد که بازی های قابل توجه آن ها نیز سهم زیادی در جذابیت فیلم دارد. بدون پرداختن به داستان های گذشته طولانی، مخاطب به یکباره در دنیایی ناشناخته و ترسناک می یابد.

مخاطب به طور تمام و کمال اضطراب و وحشت شخصیت های اصلی داستان را در چنین دنیای بیرحم و ناشناخته ای درک می کند. تمامی فیلم مانند یک چرخ و فلک است که در نهایت به پایانی غیرقابل انتظار و شوکه کننده ختم می شود.

۱- ۲۸ روز بعد (۲۰۰۲)

در صدر این فهرست یکی از بهترین فیلم های تاریخ ژانر ترسناک علمی تخیلی و فیلم مورد علاقه شخص نویسنده در این ژانر قرار دارد. فیلم «۲۸ روز بعد» (۲۸ Days Later) به کارگردانی دنی بویل یک فیلم جریان ساز بود. دنی بویل با این فیلم توانست موج جدیدی که رومرو در ژانر ترسناک زامبی محور آغاز کرده بود را یک مرحله بالاتر ببرد.

زامبی ها در فیلم های این دو هیچگاه موجودهایی ساده و بی منظور نبوده اند. رومرو همواره در فیلم های خود از زامبی ها به عنوان نمادهایی برای انتقاد از مصرف گرایی و جوامع مصرف گرا استفاده کرده است. در فیلم کالت کلاسیک بویل نیز، وی با استفاده از زامبی ها بر طبیعت و خشونت ذاتی انسان متمرکز می شود.

در حالی که بسیاری از فیلم های زامبی محور پس از «شب مردگان زنده» (Night of the Living Dead) بیشتر به این موجودات خوفناک و کشت و کشتارهایی که ایجاد می کنند متمرکز شده اند، بویل یک گام به عقب برداشته و به معنای آشوب و طغیان اجتماعی و تاثیر آن بر جامعه و قوانین آن می پردازد. فیلم ترسناک علمی تخیلی «۲۸ روز بعد» یک فیلم هوشمندانه و جذاب است که شخصیت هایش را به موقعیت هایی می برد که همه چیز به درک آن ها از طبیعت انسان بستگی دارد.